شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ ( ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان در مورد چیست؟)
دراین مقاله سعی داریم درباره شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ (فهرست بها) و شرایط عمومی پیمان ابلاغ ۲۵ درصد توضیحات مفید وارزشمندی را دراختیار شما کاربران عزیز قرار دهیم. ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، از مهم ترین ماده ها در نشریه ۴۳۱۱ است. هر مهندسی باید به این ماده رجوع کند. در ادامه به طور شفاف در مورد ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان توضیحاتی داده ایم.
ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان در مورد چه میگوید؟
تغییرات در شرایط پروژه به طور زمانی و ریالی می‌توانند تاثیرات مهمی روی پروژه داشته باشند. در شرایط جدید، پروژه‌هایی که در یک زمان خاص توجیه فنی و اقتصادی داشتند، ممکن است توجیه ناپذیر شوند. همچنین، نداشتن توان علمی و تجربی کافی در مراحل اولیه تهیه اسناد مالی قرارداد می‌تواند هزینه‌های سنگینی را به پروژه اضافه کند و مشکلات جدی در اتمام پروژه‌ها ایجاد کند. در شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ همه چیز در مورد تغییرات در مقادیر کار و قیمت ها بررسی شده است.
شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ معمولاً مربوط به تغییرات در مقادیر کار، قیمت‌ها و تعدیل نرخ پیمان است. این ماده به شرکت‌های پیمانکاری اجازه می‌دهد تا در صورت وقوع تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در پروژه، مانند افزایش حجم کار یا تغییرات در نرخ‌ها، با سازمان سازنده پیمان مذاکره کنند تا شرایط پیمان را به‌روزرسانی کنند.
تقسیم بندی فهرست بها از نظر کاربرد در ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان
طبق ماده ۲۹، در پروژه‌ها، فهرست بها به دو دسته تقسیم می‌شود.
۱. فهرست بهای واحد پایه سازمان برنامه و بودجه کشور
فهرست بهای واحد پایه سازمان برنامه و بودجه کشور فهرست بهایی است که سازمان برنامه و بودجه کشور سالانه برای برآورد هزینه اجرای کار پروژه‌ها اعلام می‌کند. فهرست بها ار ساله تغییر کرده و جزو مرجع مهندسین دفاتر فنی جهت متره و برآورد به حساب می آیند.
۲. فهرست بهای منضم به پیمان یا فهرست بها و مقادیر کار منضم به پیمان
این فهرست بها و مقادیر کار مختص به یک پروژه با شرایط خاص است. در مرحله برآورد هزینه اجرای کار، مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد، ردیف‌هایی از فهرست بهای واحد پایه سازمان برنامه و بودجه کشور را بر اساس نقشه‌های اجرایی و مشخصات فنی پروژه انتخاب می‌کنند و مقادیر هر ردیف را براساس نقشه‌ها و مشخصات فنی مربوط به پروژه محاسبه می‌کنند. در نهایت، این فهرست بها و مقادیر کار به عنوان فهرست بهای منضم به پیمان یا برآورد هزینه اجرای کار شناخته می‌شود.
توجه داشته باشید که در صورتی که در فهرست بهای منضم به پیمان برای یک کار جدید ردیفی پیش‌بینی نشده باشد، قیمت جدید باید براساس تجزیه بها و قیمت روز مورد توافق قرار گیرد، به عبارت دیگر، شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ (نشریه ۴۳۱۱) اجازه تعیین قیمت جدید را به اطرافیان می‌دهد. این تقسیم‌بندی‌ها و اصول مرتبط با آنها از اهمیت بسیاری در پروژه‌ها برخوردارند و در مواجهه با اختلافات ممکن در اجرای پروژه‌ها به خوبی باید تدوین و اجرا شوند.
لازم به ذکر است که این مفاهیم باید به درستی توضیح داده شوند. به طور صحیح، واژه‌های فهرست بها و مقادیر کار نباید به عنوان دو سند مجزا تفسیر شوند. در واقعیت، طبق شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹، فهرست بها و مقادیر کار به صورت ترکیبی از دو مولفه می‌باشد.
- فهرست بها
شامل فهرست بهای واحد پایه سازمان برنامه و بودجه کشور است که قیمت‌های استاندارد برای کارهای مختلف در پروژه‌ها را مشخص می‌کند. این فهرست بهای استاندارد برای پروژه‌های متداول ارائه می‌شود. - مقادیر کار
مربوط به مقادیر و تعداد واحد کار و مصالح و مواد مصرفی در پروژه است که مهندس مشاور بر اساس نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه محاسبه می‌کند. این مقادیر به شرح دقیق کارهایی که در پروژه انجام می‌شود، مشخص می‌شود.
پس از ترکیب این دو مولفه، فهرست بهای منضم به پیمان یا برآورد هزینه اجرای کار به دست می‌آید. این باید مبنای قرارداد با پیمانکار باشد و همگی اطلاعات لازم برای انجام پروژه را شامل می‌شود.
برداشت نادرستی که برخی از افراد دارند که این دو مفهوم را جدا از یکدیگر در نظر می‌گیرند، باید اصلاح شود تا ابهامات در قراردادهای پروژه‌ها کاهش یابد و پیمانکاران و مشاوران به درستی درک کنند که چگونه هزینه‌های پروژه محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید که ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان دارای مطالب ویژه ایی می‌باشد.
تغییر مقادیر کار در ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان
بند الف ماده ۲۹ نشریه ۴۳۱۱ تأکید دارد که مقادیر مندرج در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان، که در زمان برآورد هزینه اجرای کار توسط مهندس مشاور یا واحد تهیه‌کننده برآورد می‌شود، می‌توانند تغییر کنند.
به عنوان مثال، اگر در ابتدا برای یک مقدار ۱۰۰۰ متر مکعب بتن ریزی با مقاومت فشاری ۲۵ مگاپاسکال در فهرست بهای منضم به پیمان تعیین شده باشد، اما در حین اجرای پروژه تغییری در مقدار کار ایجاد شود و تعداد متر مکعب بتن ریزی به ۱۰۰ متر مکعب کاهش یابد، در این صورت، مهندس مشاور محاسبات جدیدی انجام داده و کارفرما باید این تغییر را تصویب کند.سپس پیمانکار ملزم به انجام کار با نرخ پیمان معین در تصویب شده توسط کارفرما می‌شود. با پرسش وپاسخ ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان می‌توانید اطلاعات جدیدی را بدست آورید.
نرخ پیمان به اصطلاح بهای واحدی است که برای هر کدام از اقلام کار در فهرست بهای منضم به پیمان تعیین می‌شود. این نرخ توسط پیمانکار محاسبه می‌شود با اعمال ضرایب پیمان و نیز ضریب‌های پیش‌بینی شده در فهرست بهای منضم به پیمان. در پروژه‌هایی که مورد تعدیل آحاد بها قرار می‌گیرند، نرخ پیمان پس از اعمال تعدیل آحاد بها مشخص می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، نرخ پیمان بهای واحدی است که برای هر واحد کار در پروژه تعیین می‌شود و مبلغ پرداختی به پیمانکار بر اساس این نرخ محاسبه می‌شود. افزایش مقادیر در پروژه باید به پیمانکار به صورت رسمی و در چارچوب مواد قراردادی ابلاغ شود، و این افزایش مبلغ پرداختی به پیمانکار نباید از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر باشد.
تا این قسمت از مقاله سعی کردیم درباره شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹ توضیحات کاربر پسندی بدهیم. طبق ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، نیاز است تا با تعدیل آحاد بها و… آشنا باشید.
تبصره ۱ بند الف ماده ۲۹ شرایط عمومی (شرایط عمومی پیمان ابلاغ ۲۵ درصد)
بند ۱ بند الف ماده ۲۹ در مورد محدودیت ابلاغ کار جدید از نوع افزایش مقادیر تبیین می‌کند. بر اساس این بند، مجموع مبلغ مرتبط با ابلاغ افزایش مقادیر و مبلغ کارهای ابلاغی مرتبط با قیمت جدید (بند ج ماده ۲۹) نمی‌تواند از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان (به عنوان مثال ۱ میلیارد ریال) بیشتر باشد. این به این معناست که حداکثر میزان افزایش مقادیر تا ۲۵ درصد از مبلغ اولیه پیمان مجاز است. اگر در مورد شرایط عمومی پیمان ابلاغ ۲۵ درصد سوالی دارید بپرسید.
تبصره ۱ بند الف ماده ۲۹ در صورتی که قسمت‌هایی از کار بر اساس بند ج ماده ۲۸ حذف شوند، برای تعیین حد افزایش یا کاهش مقادیر، مبلغ اولیه پیمان پس از کسر مبلغ کارهای حذف شده توسط پیمانکار به عنوان ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
به طور کلی بر اساس شرایط عمومی پیمان ابلاغ ۲۵ درصد جمع مبلغ مربوط به کاهش مقادیر و حذف آنها نباید از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.
بند ۲ بند الف ماده ۲۹ پیمان
بند ۲ بند الف ماده ۲۹ هم در مورد محدودیت ابلاغ کاهش مقادیر اشاره دارد. مجموع مبلغ مرتبط با کاهش مقادیر و حذف آنها نیز نمی‌تواند از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان (مثلاً ۱ میلیارد ریال) بیشتر باشد. اگر این مبلغ بیشتر شود و پیمانکار با نرخ پیمان موافقت کند، پروژه ادامه می‌یابد؛ در غیر این صورت، طبق ماده ۴۸ نشریه ۴۳۱۱ پیمان خاتمه می‌یابد.ل ازم به ذکر است که بخشنامه افزایش و کاهش مقادیر پیمان معمولا به روز می‌باشد.
حال که تا اینجا با ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان آشنا شدید. دانستید که طبق ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، امکان دارد مقادیر درج شده در فهرست بها در سال جدید و مقادیر منضم به آن نسبت به سال گذشته تغییر کند. به همین دلیل مهندس پیمانکار باید جدیدترین فهرست بها را داشته باشد و طبق ویرایش جدید شرایط عمومی ماده ۲۹ عمل کند. تغییر مقادیر را برای محاسبه و نظارت به مهندس مشاور تحویل داده و پس از تصویب کارفرما، تغییر مقادیر کار به پیمانکار ابلاغ می‌شود.
پرسش و پاسخ در مورد ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان
من چند سال پیش قراردادی برای انجام یک پروژه ساختمانی منعقد کردم. در قرارداد من از فهرست بهای سال ۸۸ استفاده شده است. اما بعدها مقدار کار پروژه خیلی بیشتر از آنچه در قرارداد اولیه پیش‌بینی شده بود شد. به طوری که افزایش کار از ۲۵ درصد مجاز هم بیشتر شد. حالا می‌خواهم قراردادی جدید (متمم) ببندم تا این کارهای اضافی هم در قرارداد لحاظ شود. اما تا الان موفق نشده‌ام این قرارداد جدید را ببندم. با توجه به اینکه الان فهرست بهای سال ۹۹ ابلاغ شده، می‌خواستم بدانم که این قرارداد جدید باید با کدام فهرست بها بسته شود؟
طبق شرایط عمومی پیمان ماده ۲۹، قرارداد جدید (متمم) شما باید با همان فهرست بهایی که در قرارداد اصلی‌تان استفاده شده، یعنی فهرست بهای سال ۸۸ بسته شود. اما با توجه به اینکه از سال ۸۸ تا الان قیمت‌ها خیلی افزایش پیدا کرده است، باید یک ضریب افزایش به قیمت‌های فهرست بهای سال ۸۸ ضرب شود تا قیمت‌های جدید به دست بیاید. به عبارت دیگر، شما باید برای کارهای اضافی که انجام داده‌اید، پولی بیشتر از آنچه در قرارداد اولیه پیش‌بینی شده بود، دریافت کنید.
اگر بخواهیم یک ردیف را از لیست کارهایی که قرار است در پروژه انجام شود حذف کنیم و به جای آن کار دیگری را انجام دهیم، آیا این تغییر در میزان کار و هزینه‌های پروژه، جزو آن ۲۵ درصدی است که در قرارداد برای افزایش یا کاهش کارها در نظر گرفته شده است؟
بله، این تغییر در میزان کار و هزینه‌ها، جزو آن ۲۵ درصدی است که در قرارداد برای افزایش یا کاهش کارها در نظر گرفته شده است. به عبارت ساده‌تر، وقتی قراردادی بسته می‌شود، یک سقف مشخصی برای افزایش یا کاهش مقدار کارهایی که باید انجام شود، در نظر گرفته می‌شود. اگر بخواهیم تغییری در این مقدار کار ایجاد کنیم، باید این تغییر در محدوده این سقف ۲۵ درصد باشد.
پرسش: چطور می‌توانیم بفهمیم که آیا حجم کار یک پروژه از سقف ۲۵ درصدی که در قرارداد تعیین شده است، بیشتر شده یا نه؟
طبق بند الف ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، اگر قراردادی داشته باشیم، می‌توانیم تا سقف ۲۵ درصد به مقدار کارهای اولیه اضافه کنیم. اما چطور بفهمیم که این سقف را رد کرده‌ایم یا نه؟ در حین انجام پروژه، ممکن است مهندس مشاور تشخیص دهد که کارهای بیشتری باید انجام شود. این تغییرات را مهندس مشاور محاسبه می‌کند و بعد از تایید کارفرما به پیمانکار اطلاع می‌دهد. حالا پیمانکار باید همه این تغییرات را جمع بزند و ببیند که آیا مجموع مبلغ این تغییرات از ۲۵ درصد مبلغ اولیه قرارداد بیشتر شده است یا نه. اگر بیشتر شده باشد، باید با کارفرما و مهندس مشاور صحبت کند تا راه حلی برای این موضوع پیدا شود.
دستور کاهش یا افزایش مقادیر کار با چه کسی است؟
مطابق ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان، مهندس مشاور می‌تواند تا سقف ۱۰ درصد در مقادیر کار تغییراتی ایجاد کند بدون اینکه نیاز به تایید کارفرما باشد. اما برای تغییراتی که بیش از ۱۰ درصد مبلغ اولیه پیمان باشد، علاوه بر دستور مهندس مشاور، موافقت کتبی کارفرما نیز الزامی است. بنابراین، پیمانکاران محترم باید به این نکته توجه داشته باشند که هرگونه ابلاغیه افزایش یا کاهش مقادیر کار را به دقت بررسی کنند و در صورتیکه میزان تغییر بیش از ۱۰ درصد باشد، صرفاً با دستور مهندس مشاور به انجام آن اقدام ننمایند.
جمع بندی ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان: تغییرات در مقادیر کار، قیمت‌های جدید و تعدیل نرخ پیمان
ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان یکی از مهم‌ترین مواد در قراردادهای پیمانکاری است که به تغییرات احتمالی در حجم کار پروژه در طول اجرای آن می‌پردازد. این ماده به پیمانکار و کارفرما کمک می‌کند تا در صورت بروز تغییرات در مقدار کار، بتوانند به روش مناسبی به آن رسیدگی کنند و از بروز اختلافات جلوگیری کنند. اکنون اگر سوالی دارید، از ما بپرسید. در زیر کامنت کنید هر چه در مورد ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان ذهنتان را درگیر کرده است.
