ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان (تسویه حساب)

در این پست به سراغ ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان رفته ایم. ماده ۵۲ در مورد شرایط پرداخت به پیمانکار و کارفرما یا همان شرایط تسویه حساب میگوید. چه کارفرما باشید چه پیمانکار نیاز است با شرایط عمومی پیمان ماده ۵۲ آشنا شوید.

تسویه حساب طبق ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان

الف) هرگاه بر اساس صورت‌حساب نهایی که به شرح ماده ۵۱ تهیه شده است، پیمانکار بستانکار شود، طلب او حداکثر در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورت‌حساب نهایی یا اعلام کارفرما پرداخت می‌گردد و به غیر از نصف تضمین حسن انجام کار، که تا تحویل قطعی باید نزد کارفرما باقی بماند، دیگر تضمین های پیمانکار، از هر نوع که باشد، بی‌درنگ آزاد می‌شود.

ب) هر گاه بر اساس صورت‌حساب نهایی، پیمانکار بدهکار شود، مکلف است که در مدت یک ماه از تاریخ انقضای صورت‌حساب نهایی یا اعلام کارفرما، به شرح بالا طلب کارفرما را بپردازد و اگر از این پرداخت استنکاف ورزد یا تاخیر ورزد، کارفرما حق دارد، بدون انجام تشریفات قضایی، طلب خود را از محل سپرده ها و تضمین های پیمانکار (در صورتی که طبق ماده ۴۷ ضبط نشده باشد) وصول نماید و اگر مبالغ این تضمین‌ها تکافو ننماید، با رعایت قوانین جاری کشور از دیگر دارایی‌های او وصل کند.

هرگاه پیمانکار در مهلت مقرر بالا، طلب کارفرما را پرداخت کند، به غیر از نصف کسور تضمین حسن انجام کار، که تا تحویل قطعی نزد کارفرما باقی می ماند، بقیه ضمانت‌نامه‌ها و سپرده های او، به هر عنوان که باشد، بی‌درنگ آ‌زاد می‌شود.

مطلب مرتبط: شرایط عمومی پیمان + لینک دانلود نشریه ۴۳۱۱ (پی دی اف شرایط عمومی پیمان ۵۲ هم داخلش موجود است)

طبق ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان اگر پیمانکار طلبکار باشد:

کارفرما موظف است حداکثر یک ماه پس از تایید نهایی صورت حساب، مبلغ بدهی خود به پیمانکار را پرداخت کند.
تنها نیمی از تضمین حسن انجام کار تا پایان پروژه نزد کارفرما باقی می‌ماند و سایر تضمین‌ها بلافاصله آزاد می‌شوند.

طبق ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان، اگر پیمانکار بدهکار باشد:

پیمانکار موظف است حداکثر یک ماه پس از تاریخ اعلام کارفرما، بدهی خود را پرداخت کند.
در صورت عدم پرداخت، کارفرما می‌تواند بدون نیاز به مراجعه به دادگاه، بدهی خود را از محل تضمین‌های پیمانکار و در صورت کمبود، از سایر دارایی‌های پیمانکار وصول کند.
با پرداخت بدهی، تمامی تضمین‌های پیمانکار به جز نیمی از تضمین حسن انجام کار آزاد می‌شود.

توضیح ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان:

این بند از قرارداد بیان می‌کند که پس از اتمام پروژه و تایید نهایی صورت حساب، اگر پیمانکار پولی از کارفرما طلبکار باشد، کارفرما باید این پول را ظرف یک ماه به پیمانکار پرداخت کند. اما اگر پیمانکار به کارفرما بدهکار باشد، باید این بدهی را ظرف یک ماه پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت، کارفرما می‌تواند از تضمین‌های پیمانکار برای وصول بدهی خود اقدام کند.

آیا کارفرما می‌تواند پس از تایید نهایی صورت حساب و تهیه صورت وضعیت قطعی، نسبت به مبلغ کل پروژه اعتراض نماید؟

ماده ۵۱ شرایط عمومی پیمان (جدید) صراحتاً بیان می‌کند که صورت حساب نهایی که بر اساس صورت وضعیت قطعی (ماده ۴۰) تهیه شده و به تایید رسیده است، برای هر دو طرف قرارداد قطعی بوده و هرگونه اعتراض بعدی به آن، بی‌تاثیر خواهد بود.

مطلب مرتبط:  ماده ۳۶ شرایط عمومی پیمان  (پیش پرداخت) را بخوانید. همچنین سری به  ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان بزنید.

بند الف ماده ۵۲:

این بند در واقع به حقوق پیمانکار پس از اتمام پروژه و تایید نهایی صورت حساب می‌پردازد. به زبان ساده‌تر، اگر بعد از اینکه همه کارهای پروژه تمام شد و صورت حساب نهایی تایید شد، کارفرما به پیمانکار بدهکار باشد، موظف است ظرف یک ماه این پول را به پیمانکار پرداخت کند. همچنین، بیشتر تضمین‌هایی که پیمانکار در ابتدای کار به عنوان ضمانت داده است، پس از پرداخت بدهی کارفرما آزاد می‌شود. فقط بخشی از این تضمین‌ها که به عنوان “تضمین حسن انجام کار” شناخته می‌شود، تا زمانی که پروژه به طور کامل تحویل داده شود، نزد کارفرما باقی می‌ماند.

بند ب ماده ۵۲:

این بند به وضعیت بدهکار بودن پیمانکار به کارفرما می‌پردازد. اگر بعد از اتمام پروژه مشخص شود که پیمانکار به کارفرما بدهکار است، پیمانکار موظف است ظرف یک ماه این بدهی را پرداخت کند. اگر پیمانکار این بدهی را پرداخت نکند، کارفرما می‌تواند از تضمین‌هایی که پیمانکار گذاشته است برای گرفتن پول خود استفاده کند. اگر این تضمین‌ها کافی نباشد، کارفرما می‌تواند از طریق دادگاه برای گرفتن بقیه پول خود اقدام کند.

توضیح بندهای ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان به طور خلاصه :

بند الف: اگر کارفرما به پیمانکار بدهکار باشد، باید ظرف یک ماه پول را پرداخت کند و بیشتر تضمین‌های پیمانکار آزاد می‌شود.
بند ب: اگر پیمانکار به کارفرما بدهکار باشد، باید ظرف یک ماه پول را پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت، کارفرما می‌تواند از تضمین‌ها استفاده کند.
هدف این بندها:

هدف اصلی این بندها ایجاد یک مکانیزم روشن و شفاف برای پرداخت‌ها بین کارفرما و پیمانکار پس از اتمام پروژه است. این بندها به هر دو طرف اطمینان می‌دهند که حقوقشان در صورت بروز هرگونه اختلاف مالی، تضمین شده است.

نکات کلیدی در مورد ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان:

صورت حساب نهایی: سندی است که مبلغ دقیق بدهی یا طلب هر یک از طرفین قرارداد را مشخص می‌کند.
تضمین حسن انجام کار: مبلغی است که پیمانکار به عنوان تضمین برای اجرای صحیح پروژه به کارفرما پرداخت می‌کند.
مهلت پرداخت: هر دو طرف قرارداد یک ماه فرصت دارند تا بدهی یا طلب خود را پرداخت کنند.

جمع بندی در مورد ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان

ماده ۵۲ شرایط عمومی پیمان، چگونگی تسویه حساب نهایی بین کارفرما و پیمانکار را پس از اتمام پروژه مشخص می‌کند. این ماده، مهلت یک ماهه برای پرداخت بدهی یا طلب طرفین قرارداد تعیین کرده و همچنین شرایط آزادسازی تضمین‌های پیمانکار و نحوه وصول مطالبات کارفرما در صورت عدم پرداخت بدهی توسط پیمانکار را بیان می‌دارد. در واقع، این ماده به عنوان یک مکانیزم تضمین‌کننده پرداخت‌های به موقع و اجرای تعهدات طرفین قرارداد عمل می‌کند.