چگونه مهندس ناظر را عوض کنیم
یکی از سوالاتی که مهندسین و مالکان به دلایلی همچون اختلاف با مهندس ناظر، فوت و… برایشان پیش می‌آید این است که چگونه مهندس ناظر را عوض کنیم؟ برای تعویض مهندس ناظر باید یک سری شرایط داشته باشید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
تعویض ناظر چیست و دارای چه شرایطی است؟
تعویض ناظر به فرآیندی اطلاق میشود که در آن ناظر قبلی پروژه کنار گذاشته شده و ناظر جدیدی برای جایگزینی او انتخاب میشود. برای انجام این تغییر، شرایط زیر باید رعایت گردد:
- توافق مالک و ناظر: در صورتی که مالک و ناظر به توافق برسند که ناظر تغییر کند، می‌توانند فرم مربوطه را پر کرده و پس از مهر و امضای آن و تایید دفترخانه، این فرم را به مرجع صدور پروانه تحویل دهند. پس از طی مراحل قانونی، ناظر جدید جایگزین خواهد شد.
- شرایط خاص: این شرایط شامل فوت مهندس ناظر، حجر، ناتوانی در انجام وظایفی که مهندس ناظر دارد، مسافرت به خارج از کشور یا سلب صلاحیت قانونی است. لازم به ذکر است که این موارد باید به تایید مراجع قانونی مانند سازمان استان برسد؛ در غیر این صورت، ناظر همچنان مسئولیت حقوقی خواهد داشت. البته اگر مهندس ناظر در سلامت بود و وظایفش انجام نداد، کارفرما میتواند به راحتی مهندس را تعویض کند. در پستی جداگانه در مورد”وظایف مهندس ناظر” توضیح داده ایم.
در چنین مواردی، پس از تایید صحت موضوع توسط مراجع ذیصلاح، تمام فعالیت‌های ساختمانی طبق بند ۴-۴-۱۴ مبحث دوم مقررات ملی ساختمان باید به حالت تعطیل درآید و از سرگیری آن منوط به معرفی ناظر جدید از طرف سازمان استان خواهد بود. سپس، در صورت دارا بودن شرایط مذکور، بعد از پرداخت هزینه تعویض مهندس ناظر، می‌توانید به تعویض ناظر، اقدام نمایید. راستی بهتر است که در مورد شرایط عمومی پیمان هم بخوانید. این پیمان بین کارفرما و پیمانکار است که مرتبط با مهندس ناظر هم میشود.
زمانی که قرارداد بین ناظر و مالک به اتمام برسد
باید بیان کرد که قرارداد میان ناظر و مالک تنها یک توافق مالی است که در آن ناظر از لحاظ مالی طلب‌کار مالک بوده و باید طبق تعرفه‌های تعیین‌شده، حق نظارت را از او دریافت کند.
با این حال، پس از پایان قرارداد، ناظر هنوز مسئولیت نظارت بر پروژه را بر عهده دارد. تا زمانی که برگه تعویض ناظر تایید و به دفاتر خدمات الکترونیک، نظام مهندسی یا شهرداری ارائه نشده و همچنین برگه پیرو پروانه صادر نگردیده است، مسئولیت نظارت از ناظر سلب نمی‌شود و او همچنان در برابر قانون موظف به پاسخگویی خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است که این شرایط یکی از مباحث چالش‌برانگیز در زمینه تعویض ناظر محسوب میشود.
آیا تنها با تکمیل برگه تعویض ناظر و ارائه آن به مرجع صدور پروانه، سازمان استان یا دفتر خدمات الکترونیک می‌توان گفت که تعویض ناظر به طور کامل صورت گرفته است؟
بسیاری از ناظران دیدگاه دقیقی نسبت به فرآیند تعویض ناظر ندارند و بر این باورند که با پر کردن و امضای برگه تعویض ناظر و تحویل آن به مالک، مسئولیت نظارت به ناظر جدید منتقل میشود. این تصور نادرست منجر به بروز مشکلات حقوقی برای ناظران شده و بسیاری از آنها در دادگاه‌ها به عنوان مقصر شناخته می‌شوند.
نکته دیگری که به اشتباه برداشت میشود این است که ناظران فکر می‌کنند با اتمام زمان قرارداد با مالک، هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال پروژه نخواهند داشت. این باور نادرست میتواند تبعات جدی برای آنها به همراه داشته باشد.
نحوه تکمیل فرم تعهدنامه برای تعویض مهندس ناظر توسط مالک یا وکیل ساختمان
- تکمیل فرم تعهدنامه برای تعویض مهندس ناظر باید توسط مالک یا وکیل ساختمان انجام شود. برای تایید امضای این فرم، لازم است به دفاتر اسناد رسمی مراجعه گردد.
- پس از آن، فرم تعهدنامه باید در دبیرخانه سازمان استان ثبت شود. زمانی که این فرم ثبت شد، فیش مابه‌التفاوت حق‌الزحمه ناظر یا ناظران جدید توسط کارشناسان واحد حق‌الزحمه صادر خواهد شد. در انتها، ظرف مدت ۴۸ ساعت شناسه قبض و شناسه پرداخت به شماره موبایل مالک ارسال میشود.
- مالک میتواند مبلغ فیش صادر شده را از طریق دستگاه‌های ATM بانک صادرات پرداخت کند. همچنین، برای دریافت پروانه تعویض مهندس ناظر یا تغییر نقشه، باید به دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه شود.
- مدارک مربوط به صدور پروانه تعویض ناظر، شامل کپی پروانه تعویض ناظر یا پروانه تغییر نقشه، باید توسط مهندس ناظر در کارتابل سامانه خدمات مهندسی، در بخش پشتیبانی و پاسخگویی – ثبت درخواست جدید، ثبت گردد.
لازم به ذکر است که پرداخت حق‌الزحمه به ناظر یا جدید مشروط به ارائه مدارک ذکر شده در بند ۶ (پروانه تعویض ناظر یا تغییر نقشه) است.
دلایل شکایت از مهندس ناظر ساختمان
در صورتی که مهندس ناظر دچار این تخلفات شده باشد، می‌توانید برای شکایت از آن، اقدام نمایید.
- حذف پارکینگ: عدم وجود پارکینگ مناسب میتواند مشکلاتی برای ساکنین و خودروهای آنها ایجاد کند و به ترافیک محلی دامن بزند.
- عدم رعایت درز انقطاع: عدم رعایت درز انقطاع میتواند به مشکلات ساختاری و عدم تهویه مناسب منجر شود و همچنین خطراتی برای ایمنی ساختمان به همراه داشته باشد.
- عدم رعایت بَر و کف ساختمان: عدم رعایت ابعاد استاندارد بَر و کف میتواند به کاهش کیفیت بهره‌برداری و استفاده از فضاها منجر شود و مشکلاتی در طراحی داخلی ایجاد کند.
- عدم نصب آسانسورهای استاندارد: نصب آسانسورهای غیر استاندارد میتواند ایمنی ساکنین را به خطر بیندازد و در مواقع اضطراری مشکلات جدی ایجاد کند.
- عدم اجرای اسکوپ در نمای ساختمان: عدم اجرای اسکوپ مناسب در نما میتواند منجر به جدا شدن مصالح و آسیب به ساختمان و خطرات جانی برای عابران شود.
- عدم اجرای کلید محافظ جان: عدم نصب کلید محافظ جان میتواند خطر برق‌گرفتگی و حوادث ناشی از برق را افزایش دهد و ایمنی ساکنین را به خطر بیندازد.
- عدم اجرای دریچه تبادل هوا: عدم وجود دریچه‌های مناسب برای تبادل هوا میتواند به مشکلات تهویه و کیفیت هوای داخل ساختمان منجر شود.
- اجرای نامناسب اسکلت بتنی ساختمان: اجرای نادرست اسکلت بتنی میتواند باعث ضعف ساختاری شود و نیاز به تقویت طرح را ضروری کند.
- عدم رعایت موارد ایمنی: عدم رعایت نکات ایمنی در حین ساخت میتواند به حوادث جانی و مالی منجر شود و ایمنی کارگران و ساکنین را به خطر بیندازد.
- عدم رعایت دسته‌بندی تخلفات ساختمانی: عدم توجه به دسته‌بندی تخلفات ساختمانی و صدور پایانکار قبل از اصلاح تخلفات دسته ۳ و ۴ میتواند به مشکلات قانونی و عدم اعتبار مدارک ساختمانی منجر شود.
مطلب مرتبط: دانلود فرم ها و چک لیست های مهندسین ناظر
نحوه شکایت از مهندس ناظر ساختمان
برای ثبت شکایت از مهندس ناظر در شورای انتظامی استان، می‌توانید از طریق سایت سازمان نظام مهندسی اقدام کرده و مدارک خود را بارگذاری کنید. به طور کلی، هر فردی که نسبت به خدمات مهندسان شکایت دارد، میتواند از این طریق اقدام به طرح شکایت نماید.
مطلب مرتبط: چگونه از پیمانکار شکایت کنیم؟
سوالات متداول درمورد تعویض مهندس ناظر
در ادامه قصد داریم به چندین سوال پر تکرار، پاسخ دهیم. ابن سوالات شامل:
آیا مالک میتواند ناظر را عوض کند؟
در جواب سوال اینکه ایا مالک میتواند ناظر را عوض کند باید گفت، بله. برای این کار، ابتدا باید با یکدیگر توافق کرده سپس مالک باید مراحل قانونی مربوطه را طی کند، از جمله تکمیل فرم تعویض ناظر و ارائه آن به مراجع مربوطه. همچنین، لازم است که شرایط تعویض ناظر وجود داشته باشد.
صورت جلسه فصل مشترک چیست؟
پس از صدور برگه پیرو پروانه و ثبت نام ناظر جدید در پروانه ساختمانی، مهندس ناظر قدیم و جدید در حضور مالک ساختمان باید صورت‌جلسه‌ای تحت عنوان “صورت جلسه فصل مشترک” تنظیم کنند. در این صورت‌جلسه مشخص میشود که در دوره ناظر قدیم چه عملیات اجرایی تحت مسئولیت حقوقی وی انجام شده است. تنظیم این صورت‌جلسه یکی از مراحل حیاتی در فرآیند تعویض ناظر به شمار می‌آید.
مکاتبات ناظر ساختمان شامل چه مواردی است و به کجا ارسال میشود؟
یکی از حساس‌ترین متون حقوقی در حوزه نظارت، گزارشات نظارت ساختمان است که به شهرداری ارسال میشود. این گزارشات و نتایج کار، مستنداتی هستند که نشان می‌دهند مهندس ناظر وظایف خود را به درستی انجام داده است.
مکاتبات مهندس ناظر شامل مواردی چون دستورکارها، گزارشات مرحله‌ای و نامه‌هایی است که از آغاز تا پایان پروژه به مراجع ذیصلاح حقیقی و حقوقی ابلاغ میشود.
پروانه از سوی شهرداری صادر گردد. این برگه، رسماً ناظر جدید را معرفی می‌کند و تاریخ شروع مسئولیت او را مشخص می‌کند.
نکات مهم در روش توافقی تعویض مهندس ناظر:
علت تعویض: در فرم تعویض، باید علت تعویض ناظر ذکر شود. معمولاً دلایلی مانند توافق طرفین، عدم همکاری ناظر، یا بروز اختلاف بین مالک و ناظر ذکر میشود.
ناظر جدید: قبل از اقدام به تعویض ناظر، باید با ناظر جدید هماهنگی‌های لازم انجام شود و از قبول مسئولیت توسط او اطمینان حاصل شود.
حق‌الزحمه ناظر قبلی: قبل از تعویض ناظر، باید تکلیف حق‌الزحمه ناظر قبلی مشخص شود و تمام مطالبات او پرداخت شود.
درخواست تعویض ناظر از طریق کمیسیون حقوقی سازمان نظام مهندسی:
اگر بین مالک و ناظر در مورد تعویض اختلاف وجود داشته باشد و توافقی حاصل نشود، مالک میتواند با ارائه شکایت به کمیسیون حقوقی سازمان نظام مهندسی استان، درخواست رسیدگی و صدور حکم مبنی بر تعویض ناظر را مطرح نماید. در این روش، مالک باید دلایل موجه و مستندی برای درخواست تعویض ناظر ارائه دهد.
آیا نظارت یک ناظر بر ظرفیت اجرایش تاثیر دارد؟
بله، میزان نظارت ثبت‌شده در کارتابل هر ناظر تاثیر مستقیم بر ظرفیت اجرایی او دارد. به طور خاص، ۵۰ درصد از ظرفیت اجرایی مهندس مربوطه به ازای هر مقدار نظارت موجود در کارتابل کسر میشود.
طبق قانون، اشخاص حقیقی که دارای پروانه اشتغال به کار در حوزه طراحی، نظارت و اجرا هستند، تنها یک بار می‌توانند در بخش اجرا فعالیت کنند و ۵۰ درصد از ظرفیت مصرفی در حوزه‌های نظارت یا طراحی، از ظرفیت اشتغال به کار آنها در بخش اجرا کسر میشود. به همین ترتیب، تمامی اشخاص حقیقی دارای پروانه مهندسی تنها یک بار امکان ارائه خدمات در بخش اجرا را دارند.
