معرفی نیروگاه های برق ایران
نیروگاه های برق ایران در کشور ما چه اهمیتی دارند؟ ما چنتا نیروگاه برق در کشور داریم؟ مکان و لوکیشن نیروگاها های برق کجای ایران هست؟ ببینید دوستان! کشور ما دارای فناوری های پیشرفته ای است که یکی از آن تولید برق است. تعداد نیروگاه های برق و شرکت های توزیع برق در کشورمان، کم نیست. اما خب با این حال با توجه به میزان تولید برق ایران در سال ۱۴۰۴ ما دچار کمبود برق میشویم. به طور کلی کلی انواع نیروگاه های برق شامل نیروگاه های حرارتی، گازی، برق آبی، هسته ای، سیکل ترکیبی، تجدید پذیر تقسیم میشود که جوابگو نیاز کشور است. در ادامه به طور شفاف به سراغ لیست نیروگاه ها رفتیم.
ظرفیت تولید برق در ایران در چند سال اخیر چه مقدار بوده؟
- سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱-۲۰۲۲): ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر از 1400 مگاوات عبور کرد.
- سال ۱۴۰۱ (۲۰۲۲-۲۰۲۳): ظرفیت تولید برق کشور با افزایش ۶۱۰۰ مگاوات به بیش از ۹۲ هزار مگاوات رسید. ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی در این سال ثابت ماند.
- سال ۱۴۰۲ (۲۰۲۳-۲۰۲۴): ظرفیت منصوبه نیروگاهی به ۹۳۰۰۰ مگاوات رسید و ظرفیت تولید برق با افزایش ۲۰۳۶ مگاوات به ۹۲۸۴۱ مگاوات رسید.
- سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴-۲۰۲۵): ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق کشور به بیش از ۹۴۸۴۶ مگاوات در بهمن ماه رسید. ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر (شامل برق‌آبی) نیز به ۱۳۷۰۰ مگاوات افزایش یافت و ظرفیت سایر نیروگاه‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و زیست توده) به بیش از 1544 مگاوات رسید.
لیست نیروگاه های خصوصی ایران:
بر اساس مقررات بورس انرژی ایران، نیروگاه‌های برق، اعم از دولتی و خصوصی، برای عرضه برق در بازار فیزیکی و همچنین در قالب نمادهای فعال قرارداد سلف موازی استاندارد برق، ملزم به طی مراحلی هستند. این مراحل شامل پذیرش در بورس انرژی، دریافت کد معاملاتی، ثبت دارایی‌ها نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و رعایت کامل مقررات مربوط به ثبت سفارش در بورس انرژی است.
در حال حاضر، تعدادی از نیروگاه‌های برق ایران که عمدتاً در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند و امکان عرضه برق در بورس انرژی را دارند، عبارتند از: نیروگاه ارومیه، نیروگاه آبادان، نیروگاه پرند، نیروگاه تبریز، نیروگاه توس مپنا، نیروگاه جهرم، نیروگاه چابهار، نیروگاه خرمشهر، نیروگاه خوی، نیروگاه رودشور، نیروگاه زاگرس کوثر، نیروگاه سبالن، نیروگاه سلطانیه، نیروگاه سنندج، نیروگاه قدس، نیروگاه سیکل ترکیبی شهید منتظر قائم، نیروگاه سیکل ترکیبی فارس، نیروگاه شریعتی، نیروگاه شمس سرخس، نیروگاه شهدای پاکدشت (دماوند)، نیروگاه شهید منتظر قائم، نیروگاه شهید منتظری، نیروگاه طوس، نیروگاه علی آباد گلستان، نیروگاه قم، نیروگاه کازرون، نیروگاه کاشان، نیروگاه کهنوج، نیروگاه گیلان، نیروگاه مشهد، نیروگاه نیشابور، نیروگاه یزد، نیروگاه عسلویه مپنا، نیروگاه سیکل ترکیبی شیرکوه یزد، نیروگاه خلیج فارس، نیروگاه سیکل ترکیبی گناوه و نیروگاه سیکل ترکیبی سرو. این نیروگاه‌ها، پس از احراز شرایط لازم، می‌توانند به صورت فعال در بازار برق کشور از طریق بورس انرژی به عرضه محصول خود بپردازند.
معرفی انواع نیرو گاه برق:
- نیروگاه‌های حرارتی: این نیروگاه‌ها با سوزاندن سوخت‌های فسیلی (گاز طبیعی، نفت کوره و مازوت) بخار تولید کرده و از طریق توربین‌های بخار، ژنراتورها را به حرکت درآورده و برق تولید می‌کنند. این نوع نیروگاه‌ها، سهم عمده‌ای در تولید برق ایران دارند.
- نیروگاه‌های گازی: در این نیروگاه‌ها، گاز طبیعی یا گازوئیل در توربین‌های گازی سوزانده شده و مستقیماً ژنراتورها را به حرکت درمی‌آورد. این نیروگاه‌ها معمولاً راندمان کمتری نسبت به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی دارند.
- نیروگاه‌های سیکل ترکیبی: این نیروگاه‌ها ترکیبی از توربین‌های گازی و بخار هستند. گرمای خروجی از توربین‌های گازی برای تولید بخار در یک
- نیروگاه بخار دیگر استفاده میشود، که این امر باعث افزایش راندمان کلی نیروگاه می‌گردد.
نیروگاه‌های برق‌آبی: این نیروگاه‌ها از انرژی پتانسیل آب ذخیره شده در پشت سدها برای چرخاندن توربین‌ها و تولید برق استفاده می‌کنند. ظرفیت تولید برق آبی در ایران به میزان بارندگی و حجم آب پشت سدها بستگی دارد. - نیروگاه‌های هسته‌ای: در حال حاضر، ایران دارای یک نیروگاه هسته‌ای فعال در بوشهر است. این نیروگاه با استفاده از انرژی هسته‌ای، بخار تولید کرده و برق تولید میکند.
- نیروگاه‌های تجدیدپذیر: در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی و زمین‌گرمایی در ایران افزایش یافته است. این نیروگاه‌ها نقش مهمی در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کنند.
- نیروگاه‌های تولید پراکنده و خودتامین: این نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس در نزدیکی محل مصرف نصب می‌شوند و به کاهش تلفات انتقال برق کمک می‌کنند.
چالش‌های نگهداری از نیروگاه های برق ایران چیست؟
ناترازی تولید و مصرف: رشد مصرف برق در سال‌های اخیر از رشد ظرفیت تولید پیشی گرفته است، که منجر به ناترازی و خاموشی‌های مقطعی در فصول گرم سال شده است.
فرسودگی نیروگاه‌ها: بخش قابل توجهی از نیروگاه‌های حرارتی کشور قدیمی بوده و نیاز به نوسازی و بهینه‌سازی دارند تا راندمان آن‌ها افزایش یابد و میزان آلایندگی آن‌ها کاهش یابد.
قیمت‌گذاری نامناسب برق: پایین بودن قیمت تکلیفی برق در ایران، انگیزه کافی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در توسعه نیروگاه‌ها را کاهش داده است.
بدهی‌های وزارت نیرو: عدم پرداخت به موقع مطالبات نیروگاه‌ها توسط وزارت نیرو، مشکلات مالی برای این واحدها ایجاد کرده است.
محدودیت‌های دسترسی به فناوری‌های نوین: تحریم‌های اقتصادی، دسترسی به برخی فناوری‌های نوین در زمینه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای را محدود کرده است.
کمبود منابع آبی: خشکسالی‌های پی‌درپی، ظرفیت تولید برق‌آبی را کاهش داده است.
اتلاف انرژی در شبکه انتقال و توزیع: بالا بودن میزان تلفات در شبکه‌های انتقال و توزیع برق، یکی دیگر از چالش‌های این صنعت است.
ناگفته نماند اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر هستید در مورد کمبود برق در نیروگاه های برق ایران میتواند به مقاله دلایل قطعی برق کشور چیست؟ مراجعه کنید.
آیا میدانید بزرگترین نیروگاه برق جهان در کجا قرار دارند؟
بله، می‌دانم. بزرگترین نیروگاه برق جهان از نظر ظرفیت تولید نصب شده، نیروگاه سد سه دره (Three Gorges Dam) در کشور چین است. این نیروگاه هیدروالکتریک بر روی رودخانه یانگ تسه در استان هوبئی چین واقع شده و دارای ظرفیت نصب شده ۲۲,۵۰۰ مگاوات (MW) است. ساخت این سد در سال ۲۰۰۳ آغاز شد و در سال ۲۰۱۲ به طور کامل به بهره‌برداری رسید. اگرچه سد سه دره بزرگترین نیروگاه از نظر ظرفیت نصب شده است، اما از نظر تولید سالانه برق، گاهی اوقات نیروگاه سد ایتایپو (Itaipu Dam) در مرز بین برزیل و پاراگوئه با تولید سالانه بسیار بالا از آن پیشی می‌گیرد، زیرا میزان جریان آب در رودخانه پارانا که سد ایتایپو بر روی آن قرار دارد، در طول سال تغییرات کمتری دارد. بنابراین، می‌توان گفت که سد سه دره در چین بزرگترین نیروگاه برق جهان از نظر ظرفیت و یکی از بزرگترین نیروگاه‌ها از نظر تولید سالانه محسوب میشود.
سوال های متداول درباره معرفی نیروگاه های برق ایران :
چه نوع نیروگاه‌های برقی در ایران وجود دارد؟
حرارتی (بخاری، گازی، سیکل ترکیبی)، برق‌آبی، هسته‌ای، تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی، زیست توده)، تولید پراکنده و خودتامین.
کدام نوع نیروگاه بیشترین سهم را در تولید برق ایران دارد؟
نیروگاه‌های حرارتی و سیکل ترکیبی با سهمی غالب.
نیروگاه‌های سیکل ترکیبی چه تفاوتی با نیروگاه‌های حرارتی و گازی دارند؟
سیکل ترکیبی از گرمای خروجی توربین گازی برای تولید بخار و برق بیشتر استفاده میکند و راندمان بالاتری دارد.
نیروگاه هسته‌ای بوشهر چه نقشی در تامین برق کشور ایفا میکند؟
نقش مهمی در تنوع‌بخشی به سبد انرژی و تامین بخشی از برق کشور دارد (حدود ۱.۱ درصد ظرفیت اسمی).
نیروگاه‌های تولید پراکنده چه مزایایی دارند؟
کاهش تلفات انتقال، افزایش پایداری شبکه و تامین برق در مناطق دورافتاده.
چند نیروگاه برق در ایران وجود دارد؟
حدود ۱۳۲ نیروگاه حرارتی بزرگ مقیاس.
تعداد قابل توجهی نیروگاه برق‌آبی.
تعداد رو به رشدی از نیروگاه‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و غیره).
تعداد نامشخصی از نیروگاه‌های تولید پراکنده و کوچک مقیاس.
بزرگترین نیروگاه برق ایران کجاست؟
بزرگترین نیروگاه برق ایران از نظر ظرفیت تولید نصب شده، نیروگاه سیکل ترکیبی دماوند (شهدای پاکدشت) است. این نیروگاه در کیلومتر ۴۵ جاده خاوران (۳۵ کیلومتری ابتدایی جاده تهران به سمت مشهد) واقع شده و دارای ظرفیت تولید ۲۸۶۸ مگاوات است. نیروگاه دماوند شامل ۱۲ واحد گازی ۱۵۹.۹ مگاواتی و ۶ واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی است.
نتیجه گیری کلی در مورد نیروگاه های برق ایران
نیروگاه های برق ایران نقش حیاتی در تامین انرژی مورد نیاز کشور ایفا می‌کنند. این تاسیسات متنوع، از نیروگاه های حرارتی با سهم غالب در تولید برق نیروگاه‌های برق ایران تا نیروگاه‌های برق‌آبی، هسته‌ای و تجدیدپذیر را شامل می‌شوند. با وجود تلاش‌ها برای توسعه انرژی‌های پاک، نیروگاه های برق ایران همچنان وابستگی زیادی به سوخت‌های فسیلی دارند. چالش‌هایی نظیر ناترازی تولید و مصرف و فرسودگی بخشی از تاسیسات، ضرورت توسعه متوازن و بهینه‌سازی نیروگاه های برق ایران را بیش از پیش نمایان می‌سازد. در نهایت، آینده صنعت برق کشور مستلزم سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در میان نیروگاه های برق ایران است.
