صفر تا ۱۰۰ ایمنی ساختمان
ایمنی در ساختمان سازی یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پروژه ساختمانی است که از شروع کار تا بهره‌برداری نهایی باید مورد توجه قرار گیرد. رعایت نکات ایمنی می‌تواند از حوادث ناگوار جلوگیری کرده و محیطی امن برای کارگران و ساکنان آینده فراهم کند. از گودبرداری گرفته تا نصب تجهیزات و استفاده از مواد ساختمانی، هر مرحله نیازمند رعایت یک تعداد استانداردها و اصول ایمنی است که ما در این مقاله به صفر تا ۱۰۰ ایمنی ساختمان پرداخته ایم.
نکات ایمنی در ساختمان های مسکونی
ایمنی ساختمان در مقابل پدیده زلزله
با توجه به زلزله‌های اخیر در کشور و خسارت‌های مالی و جانی ناشی از آن، به‌ویژه در مناطق روستایی و بافت‌های فرسوده، اهمیت ایمنی ساختمان‌ها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. سازه‌های سنتی معمولاً توانایی تحمل زلزله‌های شدید را ندارند، و به همین دلیل، نیاز به بازسازی یا نوسازی این بافت‌ها با استفاده از مصالح مدرن و استاندارد به شدت احساس می‌شود. این بازسازی‌ها می‌توانند شامل ترمیم سازه‌های موجود یا تخریب کامل و ساخت مجدد آنها باشند. برای ایتکار باید قوانین تخریب ساختمان را بدانید.
سقف کاذب برای ایمنی ساختمان
در این راستا، استفاده از سازه‌های سبک مانند سقف کاذب نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از زلزله ایفا می‌کند. این نوع سازه‌ها به دلیل وزن کم، احتمال آسیب‌های ثانویه را کاهش می‌دهند. با این حال، اجرای صحیح سقف کاذب بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در صورت نصب غیرحرفه‌ای، این سازه‌ها خود می‌توانند به منبع خطر تبدیل شوند. بنابراین، بهتر است اجرای این نوع سازه‌ها توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود.
طراحی اتاق امن از اقدامات مهم افزایش ایمنی
علاوه بر سازه‌های سبک، طراحی اتاق امن یکی دیگر از اقدامات مهم در افزایش ایمنی ساختمان‌ها است. این اتاق که معمولاً در خانه‌های قدیمی طراحی می‌شود، به گونه‌ای است که در هنگام زلزله از ساکنان در برابر آوار محافظت می‌کند. این اتاق با نصب یک قاب فلزی مقاوم تجهیز می‌شود که مانع از سقوط آوار بر روی ساکنان می‌شود. طراحی این قاب‌ها به گونه‌ای است که قابلیت گسترش تا سه طبقه را دارند؛ به این صورت که قاب هر طبقه بر روی قاب طبقه زیرین قرار می‌گیرد و ساختاری مقاوم و ایمن را فراهم می‌کند. این تمهیدات می‌توانند جان بسیاری از افراد را در شرایط بحرانی نجات دهند.تعبیه خروج اضطراری
نصب تابلو خروج اضطراری برای ایمنی
در ساختمان‌ها به خصوص برج‌های بلند مرتبه فضایی برای خروج اضطراری باید در نظر گرفته شود زیرا در شرایط بحران امکان استفاده از آسانسور وجود ندارد و ماندن در داخل کابین آسانسور به مراتب خطرناک‌تر از ماندن در ساختمان است. در واقع استفاده از راه پله‌های اضطراری گزینه ای است که به ساکنان کمک می‌کند تا هر چه سریعتر جانشان را نجات دهند به همین منظور هم تابلوهای نصب شده باید به راحتی در معرض دید ساکنان قرار گرفته و آنها را به خارج از ساختمان هدایت کند. پستی جداگانه در مورد ایمنی آسانسور تولید کرده ایم.
تعبیه سیستم اطلاع رسانی حوادث برای ایمنی
یکی از نکات مهم برای ایجاد ایمنی در ساختمان، نصب سیستم های اطلاع رسانی است. در این سیستم‌ها، ساکنان قادر خواهند بود هرگونه حادثه یا شرایط غیرعادی را شناسایی کرده و از آن مطلع شوند. به‌عنوان مثال، در صورت افزایش دود در خانه، سیستم هشدار فعال شده و به جلوگیری از پیشرفت آتش‌سوزی در مراحل اولیه کمک می‌کند. علاوه بر این، یک سیستم آبپاش خودکار نیز در نظر گرفته شده است که هنگام تشخیص دود بیش از حد، فعال شده و به خاموش کردن آتش کمک می‌کند. در سازه‌های مدرن، تعویض و ارتقاء تجهیزاتی مانند درها و پنجره‌ها به مدل‌های ضد سرقت نیز در دستور کار قرار دارد. این تجهیزات در صورت وقوع سرقت، هشدارهایی را فعال کرده و از پیشروی حادثه جلوگیری می‌کنند. همچنین، در طراحی درب‌های ورودی ساختمان‌های بزرگ، از درب‌های هوشمند استفاده می‌شود که امنیت بیشتری را فراهم می‌کند.
خبر خوب! برای خرید کتاب مبحث ۱۲ (ایمنی، بهداشت کار و حفاظت در حین اجرا کار) با قیمت مناسب، به سایت ازبیلت بوک رجوع کنید.
عایق‌بندی دیوار و کف و گچ کاری
یکی از عوامل اصلی بروز حوادث در ساختمان‌ها، رعایت نکردن اصول ایمنی مرتبط با استفاده از وسایل گرمایشی است. این مشکل به‌ویژه در فصول سرد سال که استفاده از این وسایل افزایش می‌یابد، بیشتر دیده می‌شود. خفگی ناشی از انتشار گازهای سمی در ساختمان‌های قدیمی یکی از مهم‌ترین دلایل تلفات جانی و مالی در این نوع ساختمان‌ها به شمار می‌رود.
برای پیشگیری از این حوادث، بازسازی بخش‌هایی از ساختمان مانند کف و دیوارها، اصلاح روش‌های گچ‌کاری، و به‌کارگیری عایق‌های حرارتی می‌تواند مؤثر باشد. همچنین تعویض سیستم‌های گرمایشی با مدل‌های جدید و ایمن‌تر نقش بسزایی در کاهش خطرات دارد. برای مثال، علاوه بر استفاده از عایق‌های مناسب در دیوارها و کف، می‌توان پنجره‌های دوجداره را جایگزین پنجره‌های قدیمی کرد که نه‌تنها از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کنند بلکه به ایمنی ساختمان نیز کمک می‌کنند.
لزوم ایمنی قسمت‌های بیرونی ساختمان
در هنگام ساخت سازه‌های امروزی ارتفاع لبه‌های بیرونی باید به گونه ای صورت بگیرد که از هرگونه اتفاقات بعدی جلوگیری کند برای مثال لبه‌های بیرونی ساختمان‌ها، پنجره‌ها و پشت بام‌ها باید به صورتی طراحی شوند که در هنگام قرار گرفتن ساکنان به خصوص سالمندان و کودکان امنیت لازم را داشته و در صورت غفلت به پایین پرتاب نشوند. این لبه‌ها باید تا حد امکان بلند بوده و پهن باشند.
مقررات عمومی در ایمنی ساختمان
ماده۱- ایمنی ساختمان در مبحث ۳
رعایت آخرین مقررات ملی ساختمان (مبحث۳) و استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی و آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی به منظور مبارزه و پیشگیری از آتش‌سوزی و حریق در ساختمان کارگاه الزامی است.
ماده ۲ـ ایمنی ساختمان در مبحث ۱۴
طراحی، نصب و راه‌اندازی تأسیسات گرمایی و تهویه مطبوع باید با رعایت آخرین مقررات ملی ساختمان (مبحث۱۴) و استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی و آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی انجام پذیرد.
ماده ۳ـ ایمنی ساختمان
کارگاه‌های صنعتی با توجه به سطح و نوع تولیدات خود که دارای فاضلاب صنعتی و انسانی می‌باشند باید دارای مسیر جمع‌آوری مجزا و تصفیه‌خانه‌های مناسب و ایمن منطبق با آخرین مقررات سازمان حفاظت و محیط زیست و آیین‌نامه ایمنی در تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب مصوب شورای عالی حفاظت فنی باشند.
ماده ۴ـ ایمنی ساختمان در مبحث ۱۳
طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی تأسیسات الکتریکی باید مطابق با آخرین استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی، مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۳) و آیین‌نامه حفاظتی تأسیسات الکتریکی در کارگاهها مصوب شورای عالی حفاظت فنی انجام پذیرد.
ماده ۵ ـ سیم ارت- ایمنی ساختمان
سیستم اتصال زمین ساختمان کارگاه باید مطابق با آخرین آیین‌نامه ایمنی سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) مصوب شورای عالی حفاظت فنی و استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی اجراء گردد.
ماده ۶ ـ ایمنی ساختمان در مبحث ۲۰
نصب و کاربرد کلیه علائم و نشانه های ایمنی و هشداردهنده باید مطابق با آخرین مقررات ملی ساختمان (مبحث۲۰) و آیین‌نامه علائم ایمنی در کارگاهها مصوب شورای عالی حفاظت فنی انجام پذیرد.
ماده ۷ـ ایمنی ساختمان
طراحی، ساخت، نصب، راه‌اندازی، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری مولدهای بخار و دیگ‌های آب گرم باید مطابق با آخرین استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی و آیین‌نامه حفاظتی مولد بخار و دیگ‌های آب گرم مصوب مورخ ۲۰/۹/۱۳۶۲ شورای عالی حفاظت فنی انجام پذیرد.
ماده ۸ ـ ایمنی ساختمان
شرایط و ضوابط بهداشتی توالت‌ها، رختکن، حمام، یخچال و سردخانه، آب مصارف آشامیدنی و بهداشتی، نمازخانه، آشپزخانه و سایر تأسیسات و تسهیلات بهداشتی کارگاه باید بر اساس آخرین مصوبه آیین‌نامه تأسیسات کارگاه از نظر بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۶) باشد.
تبصره: در خصوص کارگاه‌های موقت از قبیل فعالیت ساختمانی، عمرانی، فصلی و نظایر آن تأمین تأسیسات و تسهیلات بهداشتی کارگران به نحو مطلوب الزامی است.
ماده ۹ـ ایمنی ساختمان
نگهداری، ذخیره و انبار نمودن و جابجایی مواد قابل اشتعال و انفجار باید مطابق با آخرین آیین‌نامه‌های حفاظتی مواد خطرناک، مواد قابل اشتعال و انفجار، پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاهها مصوب شورای عالی حفاظت فنی و سایر قوانین و مقررات مراجع ذیصلاح مرتبط با نوع مواد انجام گیرد.
ماده ۱۰ـ ایمنی ساختمان
طراحی، ساخت، نگهداری و شرایط ایمنی سردخانه‌ها باید مطابق با آخرین استانداردهای معتبر بین‌المللی یا ملی و آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی باشد.
ماده ۱۱ـ ایمنی ساختمان
استفاده از تجهیزات حفاظت در برابر آذرخش (صاعقه) در کارگاه‌هایی که در ساختمان آنها مواد قابل اشتعال و انفجار تولید و یا ذخیره و انبار می‌شود، تانک‌ها، مخازن حاوی بنزین، نفت، روغن و مواد قابل اشتعال دیگر نگهداری می‌گردد و یا دارای ساختمان مرتفع یا دودکش بلند یا ساختمان در ارتفاع بالا روی کوه می‌باشند مطابق با آخرین استاندارد ملی سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران الزامی است.
ماده ۱۲ـ ایمنی ساختمان
در صورت ایجاد شرایط کار در ارتفاع رعایت آیین‌نامه کار در ارتفاع مصوب شورای عالی حفاظت فنی الزامی است.
ماده ۱۳ـ ایمنی ساختمان
مسئولیت رعایت مقررات این آیین‌نامه بر عهده کارفرما بوده و در صورت وقوع هر گونه حادثه ناشی از کار به دلیل عدم توجه وی به الــزامات قانونی مطابق مواد ۹۵، ۱۷۱ و ۱۷۶ قانون کار رفتار خواهد شده و متخلف مکلف به جبران خسارت وارده می‌باشد.
مطلب مرتبط را بخوانید: آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری
بازرس ایمنی ساختمان
بازرس ایمنی ساختمان یک متخصص است که وظیفه اصلی آن نظارت بر ایمنی و مطابق با قوانین و استانداردهای مربوطه است. هدف این بازرسی ها اطمینان از ایمنی سازه، جلوگیری از خطرات احتمالی، و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان یا کاربران ساختمان است. این فرآیند شامل ارزیابی، سیستم‌ها، و تجهیزات ساختمانی می‌شود. این فرد با استفاده از چک لیست‌ها، بازرسی‌های بصری و ابزارهای اندازه‌گیری، وضعیت ایمنی تجهیزات، محیط کار، فرآیندهای کاری و رفتار کارکنان را مورد بررسی قرار می‌دهد. پس از شناسایی خطرات، بازرس ایمنی اقدام به ارزیابی ریسک هر خطر و تدوین برنامه‌های کنترل و کاهش ریسک می‌کند.
بنابراین تجهیزات مورد نیاز بازرس ایمنی که سالم و مطابق با استانداردهای بین المللی باشند تاثیر بسزایی در بازرسی دارند. در نتیجه باید گفت که مهم‌ترین نقش بازرس ایمنی در پیشگیری حوادث است. به عبارتی بارزترین نقش بازرس ایمنی، شناسایی و کنترل خطرات قبل از وقوع حادثه است. با انجام بازرسی‌های دوره‌ای و رفع نواقص موجود، می‌توان از بروز حوادث جانی و مالی جلوگیری کرد. همچنین حوادث ناشی از کار علاوه بر خسارات جانی، هزینه‌های سنگینی را نیز به وجود می‌آورد.با شناسایی و رفع به موقع مشکلات ایمنی، می‌توان از این هزینه‌ها کاست.
در نهایت از دیگر نقش‌های مهم بازرس ایمنی ایجاد محیطی ایمن و بدون تنش است. محیطی که در آن ایمنی به خوبی رعایت می‌شود، محیطی آرام و بدون استرس است. این امر باعث افزایش بهره‌وری کارکنان و بهبود کیفیت کار خواهد شد.
چک لیست ایمنی کارگاه ساختمانی
| ردیف | سؤال | پاسخ | شرح |
|---|---|---|---|
| ۱ | آیا برای پیشگیری از سقوط کارگران و افراد عابر به داخل محل گودبرداری، اقدامات احتیاطی از قبیل محصور کردن محوطه گودبرداری، نصب علائم هشداردهنده، نصب نرده حفاظتی و… انجام شده است؟ | ||
| ۲ | آیا قبل از شروع عملیات گودبرداری ایمنی و پایداری دیوارها و ساختمان‌های مجاور از طریق نصب شمع و سپر و مهارهای مناسب تأمین شده است؟ | ||
| ۳ | آیا در معابر اطراف محوطه گودبرداری روشنایی کافی تأمین و علائم هشداردهنده شبانه نصب گردیده به نحوی که عابران و رانندگان وسایل نقلیه از فاصله کافی و به موقع متوجه خطر گردند؟ | ||
| ۴ | آیا کارگران کارگاه‌های ساختمانی مجهز به کلاه و کفش ایمنی هستند و علاوه بر آن حسب اقتضای شرایط و نوع کار سایر وسایل حفاظتی مورد نیاز به ایشان داده می‌شود؟ | ||
| ۵ | آیا به کارگرانی که در ارتفاع کار می‌کنند کمربند ایمنی و طناب نجات داده می‌شود؟ | ||
| ۶ | آیا کارفرما مراقبت می‌نماید که کارگران مرتبا از وسایل حفاظت فردی که به وسیله او تهیه و در اختیار آنان گذاشته شده استفاده نمایند؟ | ||
| ۷ | آیا کارگاه ساختمانی بطور مطمئن و ایمن محصور و از ورود افراد متفرقه و غیرمسئول به داخل آن جلوگیری می‌شود؟ | ||
| ۸ | آیا کلیه پرتگاه‌های موجود در ساختمان از قبیل چاله آسانسورها، دهانه‌های باز و اطراف سقف‌ها به وسیله پوشش‌ها یا نرده‌های موقت محصور شده‌اند؟ | ||
| ۹ | آیا دستگاه پله به منظور جلوگیری از سقوط کارگران به وسیله نرده‌های حفاظتی موقت ایمن هستند؟ |
مطلب مرتبط: چک لیست ایمنی کارگاه ساختمانی
چک لیست ایمنی کارگاه ساختمانی (بخش دوم)
| ردیف | سؤال | پاسخ | شرح |
|---|---|---|---|
| ۱۰ | آیا راهرو سرپوشیده موقت در پیاده‌روها و معابر عمومی مجاور ساختمان جهت جلوگیری از سقوط ابزار و مصالح ساختمانی احداث گردیده است؟ | ||
| ۱۱ | آیا سرپوش حفاظتی مناسب برای جلوگیری از سقوط مصالح ساختمانی و ابزار کار بر روی کارگران و افرادی که در محوطه کارگاه ساختمانی عبور می‌نمایند احداث گردیده است؟ | ||
| ۱۲ | آیا سیم بکسل بالابر کاملاً بی‌عیب و نقص بوده و قطر آن مناسب با کاری که انجام می‌دهند می‌باشد؟ | ||
| ۱۳ | آیا دستگاه بالابر به طور مطمئن در محل نصب خود مهار شده و در محلی که بار تخلیه می‌شود قرار داده شده است؟ | ||
| ۱۴ | آیا قالب دستگاه‌ها و وسایل بالابر مجهز به شیطانک یا ضامن می‌باشد تا مانع جدا شدن اتفاقی بار از آن گردد؟ | ||
| ۱۵ | آیا کلیه قسمت‌های انتقال نیرو از قبیل تسمه بالابر و امثال آن که امکان ایجاد سانحه دارد دارای پوشش یا قاب حفاظتی مناسب می‌باشد؟ | ||
| ۱۶ | آیا کارگران بر روی بار مورد حمل سوار می‌شوند و یا برای جابه‌جا شدن از وسایل بالابر استفاده می‌نمایند؟ | ||
| ۱۷ | آیا از روی معابر و فضاهای عمومی مجاور کارگاه ساختمانی بار به وسیله دستگاه‌های بالابر عبور داده می‌شود و چنانچه انجام این کار اجتناب‌ناپذیر باشد آیا این معابر محصور، محدود و همچنین تابلوهای هشداردهنده مناسب نصب گردیده است؟ | ||
| ۱۸ | آیا با توجه به زیربنای ساختمان و تعداد کارگران، مسئولین ایمنی فنی در ساختمان فعالیت می‌نمایند؟ (تعداد کارگران ۲۵ نفر، زیربنا ۳۰۰۰ متر به بالا) | ||
| ۱۹ | آیا وسایل کمک‌های اولیه در محل مخصوص و در کارگاه وجود دارد؟ | ||
| ۲۰ | آیا پایه‌های داربست به طور مطمئن و محکم مهار شده‌اند تا مانع نوسان و جابجایی و لغزیدن داربست گردد؟ |
چک لیست ایمنی کارگاه ساختمانی(بخش سوم)
| ردیف | سؤال | پاسخ | شرح |
|---|---|---|---|
| ۲۱ | آیا هر بخشی از جایگاه کار که بلندی آن از ۱۲۰ سانتی‌متر بیشتر می‌باشد و امکان سقوط از روی آن وجود دارد مجهز به نرده حفاظتی پشت، کمری، پشت پایی و پاخور می‌باشد؟ | ||
| ۲۲ | آیا جایگاه‌های کار به شیوه‌ای ساخته می‌شود که الوارهای تشکیل‌دهنده آنها هنگام استفاده جابه‌جا نشود؟ (دو سر الوارها به طور اطمینان‌بخش مهار شود) | ||
| ۲۳ | آیا جایگاه کار بر روی آجرهای لق و سایر مصالح غیر مطمئن و نامناسب قرار گرفته است؟ | ||
| ۲۴ | آیا اتصال پله‌های نردبان‌های چوبی به پایه‌های آن به صورت کام و زبانه می‌باشد؟ | ||
| ۲۵ | آیا روشنایی کافی در قسمت‌های مختلف کارگاه تأمین گردیده است؟ | ||
| ۲۶ | آیا قبل از شروع عملیات ساختمانی در مجاورت خطوط هوایی برق فشار ضعیف اقدامات احتیاطی لازم از قبیل قطع جریان، روکش کردن خطوط و… انجام شده است؟ | ||
| ۲۷ | آیا پوشش‌ها، حفاظ‌ها و سایر قسمت‌های فلزی وسایل برقی و تابلوهای برق موقت که مستقیماً تحت فشار برق نیستند دارای اتصال زمین مؤثر هستند؟ | ||
| ۲۸ | آیا سیم و کابل‌های برق دارای روپوش عایق مناسب و سایر شرایط (حفاظت در مقابل ضربه و ساییدگی و…) بوده و روی اصول فنی نصب شده‌اند؟ | ||
| ۲۹ | آیا استراحت‌گاه کارگران دارای استحکام و مقاومت کافی می‌باشد و تهویه آن به خوبی انجام می‌گیرد؟ | ||
| ۳۰ | آیا مصالح و نخاله‌های ساختمانی در معابر عمومی مجاور ساختمان به شکل ناایمن قرار دارد؟ | ||
| ۳۱ | آیا سبد یا هرگونه وسیله حمل بار، متناسب با نوع بار و ظرفیت بالابر انتخاب و دارای تعادل می‌باشد؟ |
مطلب مرتبط: دستورالعمل ایمنی برق در ساختمان
چهار اصل ایمنی کار در ارتفاع
۱-آموزش و آگاهی؛ بررسی خطرات احتمالی و آموزش‌های ایمنی در کار
آشنایی با خطرات موجود:
کارکنان باید از خطرات موجود در محیط کار خود کاملاً آگاه باشند. این خطرات می‌توانند شامل افتادن از ارتفاع، سقوط اشیاء، یا مشکلات ناشی از استفاده نادرست از تجهیزات باشند. افزایش آگاهی، اولین گام در پیشگیری از حوادث است.
استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی:
آشنایی با نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی مانند کمربند ایمنی، طناب‌های محافظ و قلاب‌ها ضروری است. همچنین استفاده درست از وسایل حفاظت فردی مانند کلاه ایمنی و کفش مناسب می‌تواند تأثیر بسزایی در حفظ ایمنی کارکنان داشته باشد.
اجرای روش‌های ایمن کاری:
آموزش نحوه کار کردن به شیوه‌ای ایمن، مانند استفاده صحیح از نردبان‌ها و داربست‌ها، اهمیت زیادی دارد. کارکنان باید بدانند چگونه در شرایط غیرعادی مانند هوای نامساعد یا فضاهای بسته به درستی عمل کنند.
مهارت‌های کمک‌های اولیه:
همه کارکنان باید با اصول اولیه امدادرسانی آشنا باشند. آموزش‌هایی در زمینه مدیریت شوک، درمان زخم‌ها و جراحات، می‌تواند در شرایط اضطراری بسیار مؤثر باشد و از وخامت اوضاع جلوگیری کند.
برنامه‌ریزی برای شرایط اضطراری:
آموزش نحوه عملکرد در شرایط بحرانی، مانند سقوط از ارتفاع یا وقوع حادثه، از اهمیت بالایی برخوردار است. دانستن اینکه در زمان بحران چه کارهایی باید انجام شود، می‌تواند جان افراد را نجات دهد و آسیب‌ها را به حداقل برساند.
این آموزش‌ها باید به‌طورمنظم و باتوجه‌به نیازهای خاص کارکنان ارائه شوند. هدف از این آموزش‌ها ایجاد محیط کاری ایمن و کاهش خطرات مرتبط با کار در ارتفاع است.
۲- مروری بر تجهیزات ایمنی برای کار در ارتفاع؛ اجتناب از خطرات احتمالی
استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب برای کار در ارتفاع ضروری است. کمربند ایمنی، طناب‌ها و قلاب‌ها از جمله ابزارهایی هستند که برای محافظت از کارگران در ارتفاع طراحی شده‌اند. این تجهیزات باید به‌درستی استفاده شده و پیش از هر بار استفاده، از نظر وجود خراش، پارگی یا سایر آسیب‌ها بررسی شوند. طناب‌ها و قلاب‌ها وظیفه دارند کمربند ایمنی را به نقاط مطمئن و ایمن متصل کنند تا از بروز خطر جلوگیری شود.انتخاب تجهیزات ایمنی باید با توجه به نوع فعالیت، شرایط محیطی و ویژگی‌های فردی مانند وزن و اندازه کارگر انجام شود. همچنین، نگهداری صحیح از این تجهیزات اهمیت دارد؛ آنها باید در محیطی خشک و خنک ذخیره شده و پس از هر استفاده تمیز شوند.
۳- برنامه‌ریزی و ارزیابی خطر: کلید دستیابی به ایمنی در ارتفاع
پیش از آغاز کار، باید تمامی عوامل مرتبط با ایمنی مورد بررسی قرار گیرند. این موارد شامل ارزیابی محیط کار، بررسی تجهیزات ایمنی مانند کلاه ایمنی، دستکش و سایر وسایل حفاظت فردی، ارزیابی وضعیت جسمانی کارگران و همچنین شرایط آب‌وهوایی است. این اقدامات به کاهش احتمال وقوع حوادثی مانند سقوط، افتادن اشیاء، و سایر خطرات مرتبط با کار در ارتفاع کمک می‌کند.برای ارزیابی خطر در محیط کار، روش‌های متنوعی وجود دارد که شامل شناسایی و تحلیل خطرات، ارزیابی سطح ریسک، و تدوین برنامه‌های اضطراری و نجات است. این برنامه‌ها شامل آموزش کارکنان در زمینه اصول ایمنی، استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی، و روش‌های کاهش و مدیریت خطرات است.
۴- نظارت و بازبینی دوره‌ای ایمنی کار در ارتفاع؛ از برنامه‌ریزی تا بهبود مستمر
نظارت مستمر بر عملکرد کارکنان در ارتفاع، یکی از اصول کلیدی ایمنی است که به‌منظور اطمینان از اجرای صحیح دستورالعمل‌ها و رعایت تدابیر ایمنی انجام می‌شود. این نظارت می‌تواند به‌صورت مستقیم توسط ناظر ایمنی یا به‌صورت غیرمستقیم با استفاده از سیستم‌های نظارتی نظیر دوربین‌ها، سنسورها و آلارم‌ها انجام شود. هدف اصلی از نظارت مداوم، شناسایی و رفع هرگونه انحراف، نقص یا خطر احتمالی در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.
بازبینی منظم تجهیزات ایمنی شخصی مانند کلاه، کفش، دستکش، عینک و تجهیزات کار در ارتفاع برای اطمینان از کیفیت و کارایی آنها ضروری است. این بازبینی‌ها با توجه به نوع تجهیزات و شرایط کار می‌توانند روزانه، هفتگی، ماهانه یا سالانه انجام شوند. فرآیند بازبینی شامل ارزیابی وضعیت فیزیکی، آزمایش عملکرد، تعویض قطعات معیوب و انجام تعمیرات لازم است. هدف از این بازبینی‌ها، اطمینان از مطابقت تجهیزات و روش‌های کاری با استانداردهای ایمنی و تضمین عملکرد مؤثر آنها در حفظ امنیت کارکنان است.
سوالات متعدد در مورد صفر تا ۱۰۰ ایمنی ساختمان
ایمنی کار در ارتفاع شامل چه اقداماتی می‌شود؟
ایمنی کار در ارتفاع شامل استفاده از تجهیزات محافظتی نظیر کمربند ایمنی، طناب‌های مهار، و سیستم‌های جلوگیری از سقوط است. همچنین، نصب نرده‌های حفاظتی، ایجاد سکوهای ایمن، و آموزش پرسنل برای کار ایمن در ارتفاع از الزامات کلیدی است. بررسی دوره‌ای تجهیزات و پایش شرایط جوی نیز برای پیشگیری از خطرات ضروری است.
وظایف بازرس ایمنی ساختمان چیست؟
بازرس ایمنی ساختمان وظیفه نظارت بر اجرای صحیح مقررات ایمنی را دارد. او باید خطرات بالقوه را شناسایی و گزارش کند، دستورالعمل‌های لازم برای رفع نواقص ایمنی ارائه دهد و از رعایت استانداردها و مقررات اطمینان حاصل کند. همچنین، بر عملکرد تجهیزات ایمنی نظارت کرده و دوره‌های آموزشی مرتبط را پیشنهاد می‌دهد.
مقررات عمومی ایمنی ساختمان شامل چه مواردی است؟
مقررات عمومی ایمنی ساختمان شامل مواردی مانند دسترسی به خروجی‌های اضطراری، نصب سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، تهویه مناسب، و رعایت استانداردهای ساخت‌وساز است. همچنین، حفاظت از پرسنل در برابر خطرات مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی بخشی از این مقررات است.
چرا ایمنی ساختمان در پروژه‌های عمرانی اهمیت دارد؟
ایمنی ساختمان در پروژه‌های عمرانی به دلیل جلوگیری از بروز حوادث و کاهش خسارات جانی و مالی اهمیت دارد. رعایت اصول ایمنی باعث افزایش بهره‌وری، ایجاد محیط کاری ایمن، و کاهش هزینه‌های ناشی از حوادث می‌شود. همچنین، اجرای اصول ایمنی از مسئولیت‌های اخلاقی و قانونی کارفرمایان است.
کلام آخر در مورد صفر تا ۱۰۰ ایمنی ساختمان
ایمنی ساختمان نه تنها تضمین‌کننده سلامت و امنیت کارکنان و ساکنان است، بلکه نقشی اساسی در کاهش هزینه‌های ناشی از حوادث و ارتقای بهره‌وری ایفا می‌کند. رعایت اصول ایمنی در کار در ارتفاع، حضور بازرسین ایمنی و پایبندی به مقررات عمومی، از جمله ارکان کلیدی در ایجاد محیطی ایمن و استاندارد هستند. با سرمایه‌گذاری در آموزش، نظارت مستمر، و استفاده از تجهیزات ایمنی مدرن، می‌توان خطرات را به حداقل رسانده و پروژه‌های عمرانی و ساختمانی را به محیطی مطمئن و کارآمد تبدیل کرد. ایمنی، یک مسئولیت جمعی است که نیازمند توجه و تعهد همه افراد درگیر در پروژه‌های ساختمانی است.
