روش های کنترل رطوبت استخر
کنترل رطوبت استخر مسئله بسیار مهمی است، زیرا رطوبت زیاد در فضای استخر می‌تواند به مشکلاتی مانند رشد قارچ و باکتری‌ها، سرعت زیاد خوردگی در قطعات فلزی، و ایجاد بوی نامطبوع در فضای استخر منجر شود. در ادامه مطلب به طور کامل و تخصصی به سراغ بررسی روش های کنترل رطوبت در استخر و بهترین روش کاهش رطوبت استخر رفته ایم.
روش‌های کنترل رطوبت در استخرها
رطوبت گیری بر پایه تهویه:
سیستم تهویه هوا، شامل کانال هوا استخر، گردشگر هوا و فیلتر هواست و به کنترل رطوبت در فضای استخر کمک می‌کند. با کمک نصب و راه اندازی سیستم تهویه مطبوع استخر و کانال کشی استخر میتوان رطوبت محیط را استاندارد کرد. با هدف کاهش رطوبت و بوی نامطبوع در فضای استخر، سیستم تهویه هوا باید به طور منظم کار کند. در صورت اجرای رطوبت گیری بر پایه تهویه می توان از روش های بازیابی حرارتی زیر بهره برد:
- بازیابی حرارتی با مبدل های صفحه ای هوا به هوا
- بازیابی حرارتی با پمپ حرارتی
رطوبت گیری استخر استفاده از سیستم خشک کن:
یکی از رایج ترین روش های کنترل رطوبت استخر، استفاده از سیستم خشک کن است. استفاده از سیستم خشک کن، به کاهش رطوبت در فضای استخر کمک می‌کند. این سیستم هوای رطوبت‌شده را از فضای استخر جذب می‌کند، تصفیه می‌کند و سپس هوای خشک را به فضای استخر باز می‌گرداند.
رطوبت گیری با استفاده از پوشش‌های ضد رطوبت:
استفاده از پوشش‌های ضد رطوبت برای سقف و دیوارهای استخر، به کنترل رطوبت در فضای استخر کمک می‌کند. این پوشش‌ها از جنس مقاومیت بالایی هستند و به طور موثری از نفوذ رطوبت به داخل فضای استخر جلوگیری میکنند.
رطوبت گیری استخر کنترل دمای آب:
دمای آب استخر باید در محدوده مناسبی قرار داشته باشد تا به کنترل رطوبت در فضای استخر کمک کند. در صورتی که دمای آب استخر بسیار بالا باشد، رطوبت بیشتری در فضای استخر تبخیر می‌شود و باعث افزایش رطوبت در فضای استخر می‌شود.
کنترل رطوبت استخر بر پایه تبرید
رطوبت گیری استخر بر پایه تبرید با استفاده از کویل Dx و رطوبت گیری بر پایه تبرید با استفاده از کویل آبی از رایج ترین روش ها برای کاهش رطوبت محیط استخر است. در صورت اجرای رطوبت گیری بر پایه تبرید با استفاده از کویل Dx می توان از روش های بازیابی حرارتی زیر بهره برد:
- بازیابی حرارتی با کویل بازگرمایش و کندانسور Dx
- بازیابی حرارتی با کویل بازگرمایش و کندانسور آبی
در صورت اجرای رطوبت گیری بر پایه تبرید با استفاده از کویل آبی روش های رایجی برای بازیابی حرارتی انرژی از دست رفته وجود ندارد.
در صورت اجرای رطوبت گیری بر پایه ترکیب تبرید و تهویه، می توان از کلیه روش های بازیابی که در موارد قبلی اشاره شد به صورت ترکیبی استفاده شود.
در گذشته این روش ها بدون بازیابی حرارتی به کار می رفت که موجب اتلاف بسیار زیاد انرژی بود. به همین علت در حال حاضر از راه های مختلفی برای بازیابی حرارتی در هر کدام از روش های بالا استفاده می شود. در کل، کنترل رطوبت در استخرها با استفاده از روش‌های فوق، می‌تواند به بهبود کیفیت هوا و کاهش مشکلاتی مانند رشد قارچ و باکتری‌ها، سرعت زیاد خوردگی در قطعات فلزی، و ایجاد بوی نامطبوع در فضای استخر کمک کند. در ادامه این بخش ابتدا روش های کنترل رطوبت را شرح می دهیم و بعد از آن کلیه روش های بازیابی حرارت را به طور کامل شرح خواهیم داد.
مطالب مرتبط با این موضوع: نحوه گردش آب استخر
توضیحاتی در مورد رطوبت گیری استخر با سیستم های تهویه
یکی از قدیمی‌ترین و متداول‌ترین روش‌ها برای رطوبت گیری، رطوبت گیری بر پایه تهویه یا همان استفاده از هوای تازه (فول فرش) برای رطوبت گیری می باشد. در این روش هوای گرم مرطوب به فضای باز تخلیه می شود و هوای تازه بیرون به عنوان هوای جبرانی وارد استخر می شود. رطوبت زدایی مبتنی بر تهویه یک روش است که از هوای تازه برای خشک کردن فضا استفاده می کند.
این روش برای رطوبت زدایی در مناطقی با آب و هوایی که در تمام سال خشک هستند، امکان پذیر است و برای چندین دهه با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است. گاهی اوقات زمانی که ممکن است هوا در تابستان گرم باشد، یک کویل سرد کننده هم اضافه می شود.
استانداردهای رطوبت گیری استخر با سیستم تهویه
در استخرهای سرپوشیده الزامات تهویه کد ASHRAE 62.1 برای جبران بار رطوبت در فضای استخر کافی نخواهد بود. بنابراین، برای رطوبت گیری بر پایه تهویه باید با حجم بیشتری از هوای بیرون نسبت به استاندارد مورد نیاز طراحی شود تا بتواند بار رطوبت زدایی را کنترل کند.
به طور کلی، برای تقریباً هشت ماه از سال در مناطق سردسیر، حجم هوای بیرونی مورد نیاز برای رطوبت زدایی دو برابر حجم تهویه استاندارد است. در آب و هوای گرم تر، این مقدار چهار برابر مقدار استاندارد برای همین دوره ۸ ماهه است.
محدودیت اصلی سیستم رطوبت گیری بر پایه تهویه زمانی است که میزان رطوبت هوای بیرون بیشتر از رطوبت فضای استخر یا بالاتر از ۹۹ گرین در پوند باشد. هنگامی که این وضعیت ایجاد می شود، سیستم با رطوبت گیری بر پایه تهویه نمی توان رطوبت اتاق استخر را در محدوده مطلوب کنترل کرد.
با توجه به توضیحات فوق و جدول رطوبت هوای بیرون در شهرهای مختلف ایران می توان تعیین کرد که در کدام یک از شهرها به هیچ عنوان نمی توان از رطوبت گیری بر پایه تهویه استفاده کرد.
شکل زیر درصد زمان هایی را نشان می دهد که سیستم های رطوبت گیری بر پایه تهویه نمی توانند سطوح رطوبت داخلی را بر اساس داده های استاندارد اشری کنترل کنند. در واقع هر چقدر منطقه ای که استخر در آن قرار دارد دارای آب و هوای شرجی تری باشد این درصد افزایش می یابد و هر چقدر آب و هوای منطقه خشک تر باشد این درصد کاهش می یابد. سیستم رطوبت گیری استخر بر پایه تهویه مقدار قابل توجهی انرژی را با تخلیه گرمای محسوس و نهان استخر هدر می دهد.
مزیت های استفاده از سیستم تهویه برای کاهش رطوبت استخر
این دستگاه های تهویه در صورتی که استخر در یک منطقه جغرافیایی مناسب قرار گرفته باشد دارای چندین ویژگی جذاب هستند. آنها هزینه اولیه کمتری نسبت به روش های مبتنی بر تبرید دارند و همچنین از نظر عملیاتی واحدهای بسیار ساده‌تری هستند. با بازیابی گرما بین هوای خروجی و جریان هوای تازه بیرون و کنترل‌هایی که روی هوای تازه انجام می شود، این دستگاه می‌تواند وسیله جذابی برای تهویه یک استخر سرپوشیده باشد.
با توجه به توضیحات ارائه شده استفاده از سیستم رطوبت گیری بر پایه تهویه هم به دلیل عدم کنترل دقیق و دائمی روی دما و رطوبت فضای استخر و هم هزینه های عملیاتی و مصرف انرژی زیاد، در اکثر مناطق بدون بازیابی انرژی روش مناسبی برای رطوبت گیری از استخرها نمی باشد.
به همین علت در بسیاری از کشورها دیگر از این روش بدون بازیابی حرارتی استفاده نمی شود. اما متاسفانه این روش به علت هزینه های اولیه پایین، عدم ساخت دستگاه های رطوبت گیر با بازیابی حرارتی در داخل کشور، و بعضا ضعف مهندسان در روش های طراحی مدرن، در بسیاری از استخرهای داخل کشور همچنان اجرا می شود.
به طور کلی مزایا و معایب این سیستم عبارت است از:
مزایا کنترل رطوب استخر با سیستم تهویه:
- کم هزینه ترین سیستم برای خرید
- کم هزینه ترین سیستم برای نصب
معایب کنترل رطوب استخر با سیستم تهویه:
- گران ترین هزینه های عملیاتی
- کنترل رطوبت و دما بسیار محدود است
- خنک کننده تابستانی در دسترس نیست
- شرایط رطوبت فضا بستگی به شرایط هوای بیرون دارد
بررسی کاهش رطوبت استخر با سیستم تبرید
در این روش فقط مقداری از هوا که طبق استانداردهای بیان شده باید از فضا خارج شود توسط اگزاست فن خارج می شود، و بقیه هوای موجود به دستگاه هواساز بازگردانده می شود.
پس از عملیات رطوبت گیری بر پایه تبرید، با هوای تازه مورد نیاز مخلوط می شود و پس از گرمایش وارد فضای استخر می شود.
این روش نسبت به روش قبلی هدررفت انرژی کمتری دارد، ولی باز هم در صورت عدم بازیابی انرژی قسمت زیادی از انرژی هوا در مرحله رطوبت گیری هدر می رود.
به طور کلی، روش های مختلفی برای کنترل رطوبت در استخرها وجود دارد که هر یک از آن ها مزایا و معایب خاص خود را دارد. در هر صورت طراح باید بر مبنای شرایط پروژه و اهداف طراحی بهترین انتخاب را انجام دهد.
درک توانایی ها و محدودیت های هر روش به منظور انتخاب بهترین سیستم برای هر کاربرد و اقلیم مهم است. مصرف انرژی، موقعیت جغرافیایی، بودجه و کنترل مطلوب شرایط فضا از جمله معیارهای کلیدی تصمیم گیری هستند. رطوبت گیری بر پایه تبرید توسط کویل هایی که دمای آنها از دمای نقطه شبنم هوا کمتر است انجام می شود.
این کویل ها می توانند برای یک دستگاه هواساز یا یک دستگاه انبساط مستقیم مرکزی (DX) باشد. هنگام عبور از روی کویل سرد علاوه بر اینکه رطوبت هوا گرفته می شود، دمای هوا هم کاهش می یابد. لذا بایستی دمای هوا را مجددا افزایش داد، که برای افزایش دمای هوا می توان از هیتر الکتریکی یا کویل آب گرم یا کویل گرم کندانسور استفاده کرد.
رطوبت گیری بر پایه تبرید با استفاده از کویل DX
یکی از متداول ترین روش های کنترل رطوبت استخر رطوبت گیری با استفاده از کویل سرمایی است. در این روش، با عبور هوای مرطوب از روی کویل سرد دستگاه های رطوبت گیر با کویل های انبساط مستقیم، رطوبت موجود در آن تقطیر شده و در عمل فرایند رطوبت گیری رخ می دهد.
البته در استخرها که اساسا از سیستم های سرمایش هوا استفاده نمی شود، هدف از به کارگیری کویل سرد صرفا رطوبت گیری خواهد بود. بنابراین در صورت به کارگیری سیستم های رطوبت گیری مکانیکی در استخرها لازم است هوای سردی که رطوبت آن نیز گرفته شده است، پیش از ارسال به داخل سالن مجددا با استفاده از کویل آب گرم، گرمکن الکتریکی یا عبور از روی کویل گرم کندانسور دستگاه رطوبت گیر مجددا گرم شود.
در این سیستم ها می توان به طور همزمان، فرایند رطوبت گیری هوا (به وسیله کویل سرمایی) و گرمایش مجدد آن برای ارسال هوای خشک و گرم به داخل استخر را انجام داد.
هدف اصلی از به کارگیری رطوبت گیرهای مکانیکی در استخرهای سرپوشیده، کاهش رطوبت فضای داخل استخر تا محدوده ای قابل قبول و به گردش درآوردن هوای داخل استخر برای تامین حداقل نرخ تعویض هوایی است که در استانداردها تعیین شده است. رطوبت گیر استخرها را می توان در داخل یا خارج ساختمان نصب کرد.
تنظیم رطوبت استخر خانگی با رطوبت گیر
در استخرهای شخصی و خانگی سرپوشیده هم حتما باید عملیات رطوبت گیری را اجرا کرد، زیرا در غیر این صورت تمام مشکلات و مسائلی که به علت رطوبت زیاد ایجاد می شود در اینجا نیز رخ خواهد داد. ولی در استخرهای شخصی نصب دستگاه هواساز یا رطوبت گیر تجاری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد، برای همین از رطوبت گیرهای خانگی استفاده می شود، که در آن از یک سیکل تبرید تراکمی برای رطوبت گیری استفاده می شود.
رطوبت گیرهای خانگی نسبت به انواعی که در استخرهای عمومی و بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند کوچک ترند. در این دستگاه ها هوای مرطوب استخر از روی کویل سرد اواپراتور عبور می کند و پس از آن که رطوبتش گرفته شد، برای افزایش دما از روی کندانسور عبور داده می شود تا به دمای استاندارد برسد.
رطوبت گیرهای خانگی از نوع یکپارچه بوده و به سادگی قابل حرکت هستند. همچنین می توان آنها را به رطوبت سنج نیز مجهز نمود تا فقط در صورت نیاز وارد مدار شوند و در مصرف انرژی صرفه جویی شود.
این رطوبت گیرها در واقع نوع ساده تری از رطوبت گیرهای تجاری هستند و ظرفیت آن ها معمولا کمتر از یک تن تبرید است. برای انتخاب این دستگاه ها باید به کاتالوگ شرکت های سازنده مراجعه نمود، ولی به طور حدودی می توان برای هر ۳۰ متر مربع ۱ تن تبرید برای این دستگاه ها در نظر گرفت.
لازم به ذکر است که یک فن مجزا، هوای مرطوب استخر را به داخل دستگاه مکش نموده و آن را از روی کویل سرمایی عبور می دهد. پس از رطوبت گیری به منظور بازگرداندن دما به مقدار اولیه، هوا از روی کندانسور عبور داده می شود.
انواع مختلف دستگاه های رطوبت گیر خانگی
- مدل های دیواری و زمینی با/بدون گرمایش کمکی
- مدل های دیواری روکار و توکار
- مدل های زمینی روکار و توکار
کنترل رطوبت استخر با سیستم بر پایه تبرید با استفاده از آب
در این سیستم ها هواسازها برای رطوبت گیری از آب سرد شده چیلر استفاده می کنند و برای گرمایش مجدد از کویل دوباره گرم کن، استفاده میکنند. واحدهای هوارسان معمولا در استخرها و مجموعه های ورزشی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. در واحدهای هوارسان به جای کویل های انبساط مستقیم از کویل های آب سرد استفاده می شود.
روند کار دقیقا مشابه سیستم اول است. یعنی دمای آب چیلر تا دمای نقطه شبنم هوای مرطوب سرد شده و بدین طریق، رطوبت موجود در هوا گرفته می شود. سپس برای گرمایش مجدد از کویل آب گرم و یا کویل الکتریکی استفاده خواهد شد.
این سیستم دارای راندمان کمتری نسبت به سیستم قبلی است و در خارج از کشور خیلی رایج نیستند. این سیستم ها عموماً فقط در استخرهایی هایی یافت می شوند که آب سرد فراوانی در طول سال دارند، مانند مجموعه های ورزشی که آب سرد چیلر برای سرمایش فضاهای دیگر نیز کاربرد دارد.
سیستم هایی که نمی توانند از گرمای کندانسور جذب شده برای گرم کردن مجدد هوا استفاده کنند، نیاز به عملکرد یک کویل گرمایشی دارند. اگر گرمای بازیافتی برای گرم کردن مجدد در دسترس نباشد، این روش اکثر کدهای انرژی را برآورده نمی کند. اگر آب سرد در طول سال در دسترس نباشد، این روش توصیه نمی شود.
کنترل رطوبت در استخر با استفاده از نمک های جاذب رطوبت
یکی از روش های کنترل رطوبت استخر، استفاده از نمک های جاذب رطوبت است. این روش معمولا در استخرها استفاده نمی شود و بیشتر در کارخانه های صنعتی برای تولید محصولاتی که به یک محیط خشک برای فرایند تولید نیاز دارند به کار می رود. ولی در اینجا برای آشنایی با این روش توضیح مختصری درباره این نوع رطوب گیری خواهیم داد.
نمک های جاذب رطوبت (مانند سیلیکات ها) تمایل بسیار زیادی به جذب رطوبت دارند. این نمک ها پس از جذب رطوبت به وضعیت اشباع رسیده و قابلیت جذب رطوبت خود را از دست می دهند و برای استفاده مجدد باید آن ها را به نحوی احیا کرد. یکی از روش های احیای مواد جاذب رطوبت استفاده از تجهیزات متخلخل و گرمایش است.
سخن آخر در مورد کنترل رطوبت استخر
تا اینجا مطلب با روش های رطوب گیری استخر ، کاهش و کنترل رطوبت استخر های عمومی و خانگی آشنا شدید. حال اگر سوالی در این باره دارید میتوانید در زیر بنویسید. همچنین برای درخواست خدمات رطوبت گیری استخر، راه اندازی سیستم تهویه مطبوع استخر و هر آنچه که مربوط به تاسیسات استخر است میتوانید با ما تماس بگیرید.
