ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
مطابق ماده ۱۷ شرایط عمومی و خصوصی پیمان، کلیه افرادی که در اجرای پروژه برای پیمانکار فعالیت می‌کنند، به عنوان کارکنان پیمانکار شناخته می‌شوند. طبق ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان، پیمانکار موظف است از نیروی کار متخصص و با تجربه استفاده کند و اطلاعات کاملی از وضعیت استخدامی و محل اقامت این نیروها را در اختیار کارفرما قرار دهد. تمامی مسئولیت‌های مربوط به تامین نیازهای اولیه کارگران از جمله محل سکونت، آب آشامیدنی، غذا و پرداخت حقوق به موقع بر عهده پیمانکار بوده و وی موظف است در این زمینه پاسخگوی مهندس مشاور باشد.
الزامات استخدامی پیمانکار طبق ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان بر اهمیت استفاده از نیروی کار متخصص و با تجربه در اجرای پروژه تاکید می‌کند. پیمانکار موظف است کلیه عملیات موضوع پیمان را با استفاده از چنین نیروهایی انجام دهد. همچنین، در صورتی که در اسناد پیمان استفاده از متخصصان خارجی پیش‌بینی شده باشد، پیمانکار باید اطلاعات کاملی از وضعیت استخدامی این افراد از جمله حقوق، مزایا، مدت قرارداد و محل اقامت را به کارفرما ارائه دهد. کارفرما نیز موظف است تسهیلات لازم برای استخدام این متخصصان را فراهم کند.
مسئولیت‌های پیمانکار در قبال کارگران طبق ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
پیمانکار مسئول تامین نیروی انسانی مورد نیاز پروژه، فراهم کردن محل سکونت مناسب و امکانات اولیه مانند آب آشامیدنی و روشنایی برای کارگران است. همچنین، پیمانکار باید برای تامین مواد غذایی مورد نیاز کارگران اقدام کند، به شرط آنکه این اقدام به آزادی کارگران در تامین مایحتاج خود از منابع دیگر لطمه‌ای وارد نکند. قیمت مواد غذایی تامین شده توسط پیمانکار نباید بیشتر از قیمت مشابه آن در نزدیک‌ترین شهر باشد.
شرایط استخدامی کارگران طبق ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
کارگران ایرانی شاغل در پروژه باید دارای شناسنامه معتبر باشند و کارگران خارجی نیز باید پروانه اقامت و اجازه کار داشته باشند. پیمانکار حق ندارد بدون مجوز، کارکنان دولت، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی را استخدام کند. همچنین، استخدام افرادی که از نظر قوانین وظیفه عمومی مجاز به کار نیستند، ممنوع است.
مستندات کارگری طبق شرایط عمومی پیمان ماده ۱۷
پیمانکار موظف است برای هر یک از کارگران کارنامه کارکرد صادر کند تا مهندس ناظر بتواند از ادامه کار کارگرانی که فاقد کارنامه هستند جلوگیری کند. همچنین، پیمانکار باید مطابق با قوانین کار، دستمزد کارگران را به صورت منظم پرداخت نماید. در صورت تاخیر در پرداخت دستمزد، مهندس مشاور می‌تواند به پیمانکار اخطار دهد و در صورت عدم اقدام پیمانکار، کارفرما می‌تواند نسبت به پرداخت دستمزد کارگران اقدام کند.
نکات بندهای ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
موضوع بندهای ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان بر محور «کارکنان» متمرکز است. در زیر در مورد بندهای ماده ۱۷ توضیحاتی داده شده است.
- بند«الف»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بند«ب»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بند«ج»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بند«د»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بند«ه»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بند«و»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
- بندهای «ز»،«ح»،«ط» ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
نکات بند«الف»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
به زبان ساده‌تر، این بند می‌گوید که پیمانکاری که مسئول انجام پروژه است، باید از کارگرانی استفاده کند که در کار خود مهارت و تجربه کافی داشته باشند. هر کسی که برای این پیمانکار کار کند، به عنوان کارگر آن پروژه شناخته می‌شود.
اگر قرار باشد از کارگران خارجی استفاده شود:
اگر در قرارداد آمده باشد که می‌توان از کارگران خارجی هم استفاده کرد، پیمانکار باید قبل از آوردن این کارگران به ایران، اطلاعات کاملی از آن‌ها مثل حقوق و مزایایشان، مدت زمانی که قرار است در ایران کار کنند و محل زندگی‌شان را به کارفرما اطلاع دهد. همچنین، پیمانکار باید مطابق با قوانین ایران، برای استخدام این کارگران اقدام کند و هزینه‌های مربوط به آن را خودش پرداخت کند.
کمک کارفرما به پیمانکار:
کارفرما هم باید به پیمانکار کمک کند تا بتواند کارگران خارجی را به راحتی به ایران بیاورد. البته این کمک‌ها اختیاری است و کارفرما می‌تواند هر کمکی که لازم بداند انجام دهد. این کمک‌ها به هیچ وجه باعث نمی‌شود که پیمانکار از انجام وظایفش معاف شود.
نکات بند (ب) ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
پیمانکار باید از کارگرانش مراقبت کند.
این بند می‌گوید که پیمانکاری که مسئول انجام پروژه است، باید نیازهای اولیه کارگرانی که برای او کار می‌کنند را تامین کند. این نیازها شامل:
- محل زندگی مناسب: پیمانکار باید جایی برای زندگی کارگران فراهم کند که شرایط مناسبی داشته باشد.
- آب آشامیدنی و برق کافی: پیمانکار باید آب آشامیدنی سالم و برق کافی برای کارگران تامین کند.
- غذا: پیمانکار باید برای کارگران غذا تهیه کند، اما نباید این کار را به گونه‌ای انجام دهد که کارگران فقط مجبور باشند از غذایی که او تهیه می‌کند استفاده کنند. کارگران باید بتوانند از هر جایی که می‌خواهند، غذای خود را تهیه کنند.
- قیمت مناسب غذا: اگر پیمانکار تصمیم گرفت برای کارگران غذا تهیه کند، باید قیمت این غذاها از قیمت مشابه آن غذاها در فروشگاه‌های اطراف گران‌تر نباشد. همچنین، پیمانکار نمی‌تواند هزینه‌های اضافی مثل هزینه حمل و نقل را به قیمت غذا اضافه کند.
به زبان ساده‌تر، پیمانکار باید مثل یک کارفرما خوب از کارگرانش مراقبت کند و نیازهای اساسی آن‌ها را برطرف کند.
هدف از این بند چیست؟
هدف اصلی این بند این است که شرایط کاری خوبی برای کارگران فراهم شود. وقتی کارگران از نظر مسکن، غذا و امکانات اولیه زندگی مشکلی نداشته باشند، با انگیزه بیشتری کار می‌کنند و کیفیت کارشان هم بهتر می‌شود.
نکات بند«ج»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
این بند به این معناست که هر کسی که در این پروژه کار می‌کند، باید مدرک شناسایی معتبر داشته باشد.
برای کارگران ایرانی: این مدرک، شناسنامه است.
برای کارگران خارجی: آن‌ها علاوه بر پاسپورت، به پروانه اقامت و مجوز کار هم نیاز دارند.
به عبارت دیگر، همه کارگرها باید مدرکی داشته باشند که نشان دهد آن‌ها حق کار کردن در این پروژه را دارند.
بند«د»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
این بند می‌گوید که پیمانکار نمی‌تواند هر فردی را که می‌خواهد برای کار به پروژه بیاورد. او باید به چند نکته توجه کند:
کارمندان دولت: پیمانکار نمی‌تواند کارمندانی که در ادارات دولتی، وزارتخانه‌ها یا شهرداری‌ها کار می‌کنند را بدون اجازه آن‌ها استخدام کند. یعنی باید از مسئول مربوطه اجازه بگیرد.
افرادی که حق کار کردن ندارند: پیمانکار نباید افرادی را استخدام کند که به دلایل قانونی حق کار کردن ندارند. مثلاً افرادی که به دلایل امنیتی یا قضایی اجازه کار ندارند.
به عبارت ساده‌تر، پیمانکار فقط می‌تواند افرادی را استخدام کند که به طور قانونی اجازه کار کردن داشته باشند و از دستگاه‌های دولتی هم اجازه لازم را گرفته باشد.
بند«ه»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
این بند می‌گوید که پیمانکار باید برای هر کارگری که در پروژه کار می‌کند، یک دفترچه یا کارنامه کارکرد درست کند و به او بدهد. در این دفترچه باید همه چیزهایی که مربوط به کار آن کارگر است، مثل روزهایی که کار کرده، ساعاتی که کار کرده و دستمزدهایی که گرفته، ثبت شود.
مطابق بند ه ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان، پیمانکار موظف است برای کارگران خود دفتر کارکرد روزانه تهیه کند. این دفتر به عنوان سندی رسمی برای ثبت ساعات کار و فعالیت‌های روزانه کارگران محسوب می‌شود. عدم رعایت این بند توسط پیمانکار می‌تواند منجر به توقف کار کارگر توسط مهندس ناظر شود. همچنین، هرگونه تأخیر یا نقص در اجرای پروژه که ناشی از عدم وجود دفتر کارکرد باشد، به عهده پیمانکار بوده و وی نمی‌تواند مسئولیت خود را در این خصوص سلب کند. لذا، توجه به این موضوع و رعایت دقیق مقررات مربوطه از سوی پیمانکاران الزامی است.
بند«و»ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
پیمانکار موظف است که به کارگرانی که برای او کار می‌کنند، طبق قانون کار و به موقع دستمزد بدهد. اگر پیمانکار دستمزد کارگران را به موقع ندهد، مهندسی که بر اجرای پروژه نظارت می‌کند (مهندس مشاور) به پیمانکار تذکر می‌دهد تا دستمزد کارگران را پرداخت کند. اگر پیمانکار باز هم دستمزدها را نداد، کارفرما می‌تواند از پول‌هایی که به پیمانکار بدهکار است، دستمزد کارگران را پرداخت کند. برای این کار، کارفرما از کارگرانی که دفترچه کار دارند و رئیس کارگاه هم آن را تایید کرده است، می‌پرسد که چه مقدار دستمزد نگرفته‌اند و سپس این مبلغ را به آن‌ها می‌دهد.
بندهای «ز»،«ح»،«ط» ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان:
ز) پیمانکار می کوشد تا حد ممکن، کارگران مورد نیاز خود را از بین ساکنان منطقه اجرای کار، که صلاحیت انجام کارهای موضوع پیمان راداشته باشند، انتخاب کند و به کارگمارد.
«ح» این بند می‌گوید که پیمانکاری که مسئول انجام پروژه است، سعی می‌کند تا جایی که ممکن است، کارگرانی را که در همان منطقه‌ای که پروژه انجام می‌شود زندگی می‌کنند، استخدام کند. البته، این کار به شرطی انجام می‌شود که این کارگران مهارت‌های لازم برای انجام کار را داشته باشند.
«ط» این بند می‌گوید که پیمانکاری که مسئول انجام پروژه است، مسئول کارهایی است که کارگرانی که استخدام کرده انجام می‌دهند. اگر کارگرانی که پیمانکار استخدام کرده، کارشان را بلد نباشند یا باعث ایجاد مشکل در کارگاه شوند، مهندسی که بر اجرای پروژه نظارت می‌کند (مهندس مشاور یا مهندس ناظر)، ابتدا به سرپرست کارگران تذکر می‌دهد. اگر مشکل حل نشد، مهندس ناظر می‌تواند از پیمانکار بخواهد که آن کارگر را از کار برکنار کند.
بند ط ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان، به عنوان ضمانت اجرایی برای بندهای قبلی این ماده عمل می‌کند. این بند به صراحت بیان می‌دارد که پیمانکار مسئول اعمال کارکنانی است که برای اجرای پروژه به کار می‌گیرد. بنابراین، پیمانکار موظف است در انتخاب و استخدام کارکنان خود نهایت دقت را به خرج دهد. در صورت بروز هرگونه خسارت از سوی کارکنان به کارفرما، پیمانکار به عنوان مسئول اصلی خسارت شناخته شده و موظف به جبران کامل آن خواهد بود. پیمانکار نمی‌تواند در این خصوص ادعایی مبنی بر عدم مسئولیت خود داشته باشد و مسئولیت کامل خسارات وارده بر عهده وی خواهد بود.
جمع بندی در مورد ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان
ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان به موضوع کارکنان پیمانکار اختصاص دارد. این ماده به مواردی همچون تخصص و تجربه کارکنان، تامین نیروی انسانی، دستمزد و مهم‌تر از همه، الزام پیمانکار به تهیه دفتر کارکرد روزانه برای کارگران اشاره می‌کند. عدم رعایت این بند می‌تواند عواقب جدی مانند توقف کار و مسئولیت پیمانکار در قبال تاخیر و نقص در پروژه را به دنبال داشته باشد.
