امور قراردادی و پیمان ها در عمران (امور قراردادی عمرانی)

عمران در لغت به معنای آبادانی و سازندگی و قرارداد به معنای توافق الزام‌آور میان افراد است. قراردادهای عمرانی، به توافق رسیدن در پروژه‌ها و اقداماتی است که شامل ساخت و ساز می‌باشند و نتیجه این ساخت و ساز به رونق و آبادانی می‌انجامد. امور قراردادی عمرانی شامل بخش‌های مختلفی همچون طرح‌های عمرانی، مناقصه، ضرایب، اسناد، مدارک، شرایط عمومی و تاخیرات پیمان‌ها است. در ادامه به بررسی هر یک از این امور و پیمان‌ها می‌پردازیم.

طرح‌های عمرانی در قراردادهای عمرانی

به مجموعه خدمات و عملیات مشخصی که براساس مطالعات‌ توجیهی، توسط دستگاه اجرایی در مدت و اعتبار معین انجام شود، طرح عمرانی گفته می‌شود. هدف این طرح‌ها، تحقق بخشیدن به برنامه عمرانی اصلی می‌باشد. طرح‌های عمرانی به سه دسته انتفاعی، غیرانتفاعی و مطالعاتی تقسیم‌بندی می‌شوند.

طرح عمرانی انتفاعی چیست؟

طرح عمرانی انتفاعی که در مدت معقولی بعد از شروع بهره برداری، علاوه بر تأمین هزینه‌های جاری و استهلاک سرمایه، سود متناسبی به تبعیت از سیاست دولت را نیز عاید می‌نماید. طرح عمرانی غیر انتفاعی نیز بخش مهمی از طرح‌های عمرانی محسوب می‌شود.

این طرح برای انجام برنامه‌های رفاه اجتماعی و عملیات زیربنایی و یا احداث ساختمان و تأسیسات جهت تسهیل کلیه وظایف دولت اجرا می‌گردد و هدف اصلی آن حاصل شدن درآمد نمی‌باشد. طرح مطالعاتی نیز طرحی است که براساس قرارداد بین دانشگاه و سایر دستگاه‌های اجرائی با مؤسسات علمی و یا مطالعاتی متخصص برای بررسی موضوع خاصی اجرا می‌شود.

ضوابط طرح عمرانی شامل دو شرط زیر می‌باشند:

مطلب مرتبط: دستورالعمل شرکت در مناقصه 

مناقصات قراردادهای عمرانی

مناقصه در لغت به معنای رقابت در قیمت و فروش است. این روش برای خرید کالا یا خدمات استقاده می‌گردد که در آن تمامی پیشنهادها در یک زمان و مکان مشخص بررسی می‌شوند و پایین‌ترین قیمت مورد قبول واقع می‌گردد. در مناقصه‌های عمرانی، چندین پیشنهادکننده وارد مسابقه و رقابت با یکدیگر می‌شوند. آن نهادی که موفق به مجاب کردن متقاضی شود، برنده مناقصه اعلام می‌گردد.

مناقصه در پروژه‌های عمرانی، از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا نظام فنی و اجرایی پروژه‌هایی را متحمل می‌شوند که بودجه آن‌ها از دولت تأمین می‌گردد. پیمانکاران در این مناقصات شرکت می‌کنند و رتبه‌بندی آن‌ها از عوامل مؤثر برنده شدن در مناقصات عمرانی محسوب می‌شود. به طور کلی مناقصه سبب افزایش شفافیت، عدالت و کیفیت می‌گردد و تا حد زیادی باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.

ضرایب پیمان‌ها در قراردادهای عمرانی

ضرایب در انواع پیمان‌ها به‌ منظور جبران و تأمین هزینه‌ها می‌باشند. این ضرایب شامل ضریب بالاسری، ضریب منطقه‌ای، ضریب صعوبت و ضریب طبقات و… است که هر یک بها و اعمال خاص خود را دارند. هدف مشترک این ضرایب، جلوگیری از ضرر پیمانکار در پروژه عمرانی و تلاش برای سود و نفع وی می‌باشد.

اسناد و مدارک در پیمان‌های عمرانی

پیمان‌کاران در قراردادهای عمرانی برای شرکت در مناقصه‌های عمرانی باید مدارکی نظیر موافقت‌نامه، مشخصات فنی عمومی و خصوصی، شرایط عمومی و خصوصی پیمان، نقشه‌های فنی و اجرایی، دستور العمل‌ها، بخشنامه‌های مرتبط، استاندارد‌های فنی و… را در اختیار داشته باشند تا بتوانند موفقیت بیشتری در مناقصات به دست بیاورند. برخی مدارک نیز پس از عقد قرارداد و در هنگام انجام پروژه عمرانی باید تهیه شوند.

شرایط عمومی و خصوصی در پیمان‌های عمرانی

در قراردادهای عمرانی با توجه به خواست طرفین و موضوع قرارداد، شرایط گوناگونی وجود دارد. شرایط عمومی شامل رسیدگی به تعهداتی همچون پیمان، موافقت‌نامه، برنامه زمانی اجرای کار و کارفرما می‌باشد. شرایط خصوصی در جهت تکمیل شرایط عمومی تنظیم شده و ویژگی بارز این شرایط این است که نباید موجب نقض شرایط خصوصی شود.

ما مطلبی جداگانه در مورد نحوه قیمت دادن در مناقصه پیمانکاری تولید کرده ایم. برای اینکه دست پر وارد جلسات مناقصات شوید، این پست را حتما بخوانید.

تاخیرات امور قراردادی عمرانی

طبق توافق هر پروژه عمرانی باید در مدت زمان اولیه مشخص شده در پیمان، به اتمام برسد و در صورت تمام نشدن در مدت زمان اولیه، پروژه عمرانی دچار تاخیر می‌‌گردد. این تاخیرات به دو بخش مجاز و غیرمجاز تقسیم‌بندی می‌شوند. اگر بروز تاخیرات در پیمان‌های عمرانی ناشی از عدم قصور پیمانکار باشد، تاخیرات مجاز تلقی می‌گردد. اگر تاخیرات ناشی از قصور پیمانکار باشد، جزء تاخیرات غیر مجاز محسوب می‌شود.

مطلب مرتبط: قانون برگزاری مناقصات با آخرین اصلاحات

مجموعه‌ای از فعالیت‌های در مورد امور قراردادی عمران به طور خلاصه

امور قراردادهای عمرانی شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های قانونی، مدیریتی و فنی است که برای انجام پروژه‌های ساختمانی و عمرانی انجام می‌شود. این امور شامل موارد زیر می‌شود:

۱. ارزیابی و بررسی قراردادهای عمرانی: این فعالیت شامل بررسی و ارزیابی قراردادهای عمرانی با هدف اطمینان از اجرای صحیح و مطابق با شرایط قرارداد است.

۲. مدیریت و کنترل قراردادهای عمرانی: این فعالیت شامل مدیریت و کنترل قراردادهای عمرانی است که با هدف اطمینان از اجرای صحیح و به موقع پروژه‌های ساختمانی و عمرانی انجام می‌شود.

۳. تهیه و تنظیم قراردادهای عمرانی: این فعالیت شامل تهیه و تنظیم قراردادهای عمرانی با هدف ایجاد شرایطی مناسب برای اجرای صحیح و به موقع پروژه‌های ساختمانی و عمرانی است.

۴. رسیدگی به اختلافات قراردادی: در صورت بروز اختلافات قراردادی بین طرفین قرارداد، این فعالیت شامل رسیدگی به اختلافات و حل و فصل آنها با هدف رسیدن به توافق مناسب بین طرفین است.

۵. نظارت بر پیمانکاران و پیمان‌گذاران: این فعالیت شامل نظارت بر فعالیت‌های پیمانکاران و پیمان‌گذاران در حین اجرای پروژه‌های ساختمانی و عمرانی است.

۶. بررسی اجرای پروژه‌های ساختمانی و عمرانی: این فعالیت شامل بررسی و ارزیابی اجرای پروژه‌های ساختمانی و عمرانی با هدف اطمینان از اجرای صحیح و مطابق با شرایط قرارداد است.

در کل، امور قراردادهای عمرانی بسیار گسترده و متنوع هستند و برای انجام پروژه‌های ساختمانی و عمرانی بسیار مهم هستند. این امور به دقت و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه باید انجام شوند. اگر در مورد امور قرارداد عمرانی سوالاتی دارید، تماس بگیرید یا در بخش کامنت بنویسید.