کاربرد یونولیت در ساختمان سازی
یونولیت، که با نام‌های دیگری مانند پلی استایرن انبساطی (EPS) و پلاستوفوم نیز شناخته میشود، ماده‌ای سبک و متخلخل است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، پرکاربرد شده است. کاربرد یونولیت در ساختمان سازی زیاد است و قرار است به طور مفصل در این محتوا به آن پرداخته شود.
چرا از یونولیت در ساختمان سازی
یونولیت، که در ایران با نام‌های پلاستوفوم، آکاسیف و فیبر سفید نیز شناخته میشود، نوعی ماده پلیمری سبک و متخلخل است که از فرآورده‌های پتروشیمی به دست می‌آید. نام اصلی این ماده پلی‌استایرن انبساطی (EPS) است. یونولیت معمولاً به رنگ سفید تولید میشود و به دلیل ویژگی‌های عایق حرارتی و صوتی خود، در صنایع مختلف از جمله بسته‌بندی و ساختمان‌سازی کاربرد دارد.
این ماده پلیمری به دلیل وزن سبک و عایق بودن، در صنعت ساختمان سازی برای عایق کاری ساختمان از جمله عایق حرارتی، عایق رطوبتی و صوتی دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها استفاده میشود. همچنین، یونولیت در بسته‌بندی ابزارهای حساس الکتریکی، الکترونیکی و مکانیکی کاربرد دارد و به دلیل مقاومت در برابر ضربه، از این ابزارها در برابر آسیب محافظت میکند. استفاده از یونولیت در ساختمان‌سازی، علاوه بر بهبود عایق‌بندی، به سبک سازی ساختمان نیز کمک میکند.
مزایای استفاده از یونولیت در ساختمان‌سازی:
یونولیت، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مزایای متعددی در ساختمان‌سازی ارائه می‌دهد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. عایق حرارتی و صوتی با یونولیت در ساختمان:
یونولیت عایق حرارتی بسیار خوبی است و از اتلاف انرژی در ساختمان جلوگیری میکند، که منجر به کاهش هزینه‌های گرمایش و سرمایش میشود. همچنین، یونولیت عایق صوتی مناسبی است و از انتقال صدا بین طبقات و واحدهای مختلف ساختمان جلوگیری میکند. در واقع یونولیت از میلیاردها سلول کوچک هوا تشکیل شده است که هوا را در خود نگه می‌دارند. هوا عایق حرارتی بسیار خوبی است و از انتقال حرارت از طریق رسانش جلوگیری میکند. این ساختار سلولی باعث میشود که یونولیت ضریب انتقال حرارت بسیار پایینی داشته باشد، به این معنی که حرارت به سختی از آن عبور میکند.
۲. کاهش وزن ساختمان با استفاده از یونولیت:
یونولیت ماده‌ای بسیار سبک است و استفاده از آن در سقف‌ها و دیوارها باعث کاهش وزن کلی ساختمان میشود. این امر منجر به کاهش بار مرده ساختمان و در نتیجه کاهش هزینه‌های ساخت و ساز میشود. استفاده از یونولیت، به افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله و بهبود عملکرد سازه کمک میکند. همچنین، کاهش وزن ساختمان با استفاده از یونولیت، باعث کاهش مصرف مصالح ساختمانی دیگر مانند بتن و فولاد میشود، که این امر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک میکند.
۳. سهولت در نصب و اجرا:
یکی از مزیت های یونولیت در ساختمان سازی، سهولت در نصب است. یونولیت به راحتی قابل برش و شکل‌دهی است و نصب آن بسیار آسان است. این امر باعث افزایش سرعت اجرای پروژه‌های ساختمانی میشود. یونولیت به عنوان یکی نوع عایق ساختمان، خیلی سریع اجرا میشود و به قول معروف دنگ و فنگ ندارد.
۴. مقاومت در برابر رطوبت:
یونولیت در برابر رطوبت مقاوم است و از رشد قارچ‌ها و کپک‌ها جلوگیری میکند. این ویژگی باعث افزایش طول عمر ساختمان میشود. همانطور که گفته شد، یونولیت، به دلیل ساختار منحصر به فرد خود که از میلیاردها سلول هوای کوچک و محبوس تشکیل شده است، از نفوذ رطوبت جلوگیری میکند. این سلول‌های بسته و غیرقابل نفوذ، مانع از عبور آسان آب و رطوبت می‌شوند و در نتیجه، یونولیت جذب آب بسیار پایینی داشته و در برابر نفوذ رطوبت مقاوم است.
۵. قیمت مناسب یونولیت:
یونولیت ماده‌ای ارزان قیمت است و استفاده از آن در ساختمان‌سازی باعث کاهش هزینه‌های کلی پروژه میشود. البته دانسیته یونولیت به معنای وزن آن در واحد حجم است. هر چه دانسیته یونولیت بیشتر باشد، کیفیت و مقاومت آن نیز بیشتر میشود و در نتیجه، قیمت آن نیز افزایش می‌یابد.
برای محاسبه تعداد یونولیت سقفی مورد نیاز، می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:
با توجه به ابعاد استاندارد بلوک‌های یونولیت (۲۵*۵۰*۲۰۰ سانتی‌متر)، میتوان گفت که در هر متر مربع سقف، حدود ۰.۶۸ عدد بلوک یونولیت مورد نیاز است. به عنوان مثال برای یک سقف با مساحت ۲۰۰ متر مربع به تعداد ۱۳۶ عدد بلوک یونولیت نیاز است. البته مساحت عرض تیرچه بلوک نیز مهم است و بایستی از متراژ سقف این میزان را کاست.
۶. مقاوم سازی سازه:
پلی استایرن انبساطی باعث مقاوم سازی ساختمان سازه و سبک سازی ساختمان بخش بارهای مرده می شود و امنیت سازه را در برابر حوادث طبیعی بالا می برد. یونولیت در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم است و دچار خوردگی و تجزیه نمی‌شود. این ویژگی باعث میشود که یونولیت در ساختمان سازی استفاده شود.
۷. کاهش مصرف مصالح با یونولیت:
یونولیت، به ویژه در سقف‌های تیرچه بلوک، جایگزین مناسبی برای بلوک‌های سیمانی یا سفالی سنگین است. این جایگزینی، منجر به کاهش مصرف بتن، تیرچه و فولاد در سازه میشود. همچنین، یونولیت به دلیل وزن سبک خود، حمل و نقل و نصب آسان‌تری دارد که این امر باعث کاهش زمان و هزینه‌های نیروی کار میشود. به طور کلی، استفاده از یونولیت، علاوه بر کاهش وزن ساختمان و بهبود عایق‌بندی حرارتی و صوتی، به صرفه‌جویی در مصرف مصالح و کاهش هزینه‌های ساخت و ساز کمک میکند.
مثال ۱: استفاده از یونولیت در سقف تیرچه بلوک
فرض کنید می‌خواهیم سقفی به مساحت ۱۰۰ متر مربع را با استفاده از تیرچه بلوک اجرا کنیم.
در حالت سنتی، از بلوک‌های سیمانی یا سفالی برای پر کردن فضای بین تیرچه‌ها استفاده میشود.
اما با استفاده از بلوک‌های یونولیتی، میتوان وزن سقف را به طور قابل توجهی کاهش داد.
این کاهش وزن، منجر به کاهش بار مرده ساختمان میشود و در نتیجه، میتوان از تیرچه‌ها و میلگردهای کمتری استفاده کرد.
به این ترتیب، مصرف بتن و فولاد در ساخت سقف کاهش می‌یابد.
مثال ۲: استفاده از یونولیت در دیوارها
در ساخت دیوارهای خارجی ساختمان، میتوان از پانل‌های یونولیتی به عنوان عایق حرارتی استفاده کرد. این پانل‌ها، علاوه بر عایق‌بندی حرارتی، به کاهش ضخامت دیوار نیز کمک می‌کنند. در نتیجه، مصرف مصالح ساختمانی مانند آجر، سیمان و گچ کاهش می‌یابد. از یونولیت میتوان برای ساخت دیوار پیش ساخته استفاده کرد.
مثال ۳: استفاده از یونولیت در فونداسیون
در ساختمان‌هایی که در مناطق با خاک نرم یا آب‌های زیرزمینی بالا ساخته می‌شوند، میتوان از فونداسیون‌های یونولیتی استفاده کرد. این فونداسیون‌ها، وزن کمتری نسبت به فونداسیون‌های بتنی سنتی دارند و به کاهش بار وارده بر خاک کمک می‌کنند. در نتیجه، میتوان از مصالح کمتری در ساخت فونداسیون استفاده کرد.
۸. افزایش سرعت ساخت و ساز:
به دلیل وزن کمی که دارند در هر ساختمان ۳۰ درصد از حجم بتن را کاهش میدهند. به طور کلی، استفاده از یونولیت در ساختمان‌سازی مزایای متعددی از جمله عایق حرارتی و صوتی، کاهش وزن ساختمان، سهولت در نصب و اجرا، مقاومت در برابر رطوبت و قیمت مناسب را به همراه دارد.
۹. جذب صدا با یونولیت:
ساختار متخلخل یونولیت باعث میشود که امواج صوتی در داخل آن جذب شوند و از انتقال آن‌ها به فضاهای دیگر جلوگیری شود.
یونولیت می‌تواند به عنوان یک عایق صوتی مؤثر در دیوارها، سقف‌ها و کف ساختمان استفاده شود. با استفاده از یونولیت، میتوان از ورود صداهای مزاحم از خارج ساختمان به داخل و همچنین از انتقال صدا بین واحدهای مختلف ساختمان جلوگیری کرد.
این امر منجر به ایجاد فضایی آرام و راحت در داخل ساختمان میشود.
چرا از یونولیت برای عایق صدا در ساختمان سازی استفاده میشود؟
یونولیت در ساختمان سازی، به دلیل ساختار متخلخل و سلول‌های هوای محبوس در آن، عایق صوتی بسیار مناسبی است و به همین دلیل، در ساخت استودیوهای صدابرداری کاربرد فراوانی دارد. ساختار متخلخل یونولیت باعث میشود که امواج صوتی در داخل آن به دام افتاده و انرژی آن‌ها به گرما تبدیل شود و از بازتاب صدا و ایجاد پژواک در استودیو جلوگیری میکند. همچنین، یونولیت در ساختمانی سازی می‌تواند به عنوان یک لایه عایق صوتی در دیوارها، سقف و کف استودیو استفاده شود و از انتقال صدا از خارج به داخل استودیو و بالعکس جلوگیری کند.
یونولیت نسبت به سایر مواد عایق صوتی مانند فوم‌های آکوستیک، قیمت پایین‌تری دارد و به راحتی قابل برش و نصب است. وزن سبک یونولیت، نصب آن را آسان‌تر میکند و بار اضافی به ساختمان وارد نمی‌کند. یونولیت در برابر رطوبت مقاوم است و از رشد قارچ‌ها و کپک‌ها جلوگیری میکند. برای دستیابی به بهترین نتیجه، یونولیت باید به طور صحیح و با استفاده از روش‌های مناسب نصب شود و ضخامت یونولیت مورد استفاده، به میزان عایق صوتی مورد نیاز بستگی دارد. یونولیت به تنهایی نمی‌تواند تمام صداها را جذب کند و ممکن است نیاز به استفاده از مواد عایق صوتی دیگر نیز باشد.
مهم‌ترین انواع یونولیت‌های ساختمانی عبارتند از:
یونولیت دیواری:
رایج‌ترین نوع یونولیت ساختمانی است.
می‌تواند به شکل فوم دیوار تزئینی، یونولیت دیوارپوش و غیره مورد استفاده قرار گیرد.
تمام خواص و ویژگی‌های یونولیت اصلی را دارا بوده و در برابر صدا، رطوبت، باکتری، حشرات، حرارت و غیره مقاوم است.
یونولیت فشرده:
معمولاً دانسیته بالاتری نسبت به سایر یونولیت‌ها دارد (چگالی ۴۰) و وزن بیشتری نیز دارد.
در صنایع مختلف کاربردهای بیشتری دارد و می‌تواند با عایق‌های دیگر ترکیب شود تا مقاومت بیشتری در برابر صوت، حرارت، رطوبت و غیره داشته باشد.
یونولیت سقفی:
در قالب بتن در سقف‌های تیرچه بلوک به کار می‌رود.
معمولاً دانسیته ۱۲ دارد. پر مصرف ترین یونولیت های سقفی دارای وزنی ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرمی هستند. یونولیت سقفی دارای طول ۲ متر، عرض ۵۰ سانتی متر و ارتفاع ۱۵ سانتی متری هستند.
یونولیت مکعبی یا بلوک:
یونولیت مکعبی یا بلوکی، جایگزینی مناسب برای بلوک‌های سیمانی در ساختمان‌سازی است که به کاهش نخاله‌های ساختمانی کمک میکند. این نوع یونولیت در ابعاد و انواع مختلفی از جمله معمولی، نسوز، فشرده و مخلوط تولید میشود. یخدان یونولیتی نیز یکی از کاربردهای رایج یونولیت است که به دلیل خاصیت عایق حرارتی آن، برای نگهداری مواد غذایی و دارویی در دمای پایین استفاده میشود. جالب است بدانید که در ساختمان سازی ژاپن از یونولیت استفاده میشود.
مزیت های استفاده یونولیت در ساختمان سازی به طور خلاصه
یونولیت، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مزایای متعددی در ساختمان‌سازی ارائه می‌دهد:
مزایای ساختاری و اجرایی:
سبکی قطعات بلوک، حمل و نقل سریع و آسان را ممکن می‌سازد.
کاهش ۳۰ درصدی حجم بتن، مصرف مصالح را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
کاهش مصرف فولاد و آهن، هزینه‌های ساخت را پایین می‌آورد.
صرفه‌جویی در زمان اجرا و کاهش دستمزد، بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
صرفه جویی در مصرف قالب بندی تیرچه.
پایدار در مقابل زلزله و خطرات ناشی از سقوط مصالح در زمان زلزله رابه حداقل می رساند.
مزایای عملکردی:
عایق حرارتی و برودتی و صوتی، آسایش ساکنین را تضمین میکند.
ضریب عایق یونولیت ۱۰ سانتی‌متر یونولیت معمولی در برابر صدا ۴۲ دسی‌بل عایق است و ۱۰ سانتی‌متر یونولیت معمولی در برابر گرما ۳۵٪ عایق است.
علاوه بر این، الزامات مکانیکی یونولیت به شرح زیر است:
حداقل مقاومت بلوک‌های تولیدی در برابر بارهای حین اجرا باید برابر با ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر ۳۰ سانتی‌متر طول بلوک باشد. این بار باید در نواری به عرض حداکثر ۷ سانتی‌متر در وسط بلوک اعمال شود.
جمع بندی در مورد کاربرد یونولیت در ساختمان سازی
یونولیت، ماده‌ای سبک و عایق، در ساختمان‌سازی کاربردهای گسترده‌ای دارد. این ماده به عنوان عایق حرارتی و صوتی در دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها استفاده میشود و به کاهش مصرف انرژی کمک میکند. همچنین، یونولیت به دلیل وزن سبک خود، بار مرده ساختمان را کاهش داده و فرآیند نصب را آسان‌تر میکند. مقاومت در برابر رطوبت و قیمت مناسب، از دیگر مزایای استفاده از یونولیت در ساختمان سازی است.
