طراحی تاسیسات برقی بیمارستان
طراحی تاسیسات برقی بیمارستان و اجرای بناهای عمومی و ضروری، با توجه به وسعت، پراکندگی، پیچیدگی عملکرد و روابط بین آن ها از درجه اهمیت زیادی برخوردار است. اجرا و به کار گیری اصول و مبانی فنی صحیح و هماهنگ شده در کشور نه تنها موجب بهبود کیفیت طراحی و کارایی بناها خواهد شد، بلکه علاوه بر افزایش عمر مفید ساختمان ها ، انجام امور برنامه ریزی و بودجه گذاری خرد و کلان را برای دست اندرکاران تسهیل می نماید. به همین خاطر در این مقاله قصد داریم به معرفی کامل تاسیسات برقی بیمارستان و عوامل موثر در طراحی صحیح مربوط به آن بپردازیم:
تقسیمات کلی بیمارستان
تقسیمات کلی بیمارستان بر حسب نوع کاربری، وسعت و ظرفیت آن متفاوت است لیکن تقسیمات عمومی متداول در بیمارستان های دارای کاربری عمومی شامل خدمات تشخیصی، درمانی، مراقبتی، امور اداری، مالی و پشتیبانی قسمت های الکتریکی و مکانیکی و همچنین ساختمانهای مسکونی و آموزشی (در موارد لازم) به شرح زیر است :
۱-درمانگاه و بیماران سرپایی
۲-بخش اضطراری و سوانح
۳-کلینیک های عمومی و تخصصی که ممکن است شامل چشم پزشکی، پزشکی گوش و حلق و بینی، دندانپزشکی و یا دیگر کلینیک های تخصصی باشد.
۴-بخش عمل و اورتوپدی
۵-بخش زنان و زایمان
۶-بخش مراقبتهای فشرده (CCU , ICU)
۷-بخش نوزادان و کودکان
۸-بخش عفونی
۹-بخش های بستری (عمومی، جراحی، زایمان و عفونی)
۱۰-بخش رادیولوژی، اندوسکوپی، سیستوسکپی، فلورسکپی، سونوگرافی، کاردیوگرافی، سی تی اسکن و ام- آر-آی
۱۱-بخش فیزیوتراپی، هیدروتراپی، الکتروتراپی، پزشکی هسته ای (شیمی درمانی و پرتو درمانی) و غیره چ
۱۲-بخش آسیب شناسی، آزمایشگاههای فیزیولوژی، کلینیکی و پاتولوژی و داروخانه
۱۳-مرکز ضد عفونی و گندزدایی (استریل)، رختشوی خانه، آشپز خانه و آبدارخانه
۱۴-امور اداری، مالی و پشتیبانی
۱۵-انبارهای مختلف
۱۶-موتورخانه تاسیسات مکانیکی
۱۷-پست اصلی و مراکز فرعی برق
۱۸-ساختمان های جنبی (نگهبانی، زباله سوزی، تصفیه فاضلاب و غیره)
۱۹-آمفی تئاتر و سالن های اجتماعات و کنفرانس، در مجتمع درمانی خیل بزرگ
۲۰-منازل پزشکان، پرستاران، کارمندان و غیره در مجتمع درمانی خیلی بزرگ
۲۱-آموزشگاه پرستاری و بهیاری، در مجتمع درمانی کامل
مراحل طراحی سیستم های مختلف تاسیسات برقی بیمارستان
تدارک اطلاعات و نقشه های اولیه
بررسی مقدماتی:
در بررسی های مقدماتی تهیه اطلاعات زیر مورد نیاز خواهد بود :
الف – نوع کاربری، مشخصات کلی و ظرفیت بیمارستان
ب – محل و موقعیت جغرافیایی بیمارستان و وسعت آن، شمار ساختمان ها ارتفاع و تعداد طبقات
پ – شرایط اقلیمی شامل نوع آب و هوا (معتدل، معتدل و بارانی، گرم و مرطوب، سرد و کوهستانی، و گرم و خشک و بیابانی) و حداکثر و حداقل حرارت محیط، رطوبت نسبی، و شمار رعد و برق در سال
ت – نوع و مقاومت الکتریکی خاک
ث – نوع گازهای طبی مورد مصرف شامل گازهای قابل اشتعال و انفجار و غیره
ج – چگونگی تامین نیروی برق شامل استفاده از برق شهر یا مولد برق اختصاصی
چ – ولتاژ و مشخصات شبکه برق شهر شامل خطوط هوایی با کابل زیرزمینی
ح – مشخصات تلفن شهری
خ – امکانات امداد و آتش نشانی شهر
د – احتمال گسترش و توسعه آتی بیمارستان
دوره ای که برای شما در نظر گرفته ایم، دوره طراحی تاسیسات برق بیمارستان است که در ازای گذراندن دوره و بعد از آزمون، مدرک فنی حرفه ای به شما داده میشود.
نکات کلیدی درباره طراحی و اجرای تاسیسات برقی بیمارستان+فیلم
نحوه لوله کشی برق در ساختمان و بیمارستان+فیلم
طراحی سیستم های مختلف تاسیسات برقی و تهیه نقشه های لازم
برای طراحی سیستم های مختلف تاسیسات برقی و تهیه نقشه های مربوط تدارک اطلاعات و نقشه های زیر ضروری خواهد بود:
الف – نقشه های معماری شامل پلان مجموعه و محل استقرار ساختمان ها، پلان طبقات، سطوح زیربنا و نحوه استقرار بخش های مختلف بیمارستان
ب – نقشه های تاسیسات مکانیکی همراه با مشخصات فنی مصرف کننده های انرژی برق عادی و اضطراری به شرح زیر:
سیستم تهویه مطبوع شامل موتور خانه مرکزی (پمپ های تغذیه آب سرد و دیگ های بخار، دمنده ها و پمپ های برج های خنک کننده، پمپ های دستگاههای مبرد، پمپ های مدار لوله کشی فن کویل ها، پمپ های مدار لوله کشی هوارسان ها، مشعل های دیگ بخار و مانند آن) و دستگاههای تاسیساتی داخل ساختمان ها (فن کویل ها، ایرواشرها و کولرها، مکنده های هوا، هوارسان ها و مانند آن)
– سیستم های آبرسانی، آتش نشانی، تصفیه فاضلاب، آسانسورها، آشپزخانه، آبدارخانه، رختشویخانه و دستگاه های تشخیص و درمان پزشکی
مطلب مرتبط: همه چیز در مورد تاسیسات بیمارستان بدانید.
سیستم های مختلف تاسیسات برقی در تاسیسات برقی بیمارستان، و تابلوهای لازم
- تاسیسات برقی بیمارستان شامل سیستم های مختلف فشار متوسط، فشار ضعیف و جریان ضعیف و همچنین تابلوهای لازم به شرح زیر است:
- سیستم های تامین نیروی برق اصلی، و اضطراری
- تابلوهای اصلی فشار ضعیف، و فشار متوسط برق
- تابلوهای توزیع فرعی و نیم اصلی برق
- سیستم های برق رسانی به آسانسورها، تجهیزات موتورخانه ها، پمپ های آب، هواسازها، هواکش ها، لوازم و وسایل آشپزخانه، آبدارخانه، سردخانه، دستگاه های ضد عفونی و گندزدایی، دستگاه تصفیه فاضلاب، دستگاه زباله سوز، سردخانه جسد و غیره
- سیستم کابل کشی توزیع برق، و روشنایی محوطه
- سیستم روشنایی
- سیستم پریزهای مصارف عمومی و اختصاصی برق
- سیستم پریزهای فن کویل ها و وسایل سیار پزشکی تشخیص و درمان
- تابلوهای برق ایزوله برای بخش های جراحی، زایمان، قلبی و مراقبتهای ویژه (CCU , ICU)
- سیستم اتصال زمین
- سیستم های تلفن و اینترکام
- سیستم های فراخوان پرستار و پخش صدا و جستجو
- سیستم های اعلام حریق
- ساعت مرکزی و کنترل ورود و خروج کارمندان
- سیستم تعیین حضور پزشکان در بیمارستان
- سیستم حفاظت در برابر آذرخش (سیستم های حفاظت خارجی و داخلی ساختمان)
نکات مهم طراحی برق تاسیسات بیمارستان
۱. رعایت مقررات و استانداردها:
مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان: این مبحث در ایران به طور جامع به طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان‌ها می‌پردازد و رعایت آن الزامی است.
استانداردهای IEC: استانداردهای بین‌المللی کمیسیون الکتروتکنیک (IEC) نیز به عنوان مرجع در طراحی تاسیسات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استانداردهای محلی و شرکت توزیع برق: بسته به موقعیت جغرافیایی، ممکن است مقررات و استانداردهای خاصی توسط شرکت توزیع برق محلی اعمال شود که باید رعایت گردند.
۲. ایمنی برق بیمارستان:
حفاظت در برابر برق گرفتگی: استفاده از کلیدهای محافظ جان (RCD/RCCB) با جریان نشتی مناسب (حداکثر ۳۰ میلی آمپر برای مدارهای پریز و مکان‌های مرطوب) الزامی است.
اتصال زمین (ارتینگ): اجرای صحیح سیستم اتصال زمین با مقاومت مناسب (حداکثر ۲ اهم) برای حفاظت در برابر خطرات ناشی از اتصال کوتاه و نشتی جریان بسیار مهم است. استفاده از شینه ارت در تابلو برق برای اتصال سیم‌های ارت توصیه میشود.
جلوگیری از حریق: انتخاب صحیح سطح مقطع سیم‌ها و کابل‌ها بر اساس جریان مجاز و استفاده از فیوزهای مناسب برای حفاظت مدارها در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه ضروری است.
رعایت حریم شبکه‌های توزیع برق: رعایت فاصله ایمنی از شبکه‌های برق فشار قوی و ضعیف در طراحی ساختمان الزامی است.
۳. انتخاب تجهیزات مناسب:
سیم و کابل: انتخاب نوع و سطح مقطع سیم و کابل باید بر اساس جریان بار، طول مسیر، شرایط محیطی و استانداردهای مربوطه صورت گیرد. استفاده از سیم‌های تک مفتولی با عایق PVC تا سطح مقطع ۱۰ میلی‌متر مربع توصیه میشود.
فیوزها و کلیدهای مینیاتوری (MCB): انتخاب فیوزها و MCBها با ظرفیت مناسب برای حفاظت هر مدار در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه ضروری است. ظرفیت استاندارد برای فیوز روشنایی ۱۰ آمپر، پریزها ۱۶ آمپر و فیوز اصلی ۲۰ یا ۲۵ آمپر است.
تابلو برق: انتخاب تابلو برق با ابعاد مناسب و فضای کافی برای نصب تجهیزات و سیم‌کشی، همچنین با درجه حفاظت مناسب با توجه به محل نصب، اهمیت دارد. فاصله کف تابلو فیوز از کف تمام شده ساختمان باید بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتی‌متر و فاصله آن از لوله‌های آب و گاز حداقل یک متر باشد.
کلید و پریز: انتخاب کلید و پریزهای با کیفیت و دارای استاندارد، همچنین با درجه حفاظت مناسب برای مکان‌های مرطوب (مانند IP44 برای پریزهای پارکینگ و پشت بام)، مهم است.
جمع بندی در مورد طراحی تاسیسات برق بیمارستان
طراحی تاسیسات برق بیمارستان به دلیل اهمیت حیاتی برق در عملکرد تجهیزات پزشکی، سیستم‌های حیاتی و ایمنی بیماران، از حساسیت بالایی برخوردار است. این طراحی باید با رعایت استانداردهای دقیق و در نظر گرفتن نیازهای خاص هر بخش بیمارستان انجام شود. از جمله نکات کلیدی در طراحی تاسیسات برق بیمارستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تأمین برق اضطراری مطمئن و بدون وقفه (از طریق دیزل ژنراتورها و UPS)، سیستم اتصال زمین (ارتینگ) مؤثر برای جلوگیری از برق گرفتگی و نویزهای الکتریکی، سیستم‌های برق رسانی مجزا و ایزوله برای بخش‌های حساس مانند اتاق عمل و ICU، طراحی روشنایی مناسب با توجه به نوع فعالیت در هر بخش، و همچنین سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق و سیستم‌های جریان ضعیف مانند تلفن، شبکه و احضار پرستار. هدف از این طراحی، تضمین عملکرد ایمن و بدون اختلال تجهیزات پزشکی، حفظ ایمنی بیماران و پرسنل، و ایجاد محیطی مناسب برای ارائه خدمات درمانی است.
