انواع حریق و آتش – حریق چگونه شکل میگیرد؟
حریق چگونه شکل میگیرد؟؟ ببینید دوستان،حریق یا آتش سوزی یک واکنش شیمیایی سریع بین مواد قابل اشتعال و اکسیژن است که با تولید حرارت، نور و دود همراه است. برای تولید حریق، وجود چهار عامل اصلی ضروری است که به «مثلث آتش» یا گاهی «هرم آتش» معروف است.
مهندسی حریق و راه های مهار و شناسایی حریق جز معدود مفاهیمی میباشد که از دیرباز تا به امروز ذهن تمامی انسان ها را به خود معطوف ساخته است. زمانی انسان ها اگر با وقوع حریق مواجه می‌شدند با صدا درآوردن زنگ های بزرگ به یکدیگر خبر می‌دادند و امروز با استفاده از پیشرفته ترین لوازم اعلام حریق از محل دقیق آتش سوزی با خبر میشوند. پس می‌توان به متوجه شد که موضوع حریق و راه های مقابله با آن از گذشته های دور مورد بحث و توجه اکثر انسان ها، کارآفرینان و مدیران شرکت های مختلف بوده است و همیشه سعی در بهبود موضوع حریق و آتش سوزی وجود داشته.
حریق چگونه شکل میگیرد؟
حریق یا آتش‌سوزی، یک واکنش شیمیایی سریع بین ماده‌ی سوختنی و اکسیژن است که با تولید حرارت، نور و دود همراه است. برای شکل‌گیری آن، وجود سه عنصر اصلی ضروری است که به «مثلث آتش» معروف است: سوخت (هر ماده‌ی قابل اشتعال مانند چوب، کاغذ، بنزین)، اکسیژن (عامل اکسید کننده که معمولاً از هوای اطراف تأمین میشود) و حرارت (منبعی از گرما که ماده‌ی سوختنی را به دمای اشتعال می‌رساند). وقتی این سه عنصر در کنار هم قرار بگیرند و دما به اندازه‌ی کافی بالا باشد، واکنش شیمیایی آغاز شده و حریق شکل میگیرد. این واکنش به صورت زنجیره‌ای ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی حرارت تولید شده، باعث سوختن بیشتر و در نتیجه تولید حرارت بیشتر میشود تا زمانی که یکی از این سه عامل (سوخت، اکسیژن یا حرارت) حذف شود.
«مثلث آتش» یا گاهی «هرم آتش» معروف است:
سوخت (مواد قابل اشتعال): هر ماده‌ای که قابلیت سوختن داشته باشد، مانند چوب، کاغذ، بنزین، گاز و غیره.
اکسیژن: گازی که به عنوان عامل اکسید کننده عمل می‌کند و برای احتراق ضروری است. معمولاً اکسیژن موجود در هوا برای ایجاد حریق کافی است.
حرارت (گرما): منبعی از گرما که دمای سوخت را به نقطه اشتعال می‌رساند. این منبع میتواند شعله، جرقه، اصطکاک، گرمای خورشید و غیره باشد.
واکنش زنجیره‌ای: پس از شروع احتراق، حرارت تولید شده باعث ادامه واکنش و سوختن بیشتر میشود. این یک چرخه خودکار است که تا زمانی که سوخت، اکسیژن یا حرارت حذف نشوند، ادامه پیدا می‌کند.
ضوابط حفاظت از ساختمان در برابر حریق را بخوانید.
اهمیت مقابله حریق
آتش عبارت از یک سری عملیات شیمیایی و اکسیداسیون سریع حرارت زای مواد قابل اشتعال است. در گذشته آتش سوزی های بزرگی در دنیا اتفاق افتاده که تلفات زیادی را در بر داشته است.
بطور مثال در سال ۱۷۵۰ ده هزار خانه در شهر قسطنطنیه در آتش سوخت، در مسکو در ۱۷۵۶ پانزده هزار خانه و در نیویورک در ۱۸۳۵ کلیه خانه های واقع در ۱۳ هکتار زمین در آتش سوخت، در شیکاگو در ۱۸۷۱ تعداد ۱۷۴۵۰ واحد ساختمانی طعمه حریق گردید.
در سال ۱۹۶۶ در لندن ۱۳۳۰۰ ساختمان ویران شد. طبق آمار در انگلستان در سال ۱۹۸۰ بیش از ۳۸۰ هزار آتش سوزی رخ داده است و یک سوم خسارت و بزرگی حریق مربوط به تنها ۶۰۰ فقره آن بوده است.
در همان کشور بیش از ۵۳۲ هزار فقره آتش سوزی ثبت شده که یک سوم آن در محیطهای کار اتفاق افتاده که باعث بیش از ۶۰۰ مورد مرگ و ۱۶۰۰۰ جراحت به افراد شده است. در ایران آتش سوزی جلفا در ۱۳۵۵ یک میلیارد تومان خسارت برجای گذاشت.
طبق بررسی های انجام شده هر سال بین ۶۰ تا ۹۰ مورد آتش سوزی به ازای هر یکصد هزار نفر جمعیت در شهرهای کشور رخ می دهد که بسیاری از آنها مربوط به محیط های کار است. آتش سوزی چاه های نفت کویت در جریان جنگ خلیج فارس علاوه بر خسارت مالی بسیار بزرگ باعث آلودگی بخش وسیعی از آب و هوا گردید. هم چنین جنگل سوزی اخیر اندونزی، که یک مشکل قاره ای قلمداد گردید از نمونه های بارز خسارات حریق است. آمار نشان داده است که حریق های بزرگ معمولا برای اولین بار و بدون پیش آگهی ملموسی برای ساکنین و شاغلین رخ میدهد و این در حالی است که طبق بررسی ها حداقل ۷۵٪ از موارد حریق قابل پیشگیری می باشد.
مطلب مرتبط: بیمه آتش سوزی چیست؟
ماهیت حریق
وفرع هر آتش نیاز به زمینه های فیزیکی و شیمیایی محل وقوع دارد. اصولا عوامل در ایجاد آتش سوزی متعدد میباشد ولی برای ایجاد آتش وجود ۴ عامل زیر که به هرم آتش معروف است ضروری است و در صورت حذف تنها یکی از آنها ادامه حریق ممکن نیست:
- الف – اکسیژن
- ب – حرارت
- ج – مواد قابل اشتعال
- د- واکنش های زنجیره ای
علل و شرایط بروز حریق
عوامل و شرایط متعددی می توانند در بروز حریق ایفای نقش نمایند که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- آتش گیری مستقیم: مانند نزدیک نمودن شعله به مواد سوختنی
- افزایش تدریجی دما: افزایش دما در یک توده زغال سنگ بامواد آلی و حیوانی که بتدریج دمای آنها در اثر فشار و فعل و انفعالات بالا رفته و شروع به سوختن می کنند.
- واکنشهای شیمیائی: واکنشهای نظیر ترکیب آب و اسید، پتاسیم و آب، فسفر با اکسیژن هول اسید نیتریک با کاغذ میتواند عامل شروع حریق گردد.
- اصطکاک: مالش بین دو جسم آتش گیر مانند دو قطعه چوب خشک با ترمز چرخهای هواپیما روی باند فرودگاه از نمونه های این شرایط است.
- تمرکز پرتوهای مرئی وغیرمرئی: در این حالت بدلیل خاصیت ذره بینی تمرکز نور روی اشیاء باعث حریق می گردد.
- الکتریسته جاری: حرارت حاصل از عبور جریان برق از یک هادی دارای مقاومت بالا می تواند سبب حرارت و آتش گردد.
- الکتریسیته ساکن: به دلیل ایجاد جرقه ناشی از اختلاف پتانسیل در مکانهایی که دارای گاز یا بخار مواد آتشگیر باشند می تواند اهمیت داشته باشد.
- صاعقه: صاعقه دارای صدها هزار ولت اختلاف پتانسیل الکتریکی است و می تواند براحتی سبب بروز حریق گردد.
- انفجار ناشی از مواد منفجره: دینامیت یا TNT و بسیاری مواد منفجره دیگر در حین انفجار میتوانند آتش سوزی های وسیعی را ایجاد نمایند.
- تراکم بیش از حد ماده سوختنی: تراکم بیش از حد مواد سوختنی در حالت بخار یا گاز مشابه آنچه که در موتورهای درون سوز اتفاق می افتد همراه با یک عامل راه انداز مانند جرقه میتواند سبب بروز حریق گردد.
برای آگاهی از استانداردهای حفاظت ساختمان در برابر حریق، به مبحث سوم مقررات رجوع کنید.
عوامل موثر بر گسترش و شدت حریق
- افزایش دسترسی حریق به اکسیژن: این عامل توسط جریان هوا امکان پذیر می گردد همچنین در موادی که در حین سوختن می توانند اکسیژن آزاد نمایند، حریق گسترش بیشتری خواهد داشت.
- ثبات شیمایی ماده سوختنی: هرچه ثبات ماده از نظر حالت و ترکیب شیمائی کمتر باشد، بر شدت حریق می افزاید.
- سطح ماده سوختنی: هرچه سطح ماده قابل احتراق گسترده تر باشد شدت و سرعت حریق بیشتر می شود. مثلا طبقه بندی مواد در انبارهای بزرگ، منابع سوخت با سطح بزرگ پراکندگی مواد در سطح زمین، پوشش گیاهی و امثال آن از این جمله اند. گسترش حریق در سطوح عمودی سریعتر از سطوح افقی است .
فازهای حریق (فاز اول شروع حریق)
در این مرحله اکسیژن کافی در دسترس می باشد و بیشترین محصولات آن CO2و CO است. حرارت شعله در این مرحله حدود یک هزار درجه فارنهایت (۱۰۰۰°F) می باشد. گسترش حریق در این مرحله تصاعدی بوده و مدت زمان رسیدن به اوج حرارت کوتاه و کمتر از نیم ساعت است.
فاز دوم (سوختن آزاد)
در این مرحله علاوه بر هوای داخل محوطه حریق جریان هوای بیرون نیز بدلیل اختلاف حرارت به داخل آتش کشیده می شود و همین هوا به دلیل گرم شدن باعث گسترش حریق می گردد.
درجه حرارت در ارتفاع و طبقات بالای محل حریق تا (۱۳۰۰°F) می رسد.در این فاز به تدریج درصد اکسیژن رو به کاهش رفته و به حدی می رسد که حریق بدون شعله می گردد.
در این مرحله تراکم گازها و ذرات در هوا بیش از حد و فشار داخل بنا بسیار بالا می باشد.
تداوم فاز دوم وابسته به وسعت فضا و دسترسی به هوا و سوخت می باشد و می تواند از یک ساعت تا چندین روز ادامه داشته باشد. گسترش برای دسترسی به ماده سوختنی در این مرحله انجام می گردد.
فاز سوم (سوختن کند)
این مرحله، بنام فاز آخر موسوم است و حریق آن شعله ندارد. وسعت حربق در این مرحله محدود شده و مراکز آتش تبدیل به نقاط منفصل می گردد. در این مرحله به حرارت در اطراف حریق حدود (۱۰۰۰°F) میباشد که به تدریج رو به کاهش می گذارد. نکته ای اساسی در این فاز تراکم و فشار زیاد گازها است. در پایان این مرحله به تدریج مواد قابل احتراق به زغال یا خاکستر شده و حریق نیز بتدریج سرد می گردد.
فاز برگشت شعله
این فاز الزاما در تمام حریقها وجود ندارد ولی اگر تراکم گازهای قابل احتراق در هوا بالا باشد. بدلیل اختلاط با هوا مجددا آتش گرفته و سبب برگشت شعله می گردد که لزوما تداوم زیادی نخواهد داشت.
این فاز در صورتی خطر آفرین است که منابع سوختنی جدیدی در دسترس آتش قرار گیرد. در عملیات اطفاء حریق پس از خاموش کردن آتش باید یک اکیپ عملیاتی برای مبارزه با برگشت آتش یک تا دو ساعت در محل باقی بماند.
چگونگی گسترش شعله، با سرعتی که میزان حرکت شعله را بر روی سطوح مشخص می کند و با عددی مشابه آن بیان می کنند. این سرعت وابسته به جنس مواد مشت و رابط حریق است. بطور کلی می توان گسترش شعله را بصورت عدد با سرعت طولی بیان نمود.
انتقال و انتشار حریق
گسترش حریق می تواند به را های مختلف انجام گیرد. راههای زیر انتشار حریق به مکان های معابر با طبقات بالاتر و حتی پایینتر را امکان پذیر می نماید
الف – هدایت (از مواد ملتهب و داغ)
پ. جابه جایی هوای داغ
ج- تشعشع
د- شعله (تماس شعله )
هدایت
این روش توسط هدایت دیوارها، فلزات و سطوح ما بین مواد احتراقی که دارای هدایت های مختلف می باشند صورت می گیرد و نیازی به گسترش با تماس شعله ندارد. مقاومت مصالح به هدایت گرما در این روش اثر قابل توجهی در کنترل حریق دارد. هر چه تراکم مصالح بیشتر باشد مقاومت آن در برابر گسترش حریق بیشتر خواهد بود و بالطبع پیشرفت حریق را به تاخیر می اندازد.
مقاومت دیواره ها از میزان مقاومت در برابر حریق با واحد ساعت مقاومت بیان می گردد. وجود فضای خالی بین دو محبط دارای مواد اشتعال پذیر یا فضا در بین دیواره های جدا کننده، برای به تاخیر انداختن انتقال حرارت بسیار مطلوب می باشد.
جابجائی
هوای بسیار گرم می تواند در داخل یک بنا منتشر شده و باعث حریق های ثانویه گردد. این نوع انتقال بیشتر صعودی میباشد.
تشعشع
در این نوع ، انتقال حرارت توسط طیف مادون قرمز و از طریق تابش از شعله یا سطوح داغ به سطوح قابل اشتعال مجاور صورت می گیرد و سطوح مسلح شده با ورقه های فلزی و استفاده از رنگ روشن و مقاوم به حرارت می تواند از انتقال به این روش بکاهد
نکات ایمنی برای جلوگیری از ایجاد آتش و حریق در ساختمان
برای جلوگیری از ایجاد آتش و حریق در ساختمان، رعایت نکات ایمنی ساختمان زیر ضروری است:
۱. پیشگیری از منابع اشتعال:
برق:
سیم‌کشی‌های فرسوده و آسیب‌دیده را تعویض کنید.
از پریزهای برق چندشاخه به طور مداوم و بیش از حد استفاده نکنید.
از قرار دادن وسایل گرمایشی برقی در نزدیکی مواد قابل اشتعال مانند پرده و مبلمان خودداری کنید.
در صورت مشاهده هرگونه جرقه یا بوی سوختگی از وسایل برقی، فوراً آن را از برق بکشید و توسط متخصص بررسی کنید.
گاز:
لوله کشی گاز و اتصالات آن را به طور دوره‌ای توسط متخصص بررسی کنید.
از سالم بودن شیلنگ گاز و بست‌های آن اطمینان حاصل کنید.
از قرار دادن مواد قابل اشتعال در نزدیکی اجاق گاز و سایر وسایل گازسوز خودداری کنید.
هنگام استشمام بوی گاز، فوراً شیر اصلی گاز را ببندید، درب و پنجره‌ها را باز کنید و از روشن کردن هرگونه شعله یا وسیله برقی خودداری کنید.
مواد قابل اشتعال:
مواد قابل اشتعال مانند بنزین، نفت، الکل و تینر را در ظروف دربسته و در مکانی خنک و دور از منابع گرما و شعله نگهداری کنید.
از انباشتن کاغذ، پارچه و سایر مواد زائد قابل اشتعال در مکان‌های بدون استفاده مانند زیرزمین و انباری خودداری کنید.
سیگار:
از سیگار کشیدن در رختخواب و مکان‌های دارای مواد قابل اشتعال خودداری کنید.
ته سیگار را به طور کامل خاموش کنید و آن را در سطل زباله مناسب بریزید.
شمع و کبریت:
شمع‌ها را در جای امن و دور از مواد قابل اشتعال روشن کنید و هرگز آنها را بدون مراقبت رها نکنید.
کبریت و فندک را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
۲. تجهیزات ایمنی برای جلوگیری از حریق:
سیستم اعلام حریق: نصب سیستم اعلام حریق شامل دتکتورهای دود و حرارت در نقاط مختلف ساختمان، به تشخیص زودهنگام حریق و اطلاع‌رسانی به موقع کمک می‌کند.
سیستم اطفاء حریق:
وجود کپسول‌های آتش‌نشانی مناسب با نوع حریق (مانند کپسول‌های پودری، CO2 و آبی) در دسترس و آموزش نحوه استفاده از آنها برای ساکنین ضروری است.
در ساختمان‌های بزرگتر، نصب سیستمهای اطفاء حریق خودکار مانند اسپرینکلرها توصیه میشود.
راه خروج اضطراری: مسیرهای خروج اضطراری را مشخص و بدون مانع نگه دارید. نصب تابلوهای راهنما و چراغ‌های اضطراری در این مسیرها ضروری است.
۳. آموزش و آگاهی برای جلوگیری از حریق و آتش سوزی:
آموزش ساکنین در مورد نکات ایمنی در برابر حریق، نحوه استفاده از تجهیزات اطفاء حریق و نحوه تخلیه اضطراری ساختمان بسیار مهم است.
برگزاری دوره‌های آموزشی و تمرین‌های تخلیه اضطراری به افزایش آمادگی ساکنین در مواجهه با حریق کمک می‌کند.
۴. بازرسی و نگهداری:
به طور دوره‌ای سیستمهای اعلام و اطفاء حریق را توسط متخصصین بررسی و سرویس کنید.
سیم‌کشی برق و لوله‌کشی گاز را به طور منظم توسط افراد متخصص بازرسی کنید.
۵. نکات تکمیلی در مورد حریق:
از قرار دادن وسایل گرمایشی مانند بخاری و شوفاژ در نزدیکی پرده و مبلمان خودداری کنید.
هنگام استفاده از وسایل برقی پرمصرف، از سالم بودن سیم‌ها و اتصالات آنها اطمینان حاصل کنید.
از روشن کردن آتش در فضای باز در نزدیکی ساختمان و مواد قابل اشتعال خودداری کنید.
با رعایت این نکات ایمنی می‌توان از بروز بسیاری از حریقها جلوگیری کرد و خسارات جانی و مالی ناشی از آن را به حداقل رساند.
تقسیم بندی مکانها از نظر حریق
۱- مکان های کم خطر:
در این مکان ها مقدار مواد قابل احترای یا بطور کلی بار آتش گیری کم بوده و گسترش حریق زیاد نیست.
تراکم مواد سوختنی در این دسته بطور متوسط تا kg/m2 50 است.
مثال هایی از این دسته، مدارس، سالن های پذیرایی، منازل مسکونی و مانند آن است و حریق در این اماکن به خوبی قابل کنترل می باشد.
بار حریق می تواند به مقدار حرارت تولید شده از سوختن ماده قابل احتراق در هر متر مربع از محیط بر حسب KBU یا Kcal نیز بیان گردد.
۲- مکان های با خطر متوسط:
ترکم مواد سوخنئی بطور متوسط در این اماکن بین ۵۰-۱۰۰ kg/m2است. در این اماکن مقدار ذخیره مواد سوختی قابل توجه بوده لیکن حریل آنها قابل کنترل است، انبار کارگاه های تولیدی کوچک، انبار پوشاک،انبار مواد پلاستیکی و اغلب صنایع غیر حساس از این جمله میباشند
۳- مکان های پرخطر:
در این اماکن مقدار ذخیره مواد قابل اشتعال زیاد بوده و در صورت بروز حریق آتش سوزی های شدیدی بوجود می‌آید. مانند انبارهای بزرگ چوب، مخازن سوخت، کارخانه های تولیدی مواد آلی رنگ، پلاستیک، پالایشگاه و مانند آن.
تراکم مواد سوختنی بطور متوسط در این گروه بیش از ۱۰۰ kg/m2 میباشد.
مکان ها از جنبه های دیگر نیز می توانند در این سه گروه قرار داده شوند. این جنبه ها شامل ارزش اقتصادی، اهمیت مواد، ارزش معنوی کالاها می باشد.
درجات خطر مواد
جهت پیش بینی خطرات مواد و نحوه برخورد هنگام خطر، شامل حریق و مخاطرات شیمیایی و حتی بهداشتی، کدهای بین المللی پیش بینی شده است که باید علامتهای مربوطه بر روی ظروف و بسته بندی های مواد درج گردد. کلیه کد ها در یک لوزی که به چهار بخش تقسیم شده است و به آن لوزی خطر گفته میشود درج می گردد.
خطر اشتعال
خطر واکنش شیمیایی
خطرات بهداشتی
خطرات ویژه
کلیه درجات خطر بین ۰ الی ۴ تعیین گردیده و مواد را از نظر مخاطرات بصورت زیر درجه بندی نموده اند:
درجه بندی مواد از نظر اشتعال
۰- آتش نمی گیرد.
۱ – نیاز به حرارت قابل توجه دارد تا آتش گیرد
۲- نیاز به حرارت مختصری برای آتش گیری دارد
۳ – احتمالا در شرایط عادی نیز آتش می گیرد
۴ – مایعات با قابلیت اشتغال بالا با گازهای مایع شده که به سرعت آتش میگیرند.
پایداری مواد از نظر واکنش های شیمیایی
در این ویژگی بیشتر واکنش با آب در هنگام حریق در نظر است
۰ – در حالت عادی وحتی در مجاورت حریق پایدار بوده و با آب واکنش ندارد
۱- در درجات بالای حریق و فشار زیاد واکنش نشان می دهند
۲ – به آسانی دچار تغییرات شدید شیمیایی میشوند.
۳ – بخودی خود نیز ممکن است تجزیه شده و در صورتی که در محفظه بسته باشند حالت انفجاری دارند
۴- در شرایط عادی حرارت و فشار، قابلیت انفجار و تجزیه دارند و برخی نیز در اثر ضربه منفجر میشوند.
مخاطرات بهداشتی مواد هنگام حریق
۰-به هنگام حریق خطر خاصی ندارند
۱-مخاطرات محدودی دارند و هنگام اطفاء حریق ترجیحا” نیاز به مستک است
۲- مخاطرات آنها محرز است و با ماسک تنفسی می توان به محیط آتش آنها رفت
۳- موادی که برای سلامت بسیار خطرناک هستند و ورود با احتمال و لباس حفاظتی و ماسک امکان پذیر است ۴ ۴- به شدت مخاطره آمیز بوده و مرگ آور هستند حتی مخاطره پوستی نیز ایجاد می کنند.
دسته بندی انواع حریق
برای سهولت در پیشگیری و کنترل آتش سوزی، حریق ها را بر حسب ماهیت مواد سوختنی به دسته های مختلفی تقسیم بندی می کنند.
در امریکا و ژاپن توسط مراجع رسمی حریق در چهار دسته (A, B,C,D) ، در اروپا و استرالیا به پنج دسته (A,B,C,D,E) تقسیم بندی شده است.
A در همه تقسیم بندی ها مواد جامدی است که خاکستر بجا می گذارد. دسته B از مواد نفتی و مایعات قابل اشتعال است.
D را شامل فلزات قابل اشتعال میباشد.
در تقسیم بندی اروپایی دسته C شامل حریق های الکتریکی منظور شده است، اما در تقسیم بندی اروپایی این دسته شامل گاز های آتش گیر مانند گاز مایع، گاز طبیعی، گلز طبیعی مایع شده و مایعاتی است که سرعت تبخیر می شوند.
و دسته Eشامل حریق الکتریکی است اخیرا دسته جدیدی تحت نام E یا K اضافه شده است که به علت وسعت حریق ها جای خود را باز نموده است. این دسته مربوط به حریق آشپزخانه و روغن های آشپزی است.
آتش دسته A:
این نوع آتش سوزی از سوختن مواد معمولی قابل احتراق، عموما جدید و دارای ترکیبات آلى طبیعی یا مصنوعی حاصل میشود، این منابع کاغذ، پارچه، چوب پلاست و امثال آن است که پس از سوختن از خود خاکستر به جا می‌گذارند. خاموش کننده هایی که برای کنترل این کار می روند علامتی شکل و سبز رنگ با نشان A دارند. مبنای اطفاء آنها برخنک کردن است.
آتش دسته B:
این آتش در اثر سوختن مایعات قابل اشتعال یا جامداتی که به راحتی قابلیت مابع شدن دارند ( عموما مواد نفتی و روغن های نباتی) پدید می آید.
ببرخی از این مواد ممکن است حلال در آب نیز باشند (مانند الکل، استون)، لیکن استفاده از آب به دلایلی که در ادامه خواهد آمد، به هیچ وجه برای اطفاء آنها توصیه نمی شود.
خاموش کننده هایی که برای این دسته مناسب هستند دارای بر چسب مربع قرمز رنگ با علامت B هستند، اطفاء این حریق عموما مبتنی برخفه کردن حریق است.
آتش دسته C:
این دسته شامل آتش سوزی ناشی از گازها و مایعات یا مخلوطی از آنها است که به راحتی قابلیت تبدیل به گاز را دارند مانند گاز مایع و گاز شهری، این گروه نزدیکترین نوع حریق به دسته B می باشد و خاموش کننده های مربوطه با علامت C در مربع آبی رنگ مشخص می شوند. راه اطفاء این حریق خفه کردن و سد کردن مسیر نشت می باشد.
آتش دسته D:
حریقهای این دسته ناشی از فلزات سریعH اکسید شونده مانند منیزیم، سدیم، پتاسیم و امثال آن می باشد و خاموش کننده های مناسب برای اطفاء آنها با علامت ستاره زرد رنگ D مشخص می شوند.
آتش دسته E:
این دسته شامل حریقهای الکتریکی می باشد که عموما در وسایل الکتریکی و الکترونیکی اتفاق می افتد مانند سوختن کابلهای تابلو برق یا وسایل برقی و حتی سیستمهای کامپیوتری، نامگذاری این دسته نه به خاطر متفاوت بودن نوع ماده سوختنی بلکه بخاطر مشخصات وقوع، اهمیت و نوع دستگاهها است که حریق در آنها رخ می دهد. راه اطفاء این دسته قطع جریان برق و خفه کردن حریق با گاز CO2 یا هالن و هالوکربن می باشد خاموش کننده هایی که قابلیت کنترل آن را دارند با حرف E نشان داده میشوند.
آتش دسته F:
این گروه خاطر اهمیتشان به طور مجزا تقسیم بندی گریده اند و شامل حریق اشپزخانه ها و مواد سوختنی مهم آن یعنی چربی ها و روغن های آشپزی می باشد. اخیرا خاموش کننده مناسبی نیز برای این گروه تولید گردیده است.
جمع بندی در مورد اینکه آتش چگونه ایجاد میشود؟
آتش، پدیده‌ای پیچیده و در عین حال آشنا، چیزی فراتر از شعله‌های رقصان است. در واقع، آتش نمایانگر یک واکنش شیمیایی سریع به نام احتراق است که بین یک ماده‌ی سوختنی و یک اکسیدکننده (معمولاً اکسیژن) رخ میدهد و با تولید گرما، نور و انواع محصولات جانبی مانند دود و گاز همراه است.
