انواع دستگاه جوشکاری (لیست دستگاه های جوش)
دستگاه‌های جوشکاری جزو یکی از مهم ترین ابزارآلات ساختمانی هستند که نبودشان خلا بزرگی است. از انواع دستگاه جوش در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، خودروسازی، و تولید استفاده میشود. همانطور که میدانید، دستگاه جوشکاری با ایجاد حرارت بالا، فلزات را ذوب کرده و به یکدیگر متصل می‌کنند. انواع مختلفی از این دستگاه‌های وجود دارد که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. در اینجا به رایج‌ترین انواع دستگاه‌های جوشکاری، کاربرد، شکل و نحوه عملکردشان پرداخته ایم.
انواع دستگاه جوش
دستگاه جوش به ۵ دسته تقسیم میشود:
- دستگاه جوش ترانسفورماتور
- دستگاه جوش ژنراتور الکتریکی
- دستگاه جوش ژنراتور احتراقی
- دستگاه جوش رکتی فایر
- دستگاه جوش اینورتر
دستگاه جوش اینورتر چیست؟
دستگاه جوش اینورتر، با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته، منبع تغذیه‌ای توانمند برای جوشکاری فراهم می‌کند. این دستگاه با تبدیل جریان متناوب (AC) شهری ۲۲۰ ولت به جریان مستقیم (DC) توسط سوئیچ‌های الکترونیکی، امکان جوشکاری دقیق و پایدار را فراهم می‌سازد. قابلیت تنظیم جریان و ولتاژ خروجی، کنترل دقیق فرایند جوشکاری را از طریق ولوم آمپر خروجی دستگاه ممکن می‌سازد.
این دستگاه با استفاده از تکنولوژی اینورتر، نسبت به دستگاه‌های جوش ترانسفورماتوری، ابعاد و وزن کمتری دارد و مصرف برق آن نیز به طور قابل توجهی پایین‌تر است. نام‌گذاری این دستگاه به دلیل استفاده از اینورتر در ساختار آن است که نقش کلیدی در تبدیل جریان و بهبود عملکرد دستگاه ایفا می‌کند.
اجزای اینورترهای جوشکاری
اینورترهای جوشکاری، به عنوان یکی از پرکاربردترین لوازم و ابزارآلات ساختمانی دستگاه‌هایی با فناوری پیشرفته، از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده دارند. این اجزا عبارتند از:
پاور (منبع تغذیه): وظیفه تبدیل ولتاژ AC به DC را بر عهده دارد و از نوع سوئیچینگ است. این بخش، انرژی مورد نیاز سایر اجزا را تامین می‌کند.
برد قدرت: جریان خروجی مناسب برای جوشکاری را تامین می‌کند. این برد، جریان بالایی را که برای ایجاد قوس الکتریکی مورد نیاز است، فراهم می‌کند.
برد کنترل: کنترل پایه گیت ترانزیستورهای قدرت را انجام می‌دهد و کنترل دقیق جریان جوشکاری را فراهم می‌کند. این برد، عملکرد دستگاه را به دقت تنظیم می‌کند.
فن خنک کننده: حرارت سیستم را کاهش می‌دهد. این فن، از گرم شدن بیش از حد قطعات الکترونیکی جلوگیری می‌کند.
فیلتر: جوشکاری با کیفیت را تضمین می‌کنند. فیلترها، نویز و اختلالات الکتریکی را حذف می‌کنند.
هیت سینک: حرارت قطعات را جذب و از بین میبرد. این قطعه، از آسیب دیدن قطعات در اثر حرارت بالا جلوگیری می‌کند.
مشخصات این اجزا شامل عدم وجود نویز، بکارگیری قطعات با کیفیت، پد PCB با کیفیت، خنک کننده مناسب، طراحی مناسب هیت سینک، و سایر ویژگی هاست که به بهبود عملکرد و پایداری سیستم کمک می کنند. این مشخصات، کیفیت و طول عمر دستگاه را تضمین می‌کنند.
دستگاه جوش ترانسفورماتور
دستگاه جوش ترانسفورماتور، که به عنوان دستگاه جوش سنتی نیز شناخته میشود، با استفاده از ترانسفورماتور، ولتاژ برق ورودی را کاهش داده و جریان الکتریکی خروجی را افزایش می‌دهد. این دستگاه‌ها معمولاً سنگین و حجیم هستند و به دلیل ساختار ساده و مقاوم، طول عمر بالایی دارند. دستگاه جوش ترانسفورماتور برای جوشکاری فلزات ضخیم و سنگین مناسب است و در صنایع سنگین مانند کشتی‌سازی، ساخت اسکلت‌های فلزی و پروژه‌های ساختمانی بزرگ کاربرد دارد. با این حال، به دلیل مصرف برق بالا، عدم قابلیت حمل آسان و ایجاد قوس الکتریکی ناپایدار، استفاده از آن‌ها در مقایسه با دستگاه‌های جوش اینورتر کاهش یافته است.
دستگاه جوش ژنراتور احتراقی
دستگاه جوش ژنراتور احتراقی، نوعی دستگاه جوش است که با استفاده از یک موتور احتراقی (بنزینی یا دیزلی)، جریان الکتریکی مورد نیاز برای جوشکاری را تولید می‌کند. این دستگاه‌ها به دلیل قابلیت حمل و عدم نیاز به برق شهری، برای استفاده در مکان‌هایی که دسترسی به برق محدود است، مانند پروژه‌های ساختمانی دورافتاده، مناطق روستایی، و عملیات‌های میدانی، بسیار مناسب هستند. دستگاه‌های جوش ژنراتور احتراقی معمولاً در دو نوع AC و DC موجود هستند و می‌توانند برای جوشکاری انواع فلزات با الکترودهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند. این دستگاه‌ها به دلیل قابلیت حمل و استقلال از شبکه برق، در بسیاری از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار میگیرند.
دستگاه جوش ژنراتور الکتریکی
دستگاه جوش ژنراتور الکتریکی، که به عنوان موتور جوش نیز شناخته میشود، دستگاهی است که با استفاده از یک ژنراتور الکتریکی، جریان لازم برای جوشکاری را تولید می‌کند. این دستگاه‌ها برای مکان‌هایی که دسترسی به برق شهری محدود یا غیرممکن است، مانند پروژه‌های ساختمانی دورافتاده، مناطق روستایی یا عملیات‌های میدانی، بسیار مناسب هستند. ژنراتورهای جوشکاری معمولاً با موتورهای بنزینی یا دیزلی کار می‌کنند و قابلیت تولید جریان DC یا AC را دارند. این دستگاه‌ها در انواع مختلفی با توان‌های متفاوت تولید می‌شوند و می‌توانند برای جوشکاری انواع فلزات مورد استفاده قرار گیرند.
دستگاه جوش رکتی‌فایر
دستگاه جوش رکتی‌فایر، نوعی دستگاه جوشکاری است که با استفاده از ترانسفورماتور و یکسوکننده‌ها، جریان متناوب (AC) را به جریان مستقیم (DC) تبدیل می‌کند. این دستگاه‌ها در مقایسه با دستگاه‌های جوش ترانسفورماتوری، قوس الکتریکی پایدارتر و کیفیت جوش بالاتری را ارائه می‌دهند. رکتی‌فایرها به دلیل قدرت و استحکام بالا، برای جوشکاری فلزات ضخیم و سنگین در صنایع سنگین مانند کشتی‌سازی، ساخت اسکلت‌های فلزی و پروژه‌های ساختمانی بزرگ مناسب هستند. با این حال، به دلیل وزن و حجم بالا، قابلیت حمل آن‌ها محدود است و مصرف برق بالاتری نسبت به دستگاه‌های جوش اینورتر دارند.
این دستگاه جوش، با تبدیل جریان متناوب (AC) شهری به جریان مستقیم (DC)، امکان جوشکاری با نفوذ بیشتر و پایداری قوس را فراهم می‌کند و در پروژه‌های صنعتی سنگین مانند ساخت سازه‌های فلزی پیچیده، مخازن، پل‌ها، ریل‌ها، لوله‌های انتقال نفت و عملیات ساختمانی کاربرد دارد. رکتی‌فایرها، مشابه ترانسفورماتورها، مجهز به سیستم یکسو کننده جریان هستند و با استفاده از پتانسیومتر و کلید گردشی، امکان تنظیم جریان را فراهم می‌کنند. با این حال، وزن بالا، مصرف برق زیاد و قیمت بالاتر نسبت به دستگاه‌های اینورتر، از معایب این دستگاه‌ها محسوب میشود که استفاده از آن‌ها را محدودتر می‌کند.
دستگاه جوشکاری قوسی تیگ (آرگون):
در این روش، از یک الکترود تنگستن غیرمصرفی و گاز آرگون به عنوان گاز محافظ برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده میشود. این نوع جوشکاری دقت بسیار بالایی دارد و برای اتصال فلزات حساس مانند آلومینیوم و استنلس استیل مناسب است. دستگاه جوشکاری قوس الکتریکی (SMAW) برای مصارف عمومی و تعمیرات مناسب است.
دستگاه جوشکاری CO2:
دستگاه جوش co2 از یک سیم جوش پیوسته و گاز CO2 به عنوان گاز محافظ برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده میشود. این نوع جوشکاری سرعت بالایی دارد و برای اتصال قطعات فولادی ضخیم و سنگین مناسب است. جوشکاری میگ/مگ (GMAW) برای جوشکاری سریع و قطعات نازک و ضخیم مناسب است.
دستگاه جوشکاری زیرپودری:
در این روش، از یک سیم جوش پیوسته و پودر جوش برای ایجاد قوس الکتریکی و ذوب فلز استفاده میشود. این نوع جوشکاری سرعت بسیار بالایی دارد و برای اتصال قطعات ضخیم و طولانی مناسب است.
دستگاه جوشکاری قوسی توپودری:
در این روش، از یک سیم جوش توپودری و گاز محافظ برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده میشود. این نوع جوشکاری برای اتصال انواع فلزات و در شرایط مختلف محیطی مناسب است.
دستگاه جوشکاری با الکترود:
در این روش، از یک الکترود مصرفی برای ایجاد قوس الکتریکی و ذوب فلز استفاده میشود. این نوع جوشکاری ساده و قابل حمل است و برای اتصال انواع فلزات مناسب است.
دستگاه جوش اکسی گاز:
در این روش، از مخلوط گازهای اکسیژن و سوختنی برای ایجاد شعله و ذوب فلز استفاده میشود. این نوع جوشکاری برای اتصال قطعات نازک و تعمیرات عمومی مناسب است.
دستگاه جوش پرتو لیزری:
در این روش، از یک پرتو لیزر متمرکز برای ذوب و اتصال فلزات استفاده میشود. این نوع جوشکاری دقت بسیار بالایی دارد و برای اتصال قطعات ظریف و حساس مناسب است.
آمپر خروجی دستگاه‌های جوشکاری
آمپر خروجی دستگاه‌های جوشکاری بسته به نوع دستگاه، کاربرد و نوع فلز مورد جوشکاری متفاوت است. به طور کلی، دستگاه‌های جوشکاری خانگی معمولاً در محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ آمپر و دستگاه‌های جوشکاری صنعتی در محدوده ۲۰۰ تا ۵۰۰ آمپر یا بیشتر قرار دارند.
در اینجا به برخی از محدوده‌های آمپر خروجی برای انواع مختلف دستگاه‌های جوشکاری اشاره می‌کنیم:
- دستگاه جوش قوس الکتریکی (SMAW):
آمپر خروجی این دستگاه‌ها معمولاً بین ۵۰ تا ۴۰۰ آمپر است.
برای جوشکاری قطعات نازک، آمپر کمتری (حدود ۵۰ تا ۱۵۰ آمپر) و برای جوشکاری قطعات ضخیم، آمپر بیشتری (حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ آمپر) مورد نیاز است. - دستگاه جوش میگ/مگ (GMAW):
آمپر خروجی این دستگاه‌ها معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰۰ آمپر یا بیشتر است.
برای جوشکاری قطعات نازک، آمپر کمتری (حدود ۳۰ تا ۱۵۰ آمپر) و برای جوشکاری قطعات ضخیم، آمپر بیشتری (حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ آمپر یا بیشتر) مورد نیاز است. - دستگاه جوش تیگ (GTAW):
آمپر خروجی این دستگاه‌ها معمولاً بین ۵ تا ۳۰۰ آمپر یا بیشتر است.
برای جوشکاری قطعات نازک و حساس، آمپر کمتری (حدود ۵ تا ۱۵۰ آمپر) و برای جوشکاری قطعات ضخیم، آمپر بیشتری (حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ آمپر یا بیشتر) مورد نیاز است. - دستگاه جوش زیرپودری (SAW):
دستگاه های جوشکاری زیرپودری معمولا آمپر های بسیار بالا دارند و برای جوشکاری های بسیار سنگین مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربرد هر یک از دستگاه های جوش به طور جداگانه
دستگاه‌های جوشکاری با توجه به نوع و کاربردشان، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در اینجا به کاربردهای هر یک از دستگاه‌های جوشکاری به طور جداگانه اشاره می‌کنیم:
۱. دستگاه جوش قوس الکتریکی (SMAW):
- جوشکاری عمومی و تعمیرات
- ساخت سازه‌های فلزی سبک و سنگین
- جوشکاری در شرایط سخت و محیط‌های بیرونی
- جوشکاری انواع فلزات (فولاد، چدن، استنلس استیل)
۲. دستگاه جوش میگ/مگ (GMAW):
- جوشکاری سریع و قطعات نازک و ضخیم
- صنایع خودروسازی و تولید قطعات فلزی
- جوشکاری فولاد، آلومینیوم و استنلس استیل
- جوشکاری co2
- جوشکاری با سیم توپودری
۳. دستگاه جوش تیگ (GTAW):
- جوشکاری دقیق و فلزات حساس (آلومینیوم، استنلس استیل)
- صنایع هوافضا و ساخت تجهیزات پزشکی
- جوشکاری قطعات ظریف و حساس
- ساخت قالب های صنعتی
۴. دستگاه جوش زیرپودری (SAW):
- جوشکاری قطعات ضخیم و طولانی
- صنایع کشتی‌سازی و ساخت مخازن تحت فشار
- صنایع ساخت مخازن نفتی و گازی
۵. دستگاه جوش مقاومتی (RW):
- تولید انبوه قطعات فلزی
- صنایع خودروسازی و تولید لوازم خانگی
- انواع جوشکاری نقطه ای و درزی
۶. دستگاه جوش پلاسما (PAW):
- برش و جوشکاری فلزات خاص
- صنایع هوافضا و ساخت تجهیزات پزشکی
- جوشکاری فلزات رنگین
۷. دستگاه جوش اکسی گاز:
- جوشکاری لوله های گاز رسانی و آب رسانی
- جوشکاری و برش کاری عمومی
- تعمیرات عمومی
۸. دستگاه جوش پرتو الکترونی:
- جوشکاری قطعات بسیار ظریف و دقیق
- صنایع هوا فضا
- صنایع الکترونیک
۹. دستگاه جوش پرتو لیزری:
- جوشکاری قطعات بسیار ظریف و دقیق
- صنایع الکترونیک
- صنایع خودرو سازی
۱۰. دستگاه جوش ترانسفورماتور:
- جوشکاری های سنگین و ضخیم
- صنایع سنگین مانند کشتی سازی و ساختمان سازی
۱۱. دستگاه جوش ژنراتور الکتریکی:
- مکان های بدون دسترسی به برق شهری
- پروژه های ساختمانی دور افتاده
- عملیات های میدانی
۱۲. دستگاه جوش رکتی فایر:
- جوشکاری های سنگین و ضخیم
- ساخت سازه های پیچیده فلزی
- ساخت مخازن تحت فشار
جمع بندی در مورد انواع دستگاه جوشکاری
دستگاه‌های جوشکاری در انواع مختلفی با کاربردهای گوناگون در صنایع و مصارف خانگی موجود هستند. دستگاه جوش قوس الکتریکی (SMAW) برای جوشکاری عمومی و تعمیرات، دستگاه جوش میگ/مگ (GMAW) برای جوشکاری سریع و قطعات نازک و ضخیم، دستگاه جوش تیگ (GTAW) برای جوشکاری دقیق و فلزات حساس، دستگاه جوش زیرپودری (SAW) برای جوشکاری قطعات ضخیم و طولانی، دستگاه جوش مقاومتی (RW) برای تولید انبوه قطعات فلزی، دستگاه جوش پلاسما (PAW) برای برش و جوشکاری فلزات خاص، دستگاه جوش اکسی گاز برای جوشکاری لوله و تعمیرات عمومی، دستگاه جوش پرتو الکترونی و لیزری برای جوشکاری قطعات ظریف و دقیق، دستگاه جوش ترانسفورماتور برای جوشکاری‌های سنگین، دستگاه جوش ژنراتور الکتریکی برای مکان‌های بدون دسترسی به برق و دستگاه جوش رکتی‌فایر برای جوشکاری‌های سنگین و ساخت سازه‌های پیچیده فلزی مورد استفاده قرار میگیرند. انتخاب دستگاه جوش مناسب، به نوع فلز، ضخامت قطعات، نوع کاربرد، آمپر خروجی، منبع تغذیه، برند و کیفیت ساخت، امکانات جانبی و قیمت بستگی دارد.
