چرا پرندگان دچار برق گرفتگی نمی‌ شوند

دیدن پرندگانی که بی‌خیال روی سیم‌های برق نشسته‌اند، صحنه‌ای آشناست. شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چرا پرندگان دچار برق گرفتگی نمی‌ شوند، در حالی که می‌دانیم تماس با سیم‌های برق برای انسان‌ها می‌تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. در این مقاله به بررسی دلایل این پدیده می‌پردازیم. علت آن واقعا جالب است حتما بخوانید.

چرا پرندگان روی سیم‌ها ایمن هستند؟

چند دلیل اصلی برای عدم برق گرفتگی پرندگان روی سیم‌های برق وجود دارد:

عدم تکمیل مدار الکتریکی: مهم‌ترین دلیل این است که وقتی پرنده روی یک سیم برق می‌نشیند، فقط با همان سیم در تماس است و هیچ اتصال دیگری با زمین یا سیم دیگری با ولتاژ متفاوت ندارد. به این ترتیب، مداری کامل نمی‌شود تا جریان الکتریکی از بدن پرنده عبور کند. جریان برق ترجیح می‌دهد در طول سیم حرکت کند که مسیری با مقاومت بسیار کمتر است، نه از بدن پرنده.
پتانسیل الکتریکی یکسان: تمام نقاط روی یک سیم برق، پتانسیل الکتریکی یکسانی دارند. از آنجا که هر دو پای پرنده روی یک سیم قرار دارند، هیچ اختلاف پتانسیلی بین دو پای آن وجود ندارد و در نتیجه جریانی از بدن پرنده عبور نمی‌کند.
مقاومت بدن پرنده: بدن پرندگان در مقایسه با فلزات رسانا مانند مس، مقاومت الکتریکی بالاتری دارد. این بدان معناست که جریان الکتریکی تمایل بیشتری به عبور از سیم با مقاومت کمتر دارد تا از بدن پرنده.
عایق بودن پرها (تاثیر جزئی): پرهای پرندگان تا حدی خاصیت عایق دارند، اما این عامل در مقایسه با دلایل دیگر، تأثیر کمتری در جلوگیری از برق گرفتگی دارد.

مطلب مرتبط در مورد پیشگیری از برق گرفتگی بخوانید.

در مورد عدم برق گرفتگی پرندگان جالب است بدانید که:

همانند پرندگان، انسان‌ها نیز اگر صرفاً با یک سیم برق در تماس باشند و هیچ اتصال دیگری با زمین یا نقاط دارای ولتاژ متفاوت نداشته باشند، دچار برق گرفتگی نمی‌شوند. به عنوان مثال، اگر فردی هر دو دست خود را به یک سیم برق بزند و از آن آویزان شود، تا زمانی که با زمین یا سازه‌های دیگر تماس پیدا نکند، جریانی از بدنش عبور نخواهد کرد؛ زیرا مداری برای عبور جریان الکتریکی تشکیل نمی‌شود. با این حال، تأکید می‌شود که این یک آزمایش بسیار خطرناک است و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که کسی آن را امتحان کند. خطرات ناشی از نوسانات برق، آسیب‌های احتمالی به سیم و خطرات سقوط، این کار را به شدت پر ریسک می‌کند.

چه زمانی پرندگان دچار برق گرفتگی می‌ شوند؟

در شرایط خاصی، پرندگان نیز ممکن است دچار برق گرفتگی شوند:

تماس با دو سیم با ولتاژ متفاوت: اگر پرنده‌ای به طور همزمان با دو سیم برق با ولتاژهای مختلف تماس پیدا کند، یا همزمان یک سیم و زمین را لمس کند، مدار الکتریکی کامل شده و جریان از بدن پرنده عبور می‌کند که منجر به برق گرفتگی می‌شود.
تماس با تجهیزات دیگر: اگر پرنده با قسمتی از تجهیزات متصل به زمین یا یک قطعه فلزی دیگر که دارای پتانسیل الکتریکی متفاوتی است، تماس پیدا کند، خطر برق گرفتگی وجود دارد.
پرندگان بزرگ: پرندگان بزرگتر با بال‌های بلندتر، بیشتر در معرض خطر تماس همزمان با دو سیم یا سیم و زمین هستند.

به طور خلاصه، پرندگان به این دلیل روی سیم‌های برق دچار برق گرفتگی نمی‌شوند که معمولاً مداری الکتریکی از طریق بدن آنها کامل نمی‌شود. جریان برق مسیری با کمترین مقاومت (خود سیم) را برای عبور انتخاب می‌کند. با این حال، در شرایط خاص، مانند تماس همزمان با دو سیم با ولتاژ متفاوت یا تماس با زمین، خطر برق گرفتگی برای پرندگان نیز وجود دارد.

پرندگان زمانی دچار برق گرفتگی می‌شوند که:

پرندگان زمانی دچار برق گرفتگی می‌شوند که مداری الکتریکی از بدن آنها عبور کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که پرنده همزمان با دو نقطه با اختلاف پتانسیل الکتریکی (ولتاژ) متفاوت تماس پیدا کند؛ مثلاً یک پا روی سیم برق و پای دیگر روی زمین یا سیم دیگری با ولتاژ کمتر. در این حالت، بدن پرنده بخشی از مدار می‌شود و جریان از آن عبور می‌کند. اما اگر هر دو پای پرنده روی یک سیم برق با ولتاژ یکسان قرار داشته باشد، هیچ اختلاف پتانسیلی بین دو پا وجود ندارد و جریانی از بدن عبور نمی‌کند. جریان برق همواره مسیر با کمترین مقاومت را انتخاب می‌کند که در این حالت خود سیم برق است، نه بدن پرنده. بنابراین، تا زمانی که پرنده فقط با یک سیم در تماس باشد، خطری آن را تهدید نمی‌کند.

از دانشمندان بشنویم که چرا پرنده‌ها دچار برق گرفتگی نمی‌ شوند؟

ویل باب، از بخش حیات‌وحش شعبه‌ی منابع طبیعی اوهایو، به Cincinnati Enquirer توضیح می‌دهد: «پرندگان ارتباطی بین خط برق و زمین ایجاد نمی‌کنند، بنابراین مدار را به هم وصل نمی‌کنند. اما اگر قرار بود ما در حالی که روی زمین ایستاده بودیم به سیم برق دست بزنیم، مدار را کامل می‌کردیم و اتفاقات بدی رخ می داد.»

درست است. اگر پرنده‌ای به طور همزمان با سیم برق و تیر برق (که به زمین متصل است) تماس پیدا کند، یا آنقدر بزرگ باشد که بتواند همزمان دو سیم برق با ولتاژ متفاوت را لمس کند، مدار الکتریکی تکمیل شده و جریان از بدن پرنده عبور می‌کند و باعث برق گرفتگی می‌شود. در حالت اول، بدن پرنده مسیری برای رسیدن جریان به زمین فراهم می‌کند و در حالت دوم، جریان به جای طی کردن مسیر طولانی‌تر در سیم‌ها، از طریق بدن پرنده و بین دو سیم، یک مدار کوتاه‌تر و با مقاومت کمتر پیدا می‌کند. به همین دلیل است که پرندگان بزرگ‌تر، به خصوص آن‌هایی که بال‌های بلندی دارند، بیشتر در معرض خطر برق گرفتگی هستند، زیرا احتمال بیشتری وجود دارد که به طور ناخواسته با دو سیم یا سیم و زمین تماس پیدا کنند. در این محتوا خواندید که چرا پرنده ها دچار برق گرفتگی نمی شوند؟ اگر هنوز سوالی در ذهنتان مانده از ما در زیر بپرسید.