انواع کلاه ایمنی مهندسی ( رنگ هر کلاه ایمنی نشانه چیست)
میدونستید که هر رنگ کلاه ایمنی، نشونه یک درجه، حیطه کاری و شغل هست. برای مثال یکی از رایج ترین نوع کلاه ایمنی مهندسی، کلاه های زرنگ رنگی است که زیاد توی فیلم ها هم دیدید. خیلی مهمه که هر شخص در حوزه ساختمان دقیقا کدوم کلاه رو سر کنند. همچنین کلاس و رده، جنس، اندازه و نوع کاربرد انواع کلاه ایمنی مهندسی بسیار مهم است.
انواع کلاه ایمنی را بشناشید
کلاه ایمنی، جزو مهمترین تجهیزات ایمنی است. سر ساختمان و انجام امور کارگاهی، عمرانی و… حتما باید کلاه بر سر داشته باشید. رنگ کلاه، جنس و مدلش باید متناسب با کارتان انتخاب بشه.
انواع کلاه ایمنی از نظر رنگ
کلاه ایمنی زرد:
کلاه ایمنی مهندسی زرد را زیاد دیده اید. این کلاه یکی از پرکاربردترین کلاه‌های ایمنی است بر سر ساختمان ها دیده میشود. کارگران ساختمانی باید کلاه ایمنی زرد را بر سر بگذارند. هم برای شناخته شدن هم برای ایمنی سر. پرکاربردترین رنگ برای کارگران عمومی، اپراتورهای ماشین‌آلات سنگین و افرادی که در کارهای ساخت و ساز عمومی فعالیت میکنند. این رنگ به راحتی در محیط کار قابل تشخیص است.
کلاه ایمنی قرمز:
کلاه ایمنی رنگ قرمز ویژه برای آتش‌نشان‌ها است و تمامی مهندسین و افرادی که با اطفاء حریق سروکار دارند.
کلاه ایمنی سفید: (کلاه ایمنی مهندسی عمران)
مهندسین ساختمان، کلاه ایمنی سفید بر سر میگذارند. اگر سر پروژه های ساختمانی افرادی دیدید که کلاه سفید دارند بدانید که این ها یا مهندس ناظرن یا پیمانکار و مهندس سازه و یا مهندس کنترل پروژه یا مهندس معماری هستند. البته از کلاه ایمنی برای مدیران، سرمایه گذاران پروژه عمرانی هم استفاده میشود. به طور کلی کلاه ایمنی سفید برای مهندسین، مدیران و سرپرستان یک پروژه است.
کلاه ایمنی آبی:
کلاه ایمنی آبی اپراتورهای فنی در یک محیط کاری بر سر میگذارند. برای مثال تکنسین های بخش تعمیرات، تکنسین‌های برق و نجاران و دیگر متخصصین بخش تاسیسات از این کلاه ایمنی استفاده میکنند.
کلاه ایمنی قهوه ای:
احتمالا کلاه ایمنی قهوه ای بر سر افراد کمی دیده اید یعنی زیاد به چشم ندیده اید. چرا که این نوع کلاه ایمنی برای جوشکاران و کارگرانی است که در محیط‌های با حرارت بالا کار میکنند.
کلاه ایمنی سبز:
این کلاه مخصوص کارکنان خدمات فنی و مسئولین ایمنی است. معمولاً برای مسئولین ایمنی و بهداشت (HSE)، بازرسان ایمنی و پرسنل خدمات فنی استفاده میشود. گاهی اوقات برای کارآموزان و افراد تازه وارد نیز به کار می‌رود.
کلاه ایمنی خاکستری:
اگر بخواهید سر پروژه ساختمانی کسی را دعوت کنید، باید به او کلاه ایمنی خاکستری بدهید. رنگ خاکستری ابرای میهمانان و بازدیدکنندگان و پیمانکاران یک پروژه است.
کلاه ایمنی نارنجی:
اغلب برای کارگران راهسازی، ترافیکی، مسئولین حمل بار و جابجایی مصالح و گاهی اوقات برای بازدیدکنندگان جدید یا پرسنل تازه استخدام استفاده میشود. دید بالای این رنگ، آن‌ها را در محیط‌های پرخطر متمایز می‌کند.
انواع کلاه ایمنی از نظر کاربرد
بر اساس سطح حفاظت (استانداردهای ANSI/ISEA Z89.1 و EN 397):
کلاس A (یا G): این کلاه‌ها رو جوری زدن که در برابر ضربه از بالا و همچنین برق تا ۲۲۰۰ ولت دووم بیارن. برای کارهایی مثل ساخت و ساز، معدن، نجاری و کارهای صنعتی معمولی خوبه.
کلاس B (یا E): این کلاه‌ها قوی‌ترین محافظت در برابر برق رو تا ۲۰۰۰۰ ولت دارن و جلوی ضربه از بالا رو هم می‌گیرن. برای برقکارها و کسایی که با ولتاژ بالا سر و کله می‌زنن، خیلی لازمه.
کلاس C: این کلاه‌ها رو فقط برای اینکه ضربه نخورین درست کردن و هیچ مقاومتی در برابر برق ندارن. بیشتر وقتا از آلومینیوم می‌سازنشون و برای جاهایی که خطر برق نیست و هوا رد و بدل بشه مهمه، استفاده می‌شن (مثل بعضی کارگاه‌های تولیدی).
مطلب مرتبط: خطرات رایج در ساخت و ساز
انواع کلاه ایمنی بر اساس نوع شغل و کاربرد خاص:
کلاه ایمنی ساختمانی:
این کلاه‌ها رو معمولاً از پلاستیک فشرده یا ABS می‌سازن و برای اینکه اگه یه چیزی از بالا افتاد یا ضربه خوردین و سرتون سوراخ نشد، تو محیط‌های ساختمانی استفاده می‌شن. رنگ‌های مختلف تو این کار بیشتر نشون میده هر کی چه نقشی داره (همونطور که قبلاً گفتم).
کلاه ایمنی صنعتی:
این دسته کلی کلاه داره که برای اینکه در برابر خطرهای مختلف تو کارخانه‌های جورواجور ازتون محافظت کنن، درست شدن. بسته به نوع کارخونه (نفت و گاز، پتروشیمی، خودروسازی و غیره)، ممکنه یه سری خاصیت‌ها مثل اینکه مواد شیمیایی روشون اثر نکنه، نسوزن و غیره رو داشته باشن.
کلاه ایمنی معدن‌کاری:
این کلاه‌ها علاوه بر اینکه جلوی ضربه و افتادن چیزا رو می‌گیرن، معمولاً یه جایی برای وصل کردن چراغ پیشونی دارن و برای کار کردن تو جاهای تاریک و خطرناک معدن‌ها درست شدن.
کلاه ایمنی کار در ارتفاع:
این کلاه‌ها سبک‌تر و محکم‌تر هستن و یه جورایی چند تا بند دارن که زیر چونه بسته می‌شه تا اگه یه وقت افتادین از سرتون در نیاد. برای کارگرهای ساختمون که بالا کار می‌کنن، نصاب‌ها و صخره‌نوردهای صنعتی خوبه.
کلاه ایمنی آتش‌نشانی:
این کلاه‌ها رو از موادی درست می‌کنن که در برابر گرما و آتیش دووم میارن و یه جور خاصی طراحی شدن که سر و صورت و گردن آتش‌نشانا رو تو شرایط سخت و خطرناک حفظ کنن. همونطور که گفتیم، رنگ این کلاه ها قرمزه.
کلاه ایمنی برقکاری:
همون کلاه‌های کلاس B هستن که قوی‌ترین محافظت در برابر برق رو دارن و برای اینکه برقکارها شوک نشن درست شدن.
کلاه ایمنی جوشکاری:
این کلاه‌ها رو معمولاً با ماسک جوشکاری استفاده می‌کنن و علاوه بر اینکه جلوی ضربه رو می‌گیرن، سر رو در برابر گرما و جرقه‌های جوشکاری هم حفظ می‌کنن. رنگ کلاه جوشگاری قهوه ای یا سیاه هست.
کلاه ایمنی ایمنی و نجات:
این کلاه‌ها رو برای تیم‌های امداد و نجات درست کردن و ممکنه یه سری چیزای اضافه برای حمل وسایل یا ارتباطات داشته باشن.
کلاه ایمنی ورزشی صنعتی:
بعضی کارها که باید زیاد تکون بخورین، از کلاه‌های ایمنی سبک‌تر که شبیه کلاه‌های ورزشی هستن استفاده می‌کنن، ولی بازم باید استانداردهای ایمنی رو داشته باشن.
۳. بر اساس جنس ساخت:
- کلاه ایمنی پلاستیکی (HDPE, ABS): سبک هستن، ارزون درمیان و تو خیلی از کارها استفاده می‌شن.
- کلاه ایمنی پلی کربنات: هم جلوی ضربه رو می‌گیرن هم در برابر گرما مقاومن و سبک هستن و جزو بهترین کلاه ایمنی مهندسی محسوب میشود.
- کلاه ایمنی فایبرگلاس: در برابر گرمای خیلی زیاد دووم میارن و برای آتش‌نشانی و بعضی کارهای خاص خوبن.
- کلاه ایمنی آلومینیومی: سبک هستن و جلوی ضربه رو می‌گیرن، ولی برق رو رد می‌کنن و برای کارهای برقی خوب نیستن.
کلاه ایمنی جنس ABS
کلاه‌های ایمنی که از ای‌بی‌اس یا استایرن بوتادین استایرن درست شدن، یه جور کلاه ایمنی هستن که از مواد پلاستیکی ساختن‌شون. ای‌بی‌اس یه پلاستیک محکم و خوب درست شده‌ست که از قاطی کردن استایرن، بوتادین و پلی‌آکریلونیتریل به دست میاد. این کلاه‌ها معمولاً سبک هستن و جلوی ضربه دووم میارن و برای اینکه سر رو در برابر خطرهای مختلف تو محیط‌های کاری حفظ کنن، استفاده می‌شن.
کلاه ایمنی جنس پُلیمر
کلاه‌های ایمنی پُلیمری هم یه جور کلاه ایمنی هستن که از مواد پُلیمری درست شدن. این مواد می‌تونن شامل پلی‌استایرن، پلی‌پروپیلن، پلی‌اتیلن و بقیه مواد پُلیمری باشن. این کلاه‌ها هم معمولاً سبک هستن و جلوی ضربه دووم میارن و به عنوان یه انتخاب ارزون برای اینکه سر رو در برابر خطرهای مختلف تو محیط‌های کاری حفظ کنن، استفاده می‌شن. این کلاه‌ها رو تو کارخونه‌های مختلف مثل ساختمون‌سازی، ماشین‌سازی، کشاورزی و کارخونه‌های مواد غذایی استفاده می‌کنن. از خوبی‌های این کلاه‌ها می‌شه به سبک بودنشون، مقاومتشون در برابر ضربه و اینکه با استانداردهای ایمنی مختلف جور درمیان اشاره کرد.
چرا کلاه های ایمنی سر ساختمون رنگاش با هم فرق دارن؟
دلیل اینکه رنگ کلاه‌های ایمنی در سر ساختمان با هم فرق داره، اینه که رنگ هر کلاه نشون‌دهنده نقش، مسئولیت و گاهی اوقات تخصص فرد در اون پروژه ساختمانیه. این یه جور کد رنگی غیررسمی ولی رایجه که به همه کمک می‌کنه سریع و راحت تشخیص بدن هر کسی چه کاره‌ست و چه مسئولیتی داره.
تصور کن یه ساختمون بزرگ در حال ساخته. اگه همه کلاه‌ها یه رنگ باشن، تشخیص اینکه کی مدیر پروژه است، کی کارگر ساده‌ست، کی مسئول ایمنیه و کی برقکاره خیلی سخت می‌شه. اینجوری هماهنگی بین افراد سخت می‌شه و ممکنه تو مواقع ضروری نتونن سریع به فرد مورد نظر دسترسی پیدا کنن.
در واقع، این تفاوت رنگ‌ها یه جور زبون بصری به وجود میاره که باعث می‌شه:
شناسایی سریع نقش افراد: با یه نگاه می‌شه فهمید کی سرپرسته، کی مسئول ایمنیه و غیره.
بهبود هماهنگی: افراد می‌دونن برای هر کاری باید به چه کسی مراجعه کنن.
افزایش ایمنی: مسئولین ایمنی با رنگ خاص کلاهشون راحت‌تر تشخیص داده می‌شن.
کنترل دسترسی: در بعضی پروژه‌ها، رنگ کلاه ممکنه نشون‌دهنده اجازه دسترسی به مناطق خاص هم باشه.
البته باید این نکته رو هم در نظر گرفت که این رنگ‌بندی یه استاندارد اجباری و جهانی نیست و ممکنه تو پروژه‌ها و شرکت‌های مختلف، تفاوت‌های جزئی هم وجود داشته باشه. با این حال، یه سری رنگ‌های رایج و معانی نسبتاً ثابتی وجود داره که قبلاً هم بهشون اشاره کردم (مثل سفید برای مدیران، زرد برای کارگران، آبی برای متخصصین فنی و غیره).
پس خلاصه بگم، تفاوت رنگ کلاه‌های ایمنی تو ساختمون برای سازماندهی بهتر، افزایش ایمنی و تسهیل ارتباطات بین افراد مختلف با نقش‌های متفاوت در اون محیط کار پر از فعالیت و پویائه. در این محتوا شما با انواع کلاه ایمنی مهندسی از نظر جنس و کاربرد و همچنین رنگ آشنا شدید، اگر سوالی دارید از ما بپرسید.
