چگونه مهندس طراح شویم؟
چگونه مهندس طراح شویم؟ چگونه به عنوان مهندس طراح در نظام مهندسی فعالیت کنیم و پروانه کسب کنیم؟ برای اینکه به مهندس طراح ساختمان و معمار تبدیل شویم و وارد نظام مهندسی شویم چکار کنیم؟ ببینید دوستان، تبدیل شدن به یک مهندس طراح سازه، نیازمند دانش، مهارت و تجربه فراوانی است. این مسیر جذاب و چالش‌برانگیز، به شما امکان می‌دهد تا در ساخت و ساز سازه‌های بزرگ و کوچک نقش مهمی ایفا کنید. به طور کلی قدم اول برای طراحی، کسب دانش از دانشگاه و سپس کسب مهارت است.
در ادامه، مراحل کلی تبدیل شدن به یک مهندس طراح سازه را بررسی خواهیم کرد. همچنین توضیح داده ایم که چگونه میتوانید به عنوان مهندس طراح در نظام مهندسی فعالیت کنید.
چگونه مهندس طراح شویم؟
تحصیل در رشته مهندسی عمران:
دوره کارشناسی: در این دوره، پایه‌های قوی در ریاضیات، فیزیک، مکانیک، مقاومت مصالح و سایر دروس مرتبط با مهندسی عمران را فرا خواهید گرفت. البته برای طراحی ساختمان شما باید وارد رشته معماری شوید. این دوره، پایه‌های قوی در طراحی معماری، تاریخ معماری، تئوری معماری، مصالح ساختمانی، سازه‌ها، تاسیسات و سایر دروس مرتبط با معماری را فرا خواهید گرفت. و به عنوان طراح و معمار مهارت کسب کنید.
دوره کارشناسی ارشد (اختیاری): با گذراندن دوره کارشناسی ارشد در گرایش سازه، یا معماری میتوانید دانش تخصصی خود را در زمینه طراحی سازه یا طراحی ساختمان افزایش دهید.
گذراندن دوره‌های تخصصی:
نرم‌افزارهای طراحی سازه: تسلط بر نرم‌افزارهایی مانند SAP2000، ETABS، SAFE و … برای انجام محاسبات و طراحی سازه ضروری است. (برای تقویت مهارت های خود میتوانید در دوره های ما شرکت کنید تا با قدرت به عنوان مهندس طراح در نظام مهندسی فعالیت کنید)
کسب تجربه عملی در حوزه محاسبات و طراحی:
کارآموزی: کارآموزی در دفاتر معماری و یا طراحی سازه و محاسبات پروژه های عمرانی به شما این امکان را می‌دهد تا در پروژه‌های واقعی شرکت کرده و تجربه عملی کسب کنید. همچنین کار کردن تحت نظر معماران با تجربه، به شما کمک می‌کند تا نکات فنی و عملی طراحی معماری را فرا بگیرید. پیشنهاد میکنیم بلافاصله بعد از دریافت مدرک مهندسی وارد بازارکار شوید و حتی رایگان به صورت کاراموزی در شرکت های کوچک و بزرگ برای پروژه های طراحی ساختمان یا معماری فعالیت کنید.
ورود به سازمان نظام مهندسی
اگر میخواهید پول پارو کنید و همیشه پروژه طراحی داشته باشید و همچنین سطح شما بالاتر رود، پیشنهاد میکنیم که در دوره بعد آزمون نظام مهندسی ثبت نام کنید و برنامه بریزید که قبول شوید و پروانه کسب کنید. ما مطلبی در مورد ثبت نام در آزمون نظام مهندسی تولید کرده ایم.
بعد از کسب تجربه طی یک الی ۳ سال حالا وقت آن است که ریسک کنید و پروژه های طراحی قبول کنید. اگر میخواهید به عنوان مهندس طراح در سازمان نظام مهندسی فعالیت کنید و پروانه اشتغال در نظام مهندسی در صلاحیت طراحی معماری یا طراحی عمران بگیرید و یا حتی در حوزه طراحی تاسیسات فعالیت کنید، باید ۳ سال حداقل از دریافت مدرکتان گذشته باشد.
چگونه به عنوان مهندس طراح در نظام مهندسی فعالیت کنیم؟
شما پس از گذراندن حداقل ۳ سال از مدرک فارغ التحصیلیان میتوانید در آزمون نظام مهندسی ثبت نام کنید. شرایط شرکت در آزمون نظام مهندسی را بخوانید. سپس بعد از ثبت نام باید شروع کنید به خواندن منابع. طبق رشته تان، منابع طراحی معماری یا طراحی عمران یا طراحی برق یا طراحی تاسیسات تهیه کنید و خیلی سریع شروع کنید به خواندن. اگر اولین آزمونتان است، باید کمی واقع بینانه باشید و روی قبولی در اولین دفعه آزمون حساب نکنید. هستند مهندسانی که برای قبولی در آزمون طراحی، حداقل ۴، ۴، ۵ سال منتظر مانده اند.
اصولا آزمون ۳ الی ۴ ماه بعد از ثبت نام آغاز میشود. منابع طراحی را بخوانید. بعد از قبولی باید اقدام به دریافت پروانه نظام مهندسی کنید و مهر بگیرید و به واسطه مجوزهایی که دارید دفر فنی بزنید یا مسقیما از سوی سازمان پروژه های طراحی بگیرید و به عنوان مهندس طراح در نظام مهندسی فعالیت کنید.
پس از کسب تجربه کافی، میتوانید برای اخذ پروانه اشتغال به عنوان مهندس معمار اقدام کنید. این پروانه به شما اجازه می‌دهد تا به صورت مستقل یا در یک دفتر معماری، پروژه‌های طراحی معماری را انجام دهید.
چگونه طراح سازه موفق شویم؟
شغل طراح سازه، مسیری پر پیچ و خم و نیازمند صبر و پشتکار است. برخلاف برخی تصورات، این مسیر نسبت به سایر حوزه‌های مهندسی عمران، بازدهی سریع‌تری ندارد. طراحی سازه، فرایندی زمان‌بر و پیچیده است که مستلزم تلاش مستمر، انگیزه بالا و علاقه وافر است. اگرچه این مسیر چالش‌برانگیز است، اما برای بسیاری از مهندسان عمران جذابیت خاصی دارد. برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، علاوه بر تسلط بر نرم‌افزارهای طراحی و مفاهیم اولیه، آشنایی عمیق با آیین‌نامه‌ها، قوانین و استانداردهای ساختمانی نیز ضروری است.
نکته قابل توجه این است که بسیاری از مفاهیم و مهارت‌های مورد نیاز برای طراحی سازه، در دوره کارشناسی به طور کامل پوشش داده نمی‌شود. در واقع، تنها بخش کوچکی از آنچه در دانشگاه آموخته میشود، به طور مستقیم در پروژه‌های واقعی طراحی قابل کاربرد است. طراحی سازه، دنیایی گسترده و پیچیده است که فراتر از مباحث تئوریک دانشگاهی است. بنابراین، برای تبدیل شدن به یک طراح سازه ماهر، نیاز به تجربه عملی و آموزش‌های تخصصی فراتر از دوره کارشناسی است. فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران معمولاً پس از ورود به بازار کار متوجه این تفاوت بین دانش نظری و نیازهای عملی بازار می‌شوند.
مهندس طراح در نظام مهندسی باید چه مهارت هایی داشته باشد؟
ورود به حرفه مهندسی عمران و به طور خاص، طراحی سازه، نیازمند طی مراحل مشخصی است. فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران برای کسب مجوز طراحی، باید حداقل چند سال سابقه کار مرتبط داشته باشند. بر اساس قوانین نظام مهندسی، مهندسان با مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به ترتیب باید ۳، ۲ و ۱ سال سابقه کار داشته باشند تا بتوانند در آزمون ورود به حرفه شرکت کنند. پس از قبولی در این آزمون و طی مراحل اداری، مهندسان پروانه طراحی پایه ۳ را دریافت می‌کنند که به آن‌ها اجازه طراحی ساختمان‌های کوتاه‌مرتبه را می‌دهد.
سیستم ارتقای پایه در نظام مهندسی، فرصتی برای افزایش مسئولیت‌ها و توانایی‌های مهندسان فراهم می‌کند. مهندسان دارای پروانه پایه ۳، پس از ۴ سال فعالیت و گذراندن دوره‌های آموزشی لازم، می‌توانند به پایه ۲ ارتقا پیدا کنند و به طراحی ساختمان‌های میان‌مرتبه بپردازند. با گذشت ۵ سال دیگر و طی کردن مراحل ارتقا، مهندسان می‌توانند به پایه ۱ برسند و مجوز طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه تا ۱۰ طبقه را دریافت کنند. نکته مهم این است که ارتقای پایه به صورت پلکانی و با کسب تجربه عملی صورت می‌گیرد و داشتن مدرک تحصیلی بالا به تنهایی برای ارتقا کافی نیست.
برای ارتقای پایه، مهندسان علاوه بر داشتن سابقه کار کافی، باید در دوره‌های آموزشی تخصصی شرکت کرده و در آزمون‌های مربوطه شرکت کنند. این دوره‌ها به مهندسان کمک می‌کند تا دانش و مهارت‌های خود را به‌روز نگه دارند و با آخرین استانداردها و آیین‌نامه‌های ساختمانی آشنا شوند. تنها استثنا، ارتقای پایه ۱ به پایه ارشد است که نیاز به گذراندن دوره آموزشی ندارد. مهندسان دارای پروانه پایه ارشد، مجوز طراحی انواع ساختمان‌ها بدون محدودیت طبقات را خواهند داشت.
ارتقای سطح صلاحیت مهندسان طراح در نظام مهندسی
مهندسان طراح برای ارتقای سطح صلاحیت خود و اخذ مسئولیت طراحی سازه‌های پیچیده‌تر، باید مراحل مشخصی را طی کنند. طبق جدول شماره ۱ قانون نظام مهندسی و محدودیت‌های صلاحیت مندرج در ماده ۱۲، مهندسان با کسب تجربه در هر پایه طراحی، به تدریج به طراحی سازه‌های با پیچیدگی بیشتر مجاز می‌شوند. این فرآیند به طور متوسط ۱۰ سال به طول می‌انجامد. به عبارت دیگر، یک مهندس فارغ‌التحصیل برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، نیازمند حداقل ۱۰ سال تجربه عملی و به‌روزرسانی مستمر دانش فنی خود است.
مسیر حرفه‌ای شدن یک مهندس طراح سازه
مسیر حرفه‌ای شدن یک مهندس طراح سازه، مسیری تدریجی و مبتنی بر کسب تجربه عملی است. بر اساس قوانین نظام مهندسی، مهندسان با توقف در هر پایه طراحی و کسب تجربه لازم، به تدریج به طراحی سازه‌های پیچیده‌تر مجاز می‌شوند. این فرآیند، حدود ۱۰ سال به طول می‌انجامد. بنابراین، برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، علاوه بر داشتن مدرک تحصیلی مناسب، کسب تجربه عملی در پروژه‌های مختلف و به‌روز نگه داشتن دانش فنی امری ضروری است.
آیا برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، داشتن تجربه در حوزه‌های نظارت و اجرا ضروری است؟
یکی از سوالات رایج در میان مهندسان عمران این است که آیا برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، داشتن تجربه در حوزه‌های نظارت و اجرا ضروری است؟ بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تجربه عملی در این حوزه‌ها، برای ارائه طرح‌های اجرایی و کارآمد، امری حیاتی است. حضور در مراحل مختلف یک پروژه ساختمانی از طراحی تا اجرا، به طراح این امکان را می‌دهد تا با چالش‌های اجرایی طرح‌های خود روبه‌رو شده و راهکارهای مناسبی برای آن‌ها بیابد. به این ترتیب، طرح‌های ارائه شده توسط طراحی که در حوزه نظارت و اجرا نیز فعالیت می‌کند، از قابلیت اجرای بالاتری برخوردار بوده و احتمال بروز مشکلات اجرایی در آن‌ها کمتر خواهد بود.
مراحل تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای به طور خلاصه:
- تحصیل در رشته مهندسی عمران و گذراندن دروس مرتبط با طراحی سازه.
- کسب تجربه عملی در پروژه‌های مختلف، ترجیحاً تحت نظر مهندسان با تجربه.
- شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی و کارگاه‌ها.
- اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی.
- عضویت در سازمان‌های مهندسی و شرکت در همایش‌ها و کنفرانس‌ها.
- مطالعه مستمر و به‌روز بودن با آخرین دستاوردهای علمی و فنی در حوزه طراحی سازه.
داشتن پروانه طراحی عمران یا طراحی معماری نمی‌تواند صددرصدنشان‌دهنده توانایی بالای فرد در پروژه های طراحی باشد. یک طراح باید محاسباتش در حد تئوریک خیلی خوب باشد و بتواند با کمک نرم افزارها نقشه ها را ترسیم کند. برای تبدیل شدن به یک طراح سازه حرفه‌ای، علاوه بر تسلط بر مبانی نظری، تجربه عملی و مهارت در استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی نیز ضروری است. حال اگر شم در ازمون نظام مهندسی صلاحیت طراحی ثبت نام کردید و یا سوالی در این باب دارید که چگونه مهندس طراح شوید، از ما بپرسید.
