معرفی انواع استاندارد فنی و حرفه ای + کد استاندارد فنی و حرفه ای
استاندارد فنی و حرفه ای برای ارتقاء کیفیت آموزش و مهارت‌آموزی در حوزه‌های مختلف شناخته می‌شوند. استانداردهای فنی حرفه ای به عنوان یک مرجع معتبر، چارچوبی را برای تعیین صلاحیت‌ها و مهارت‌های مورد نیاز در بازار کار فراهم کرده و با توجه به تحولات سریع فناوری و نیازهای متغیر صنعت، تدوین و پیاده‌سازی این استانداردها به بهبود کیفیت آموزشی و افزایش اعتبار مدارک فنی و حرفه‌ای کمک زیادی می‌کند.
تعاریف و مفاهیم استاندارد فنی و حرفه ای
استانداردهای فنی و حرفه ای به عنوان چارچوبی منسجم برای ارائه آموزش در تمام کشور و سازمان‌های مرتبط طراحی شده‌اند. این استانداردها شامل دسته‌بندی‌های متنوعی هستند که هر یک ویژگی‌ها و مشخصات خاص خود را دارند که توسط کارشناسان متخصص در هر رشته تهیه و تنظیم می‌شوند و پس از تأیید سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به مرحله اجرایی می‌رسند.
با توجه به پیشرفت‌های فناوری و تغییرات مستمر در رشته‌های مختلف، این استانداردها به طور مرتب مورد بازبینی و به‌روزرسانی قرار می‌گیرند تا همواره با نیازهای جدید بازار کار همسو باشند. توصیه می‌کنیم مقاله رشته‌های فنی حرفه‌ای را مطالعه کنید تا بر اساس رشته‌ای که به آن علاقه دارید، وارد بازار کار شوید.
انواع استانداردهای فنی و حرفه ای
امور اداری، امور مالی و بازرگانی، بهداشت و ایمنی ، فناوری اطلاعات، مراقبت و زیبایی، خدمات آموزشی، صنایع پوشاک، گردشگری، هتلداری، خدمات تغذیه ای، خدمات حقوقی، سلامت و طب ایرانی، صنایع خودرو، الکترونیک، صنایع چوب، صنایع کاغذ، جوشکاری و بازرسی جوش، حمل و نقل زمینی، حمل و نقل دریایی، حمل و نقل ریلی، تاسیسات، صنایع دریایی.
بخش های مختلف استانداردهای فنی حرفه ای
استاندارد شغل
استاندارد شغل به مجموعه‌ای از شایستگی‌ها و توانایی‌هایی گفته می‌شود که برای انجام موثر وظایف و مسئولیت‌ها در یک حرفه لازم است. این استانداردها مشخص می‌کنند که فرد باید چه مهارت‌ها، دانش، و نگرش‌هایی را برای موفقیت در شغل مربوطه داشته باشد. در برخی موارد، این مفهوم به‌عنوان “استاندارد حرفه‌ای” نیز شناخته می‌شود، زیرا مستقیماً به الزامات حرفه‌ای و انتظارات موجود در محیط کار اشاره دارد. استاندارد شغل معمولاً با مشورت متخصصان حوزه و کارفرمایان تدوین می‌شود تا کاملاً با نیازهای بازار کار منطبق باشد.
استاندارد آموزش
استاندارد آموزش یکی از مهم ترین استانداردهای فنی حرفه ای است. این، به‌عنوان نقشه راهی برای یادگیری تعریف می‌شود که به افراد کمک می‌کند تا شایستگی‌های موردنظر در استاندارد شغل را کسب کنند. این استاندارد شامل برنامه‌ریزی دقیق برای ترکیب دانش نظری، آموزش عملی، و مهارت‌های کاربردی است. استاندارد آموزش بر اساس نیازهای واقعی محیط کار طراحی می‌شود و به‌گونه‌ای تدوین شده است که فرد بتواند پس از اتمام دوره آموزشی، تمامی الزامات حرفه‌ای را برآورده سازد.
استانداردهای شایستگی
استانداردهای شایستگی از دیگر استانداردهای فنی حرفه ای، معیارهایی برای تعیین دانش، مهارت، و توانایی‌های لازم برای انجام یک شغل خاص هستند. این استانداردها روی عملکرد واقعی و نتایج قابل مشاهده تمرکز دارند و به کارآموزان کمک می‌کنند تا بتوانند وظایف شغلی را در محیط‌های کاری با کیفیت و دقت انجام دهند. شایستگی‌ها شامل ترکیبی از دانش تئوری، مهارت عملی، و نگرش حرفه‌ای هستند که نیازهای یک موقعیت شغلی خاص را پوشش می‌دهند. این استانداردها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای تمامی مشاغل از جمله صنعتی، خدماتی و فناوری اطلاعات قابل اجرا باشند.
استانداردهای ارزشیابی
استانداردهای ارزشیابی معیارها و روش‌های سنجش مهارت‌ها و توانایی‌های کارآموزان را مشخص می‌کنند. این استانداردها شامل ابزارهایی برای ارزیابی توانایی‌های نظری و عملی، پروژه‌های کاری، و آزمون‌های عملکردی هستند. هدف اصلی این استانداردها تضمین کیفیت ارزیابی و اطمینان از انطباق آن با نیازهای شغلی است. همچنین، استانداردهای ارزشیابی به شناسایی نقاط قوت و ضعف کارآموزان کمک کرده و به مربیان امکان ارائه بازخورد مؤثر را می‌دهند. لازم به ذکر است که دوره های فنی حرفه ای ناظرجوان، مشمول استانداردهای فنی حرفه ای نیز میباشد.
استانداردهای تجهیزاتی
این استانداردها مشخصات و الزامات مربوط به ابزارها و دستگاه‌هایی را که در محیط‌های آموزشی و کارگاهی استفاده می‌شوند، تعریف می‌کنند. تجهیزات باید مطابق با نیازهای دوره‌های آموزشی بوده و از نظر کیفیت، ایمنی، و کاربردی بودن در سطح بالایی قرار داشته باشند. استانداردهای تجهیزاتی اطمینان حاصل می‌کنند که ابزارهای مورد استفاده قابلیت ارائه آموزش دقیق و شبیه‌سازی شرایط واقعی را دارند. همچنین، این استانداردها می‌توانند استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیزات پیشرفته را در محیط‌های آموزشی ترویج دهند.
استاندارد آموزش حرفه
استاندارد آموزش حرفه، که بر اساس استانداردهای شایستگی حرفه و توسط ارائه دهندگان آموزش فنی و حرفه‌ای تهیه می‌شود، شامل برنامه، اهداف دروس، محتوا، روش‌های تدریس، تجهیزات آموزشی، شرایط کارآموز و مربی و… است. این استانداردها باید مورد توافق ذینفعان آموزش و تربیت قرار گرفته و اعتبار بخشی شوند.
استاندارد اعتبارسنجی مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای
اعتبارسنجی مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای فرآیندی است دوره‌ای و چرخشی برای ارزیابی و تضمین کیفیت فعالیت یک موسسه آموزشی بر اساس استانداردها و ضوابط از پیش تعیین شده و مورد توافق خبرگان. این فرآیند منجر به اعطای مجوز یا تأیید صلاحیت مرکز آموزشی برای مدتی مشخص با هدف اطمینان ذینفعان از مطلوبیت تحقق برنامه‌های مرکز منطبق با معیارهای تعریف شده، می‌شود.
آزمون دانشی فنی و حرفه ای:
آزمونی است شامل تعدادی سؤال بر اساس استانداردهای شایستگی و ارزشیابی است که هر یک از آنها از یک قسمت اصلی و تعدادی گزینه (پاسخ) تشکیل می‌شود و آزمون‌شونده از میان گزینه‌های پیشنهادی، گزینه صحیح (پاسخ سؤال) را انتخاب می‌کند.
استانداردهای ایمنی و بهداشت
استانداردهای ایمنی و بهداشت برای ایجاد محیطی امن و سالم در محیط‌های آموزشی تدوین شده‌اند. این استانداردها شامل دستورالعمل‌هایی برای کاهش خطرات، استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی، و رعایت اصول بهداشتی در کارگاه‌ها و کلاس‌ها هستند. استفاده از ابزارهای ایمنی مانند کلاه، دستکش، و عینک، تهویه مناسب در محیط‌های کاری، و آموزش اصول ایمنی به کارآموزان از مهم‌ترین بخش‌های این استانداردها است. رعایت این اصول می‌تواند از بروز حوادث جلوگیری کرده و سلامت جسمی و روانی افراد را تضمین کند.
استانداردهای اخلاق حرفه‌ای
استانداردهای اخلاق حرفه‌ای از دیگر استانداردهای مهم فنی حرفه ای، بر ارزش‌ها و اصول رفتاری تأکید دارند که باید در محیط‌های کاری رعایت شوند. این استانداردها شامل رعایت صداقت، احترام به قوانین و مقررات، مسئولیت‌پذیری، و تعامل محترمانه با همکاران و مشتریان است. هدف اصلی این استانداردها ایجاد محیط‌های کاری سالم و ارتقاء فرهنگ حرفه‌ای است. رعایت اصول اخلاقی می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات و افزایش اعتماد در محیط‌های کاری کمک کند.
دهد. برای مثال، از کارآموز خواسته می شود که با تعمیر یک ماشین، آموخته های خود
را به نمایش بگذارد.
آموزش
مجازی فنی و حرفه ای(الکترونیکی) : آموزش مجازی (الکترونیکی) نوعی آموزش و روش یادگیری توسط
سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور است که با استفاده از بستر منابع دیجیتال اعم از موبایل، کامپیوتر، اینترنت و
تبلت، شبیه سازها و سایر تجهیزات و امکانات دیجیتال صورت می گیرد.
استاندارد آزمون عملی فنی و حرفه‌ای
آزمون عملی فنی و حرفه‌ای، نوعی آزمون است که در آن، یادگیرنده میزان یادگیری و تغییر رفتار خود را در قالب یک پروژه معین و به صورت عملی، بر اساس استانداردهای شایستگی و ارزشیابی ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، از کارآموز خواسته می‌شود که با تعمیر یک ماشین، آموخته‌های خود را به نمایش بگذارد. این آزمون، میزان تسلط کارآموز به مهارت‌های عملی و نحوه به کارگیری دانش خود را در شرایط واقعی ارزیابی می‌کند.
استاندارد آموزش مجازی فنی و حرفه‌ای (الکترونیکی)
آموزش مجازی (الکترونیکی)، نوعی آموزش و روش یادگیری است که توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور ارائه می‌شود. در این روش، از بستر منابع دیجیتال اعم از موبایل، کامپیوتر، اینترنت و تبلت، شبیه‌سازها و سایر تجهیزات و امکانات دیجیتال برای ارائه آموزش‌ها استفاده می‌شود. این روش، امکان دسترسی آسان به آموزش‌ها را در هر زمان و مکانی برای یادگیرندگان فراهم می‌کند.
استانداردهای بین‌المللی
استانداردهای بین‌المللی فنی حرفه ای بر اساس نیازها و الزامات جهانی تدوین شده‌اند و با هدف انطباق آموزش‌های فنی و حرفه‌ای با معیارهای بین‌المللی طراحی می‌شوند. این استانداردها برای مشاغل در سطح جهانی اهمیت زیادی دارند و می‌توانند مسیر را برای مهاجرت کاری و اشتغال در بازارهای بین‌المللی هموار کنند. رعایت این استانداردها باعث افزایش اعتبار دوره‌های آموزشی و تسهیل انتقال مهارت‌ها بین کشورها می‌شود. استانداردهایی مانند ISO یا CE نمونه‌هایی از این موارد هستند.
استانداردهای صنعتی
استانداردهای صنعتی برای پاسخ به نیازهای تخصصی هر صنعت طراحی شده‌اند. این استانداردها شامل آموزش‌های فنی و مهارتی مورد نیاز صنایع خاص مانند ساختمان، خودروسازی، نفت و گاز، و فناوری اطلاعات است. هدف از این استانداردها تضمین انطباق آموزش‌ها با نیازهای واقعی بازار کار و افزایش بهره‌وری در صنایع مختلف است. رعایت این استانداردها باعث می‌شود که نیروی کار به‌طور مستقیم با الزامات صنعتی هماهنگ شود و بتواند خدمات و محصولات باکیفیت‌تری ارائه دهد.
دسته‌بندی استانداردهای آموزش فنی و حرفه‌ای
- استانداردهای آموزش شغل مربیان: ویژه ارتقای مهارت و توانمندی مربیان حرفه‌ای.
- استانداردهای آموزش شغل: مربوط به تعریف و آموزش مشاغل مشخص در حوزه‌های فنی و حرفه‌ای.
- استانداردهای آموزش شایستگی: تمرکز بر مهارت‌ها و شایستگی‌های کلیدی برای ورود به بازار کار.
- استانداردهای آموزش در صنایع: طراحی‌شده برای هماهنگی با نیازهای صنعتی خاص.
- استانداردهای آموزش روستایی: مناسب برای توسعه مهارت‌های کاربردی در مناطق روستایی.
- استانداردهای آموزش بازارمحور: شامل آموزش‌های مرتبط با تولید، بازاریابی، و فروش.
- استانداردهای آموزش فناوری‌های راهبردی: متمرکز بر فناوری‌های نوظهور و پیشرفته.
- استانداردهای آموزش قالب تفاهم‌نامه: برای تطبیق نیازهای خاص سازمان‌ها و نهادها.
- استانداردهای آموزش تکمیلی بین سطوح تحصیلی: برای ارتقای مهارت بین دانشجویان یا فارغ‌التحصیلان دوره‌های مختلف تحصیلی.
- استانداردهای آموزش ویژه مسابقات آزاد مهارت: برای آماده‌سازی افراد در مسابقات ملی و بین‌المللی مانند مهارت جوشکاری.
- استانداردهای آموزش ویژه معلولین ذهنی و جسمی: طراحی‌شده برای افرادی با نیازهای خاص.
- استانداردهای مشترک با وزارت جهاد کشاورزی: تمرکز بر مشاغل و مهارت‌های مرتبط با کشاورزی و دامپروری.
برای مشاهده لیست استاندارد فنی و حرفه ای ۱۴۰۳ – ۱۴۰۴ به صورت کامل، می‌توانید به صفحه آن مراجعه نمایید.
استاندارد فنی و حرفه ای مربوط به صنعت ساختمان
استانداردهای صنعت ساختمان در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و مهارت‌های مشخص برای فعالیت‌های مرتبط با ساخت و ساز است. این استانداردها شامل موضوعات مختلفی از طراحی و اجرا تا نگهداری و تعمیرات ساختمان می‌شود و هدف آنها تربیت نیروی کار ماهر برای اجرای پروژه‌های ساختمانی با کیفیت است. برخی از این استانداردها شامل موارد زیر هستند:
۱. استانداردهای مربوط به ساخت و ساز
- کارگر عمومی ساختمان: آموزش مهارت‌های پایه مانند کار با ابزار دستی و مکانیکی، تهیه ملات، و انجام کارهای ساختمانی ساده.
- آجرچینی و دیوارچینی: شامل مهارت‌هایی در زمینه چیدمان آجر، تنظیم سطح و زاویه، و استفاده از ملات.
- کارهای بتنی و قالب‌بندی: آموزش نحوه اجرای فونداسیون، بتن‌ریزی، و کار با قالب‌های فلزی یا چوبی.
۲. استانداردهای مرتبط با تأسیسات ساختمانی
- تأسیسات برقی: شامل نصب سیم‌کشی برق، تابلوهای برق، و سیستم‌های روشنایی.
- تأسیسات مکانیکی: شامل نصب سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، و لوله‌کشی آب و فاضلاب.
- سیستم‌های انرژی نوین: مانند نصب پنل‌های خورشیدی و سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر.
گفتنی است که اگر قصد شرکت در دوره‌های آموزشی ساختمان هستید که با گذراندن آنها و قبولی در آزمون، مدرک بین‌المللی فنی حرفه‌ای در اختیارتان قرار بگیرد، دوره‌های آموشگاه ناظر جوان در این مسیر، شما را یاری می‌کند. این دوره‌ها در آموزشگاه ناظر جوان، توسط اساتیدی تدریس شده که در کنار تدریس، به صورت عملی نیز در این حوزه‌ها مشغول هستند.
پس اگر می‌خواهید با دست پر وارد بازار کار شوید، دست دست نکنید. برای کسب اطلاعات کامل از دوره‌های طراحی تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان ما، می‌توانید با شماره ۸۸۸۳۱۰۲۱-۰۲۱ تماس حاصل فرمایید. همچنین می‌توانید به سایت آموزشکاه ناظر جوان (ازبیلت) مراجعه کنید تا با دوره‌های ما آشنا شوید.
۳. استانداردهای تکمیلی و نازک‌کاری
- نقاشی ساختمان: آموزش روش‌های آماده‌سازی دیوار، رنگ‌آمیزی، و استفاده از ابزار مناسب.
- کاشی‌کاری و سرامیک‌کاری: شامل مهارت‌های نصب کاشی و سرامیک روی سطوح مختلف.
- گچ‌کاری و سقف کاذب: اجرای تزئینات داخلی و آماده‌سازی سطوح برای نقاشی یا کاشی‌کاری.
۴. استانداردهای نظارت و مدیریت
- نقشه‌خوانی و نقشه‌کشی ساختمان: شامل خواندن نقشه‌های ساختمانی و طراحی نقشه‌های ساده. (در آموزشگاه ناظر جوان، دوره‌ای تحت عنوان آموزش تهیه نقشه‌های شاپ تهیه کردیم که به نقشه‌کشی ساختمان با نرم‌افزار اتوکد، مسلط خواهید شد.)
- مدیریت پروژه‌های ساختمانی: مهارت‌هایی در برنامه‌ریزی، بودجه‌بندی، و نظارت بر اجرا.
- ایمنی و بهداشت کار: رعایت استانداردهای ایمنی در محیط کار ساختمانی برای کاهش خطرات.
۵. استانداردهای نوآوری و فناوری نوین
- فناوری BIM (مدلسازی اطلاعات ساختمان): آموزش طراحی دیجیتال و مدیریت پروژه‌های ساختمانی به کمک فناوری BIM.
- مصالح ساختمانی پیشرفته: نحوه استفاده از مصالح نوین مانند بتن‌های سبک و مواد عایق جدید.
استاندارد های جدید فنی حرفه ای کدامند؟
در سال‌های اخیر، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای ایران تعداد زیادی استاندارد جدید برای دوره‌های مهارتی تدوین کرده است. از جمله اقدامات جدید:
- ایجاد استانداردهای جدید شایستگی و ارزشیابی: در سال گذشته، ۲۰۶ استاندارد جدید شایستگی معرفی شد. این استانداردها در حوزه‌های متنوعی از جمله استانداردهای فنی و حرفه ای مراقبت و زیبایی، فناوری اطلاعات، گردشگری، صنایع خودرو، و انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.
- پشتیبانی از توسعه مهارت‌ها بر اساس نیازهای بازار کار جهانی: بیش از ۲۰۰۰ استاندارد مهارتی در سال‌های اخیر تدوین شده است. این استانداردها با هدف هم‌گام‌سازی با تحولات بازار کار و استفاده از روش‌های آموزشی مدرن تدوین شده‌اند.
- انتشار کتاب‌های آموزشی جدید: علاوه بر استانداردهای مهارتی، ۱۵ عنوان کتاب آموزشی جدید نیز برای کمک به یادگیری بهتر معرفی شده است.
موارد اصلی هر استاندارد
- عنوان استاندارد: نام رسمی.
- گروه شغلی: دسته‌بندی شغل مرتبط.
- کد ملی آموزش شغل: شناسه اختصاصی.
- تاریخ تدوین استاندارد: زمان تصویب.
- اعضاء کارگروه برنامه‌ریزی درسی: اسامی تدوین‌کنندگان.
- نام استاندارد آموزش شغل/شایستگی: نام دقیق دوره آموزشی.
- شرح استاندارد آموزش شغل/شایستگی: توضیح جزئیات.
- استاندارد کارآموزی فنی و حرفه ای (ویژگی‌های کارآموز ورودی):
- حداقل تحصیلات.
- حداقل توانایی جسمی و ذهنی.
- مهارت‌های پیش‌نیاز.
- طول دوره آموزش:
- مدت زمان آموزش نظری.
- مدت زمان آموزش عملی.
- مدت زمان کارورزی.
- مدت زمان پروژه.
- بودجه‌بندی ارزشیابی: (مثلا: کتبی: ۲۵% – عملی: ۶۵% – اخلاق حرفه‌ای: ۱۰%)
- صلاحیت‌های حرفه‌ای مربیان: شرایط لازم برای مربیان.
- تعریف دقیق استاندارد (اصطلاحی): تعریف جامع.
- اصطلاح انگلیسی استاندارد / اصطلاحات مشابه جهانی: معادل‌های جهانی.
- مهم‌ترین استانداردها و رشته‌های مرتبط: پیوندها به سایر مشاغل.
- این شغل به شایستگی‌های زیر تبدیل شده است: مسیرهای توسعه شایستگی‌ها.
- جایگاه استاندارد شغلی از جهت آسیب‌شناسی و سطح سختی کار:
- الف: مشاغل عادی و کم‌آسیب.
- ب: مشاغل نسبتاً سخت.
- ج: مشاغل سخت و زیان‌آور.
سامانه ملی استاندارد فنی حرفه ای چیست؟
یکی از اهداف اصلی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، بهبود کیفیت آموزش‌های مهارتی از طریق همکاری تمامی ذینفعان در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، و تربیت نیروی انسانی متخصص موردنیاز بازار کار است.
دفتر پژوهش، طرح و برنامه‌ریزی درسی، به‌عنوان مرجع تدوین و بازنگری استانداردهای آموزشی، منابع و ابزارهای کمک‌آموزشی، تلاش دارد با رویکرد تقاضامحور، این استانداردها را با نیازهای بازار کار تطبیق دهد. این فعالیت‌ها با همکاری گسترده صاحبان حرفه‌ها، اصناف، اتحادیه‌ها، مربیان، و کارشناسان بخش دولتی و خصوصی انجام می‌شود.
بر این اساس، دفتر مذکور از طریق سامانه ملی استاندارد فنی حرفه ای، شرایطی را فراهم کرده که ضمن هماهنگ‌سازی استانداردها و منابع آموزشی با نیازهای بازار کار، فرآیند تدوین و بازنگری بهبود یابد.
ویژگی‌های سامانه ملی استاندارد فنی حرفه ای
- امکان عضویت متخصصان داخلی و خارجی در کارگروه‌های برنامه‌ریزی درسی.
- تسریع در انجام فرآیندهای تدوین، بازنگری، و ممیزی استانداردهای آموزشی از طریق روش‌های دیجیتال.
- دسترسی به بانک اطلاعاتی جامع استانداردهای آموزشی، با قابلیت جستجو و دریافت موضوعی.
- پایش و ارزیابی مستمر فرآیند تدوین و بازنگری استانداردها.
- امکان استفاده از سامانه روی تلفن همراه برای راحتی کاربران.
- قابلیت تهیه گزارش در قالب نرم‌افزار اکسل و هماهنگی با سامانه‌های آموزش و آزمون.
- ثبت نظرات و پیشنهادات کاربران درباره استانداردهای آموزشی.
- این سامانه که نام دیگر آن، سامانه ملی استاندارد مهارت کارآموزی است، بستری فراهم کرده که متخصصان، صاحبان مشاغل، مربیان، اصناف، اتحادیه‌ها، اساتید دانشگاه‌ها، و مراکز پژوهشی بتوانند در تدوین و بازنگری استانداردهای آموزشی به‌طور مؤثر مشارکت کنند.
با این رویکرد، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور گامی مهم در جهت پاسخگویی به نیازهای آموزشی و ارتقای کیفیت خدمات آموزشی برداشته است.
کد استاندارد فنی و حرفه ای چیست؟
کد استاندارد فنی و حرفه‌ای یک شناسه‌ی یکتا است که برای شناسایی و طبقه‌بندی هر حرفه یا شغل در نظام آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای به کار می‌رود. این کد، بخشی از استاندارد ملی مهارت محسوب می‌شود و هدف اصلی آن تسهیل فرآیند آموزش، ارزیابی و صدور گواهینامه مهارت برای حرفه‌های مختلف است.
کد استاندارد فنی حرفه ای را چگونه دریافت کنیم؟
به ۳ روش می‌توانید این کد را دریافت کنید.
- سایت سازمان فنی و حرفه‌ای کشور: کد استاندارد برای تمامی حرفه‌ها در وب‌سایت رسمی سازمان فنی و حرفه‌ای ایران درج شده است.
- مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای: مربیان یا مسئولان مراکز می‌توانند اطلاعات کد استانداردها را در اختیار کارآموزان قرار دهند.
- دفترچه‌های استاندارد ملی مهارت: این دفترچه‌ها شامل تمامی جزئیات مربوط به هر حرفه، از جمله کد استاندارد، هستند.
برای نمونه، کد استاندارد رشته در سایت فنی حرفه ای، به صورت تصویر زیر، قابل مشاهده است:
سوالات متداول در مورد استاندارد فنی و حرفه ای
۱- چه تفاوتی بین استانداردهای ملی و بین‌المللی در فنی و حرفه‌ای وجود دارد؟
استانداردهای ملی برای مشاغل و مهارت‌های مورد نیاز کشور تدوین می‌شوند و تمرکز بر نیازهای داخلی دارند، در حالی که استانداردهای بین‌المللی با توجه به اصول و الزامات جهانی طراحی می‌شوند و معمولاً برای مهاجرت کاری و اشتغال در خارج از کشور مناسب‌ترند.
۲- کد استاندارد فنی و حرفه‌ای چه کاربردی دارد؟
کد استاندارد به شناسایی هر دوره و حرفه کمک می‌کند. این کد در گواهینامه‌های مهارتی درج شده و برای جستجو، ارزیابی، و مستندسازی آموزش‌های انجام‌شده استفاده می‌شود.
۳- چرا استانداردهای فنی و حرفه‌ای مرتباً به‌روز می‌شوند؟
با توجه به تغییرات فناوری، نیازهای بازار کار، و مهارت‌های نوظهور، به‌روزرسانی استانداردها ضروری است. این اقدام تضمین می‌کند که آموزش‌ها کاربردی و مرتبط باقی بمانند.
۴- چگونه می‌توان به لیست استانداردهای جدید فنی و حرفه‌ای دسترسی پیدا کرد؟
لیست استانداردهای جدید معمولاً در پورتال رسمی سازمان فنی و حرفه‌ای ایران منتشر می‌شود. همچنین، مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای محلی و وب‌سایت‌های وابسته اطلاعات به‌روز را ارائه می‌دهند.
۵- چه مشاغلی در سال‌های اخیر استانداردهای جدید دریافت کرده‌اند؟
برخی از مشاغل با استانداردهای جدید شامل تحلیل داده، تعمیر خودروهای الکتریکی، نصب و راه‌اندازی سیستم‌های خورشیدی، و تولید محتوا برای رسانه‌های دیجیتال هستند.
۶- آیا استانداردها برای دوره‌های آنلاین نیز وجود دارند؟
بله، سازمان فنی و حرفه‌ای ایران استانداردهایی برای دوره‌های آنلاین مهارتی ایجاد کرده است که شامل محتواهای دیجیتال و روش‌های ارزیابی آنلاین هستند.
۷- چه تفاوتی بین سطح‌های مختلف استاندارد (مقدماتی، متوسط، پیشرفته) وجود دارد؟
این سطوح بر اساس میزان دانش و تجربه مورد نیاز تعریف می‌شوند. سطح مقدماتی مهارت‌های پایه، سطح متوسط مهارت‌های کاربردی، و سطح پیشرفته مهارت‌های تخصصی را شامل می‌شود.
۸-برای تاسیس آموزشگاه باید به استانداردهای فنی حرفه ای توجه کنیم؟
بله، برای تاسیس آموزشگاه فنی و حرفه‌ای، توجه به استانداردهای فنی و حرفه‌ای بسیار مهم و ضروری است. این استانداردها توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور تدوین و ابلاغ می‌شوند و رعایت آنها برای اخذ مجوز تاسیس آموزشگاه و ارائه آموزش‌های با کیفیت الزامی است.
مهم ترین استاندارد فنی حرفه ای، کیفیت آموزش است. رعایت استانداردها، کیفیت آموزش‌های ارائه شده در آموزشگاه را تضمین می‌کند و از ارائه آموزش‌های غیراستاندارد و ناکارآمد جلوگیری می‌کند.
موارد مهم در استانداردهای فنی و حرفه‌ای
فضای آموزشگاه: استانداردهای مربوط به فضای فیزیکی آموزشگاه، شامل مساحت، تعداد کلاس‌ها، کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، نورپردازی، تهویه و …
تجهیزات و امکانات: استانداردها، نوع و تعداد تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای هر رشته آموزشی را مشخص می‌کنند.
اساتید و پرسنل: استانداردها، شرایط و تجربه کاری اساتید و پرسنل آموزشگاه را تعیین می‌کنند.
برنامه‌های آموزشی: استانداردها، سرفصل‌ها، محتوا و مدت زمان دوره‌های آموزشی را مشخص می‌کنند.
ایمنی و بهداشت: استانداردها، موارد ایمنی و بهداشتی مربوط به محیط آموزشگاه، تجهیزات و پرسنل را تعیین می‌کنند.
در آخر، استاندارد فنی و حرفه ای، نقشه راهی جامع برای آموزش مهارت‌های کاربردی و شغلی است که با هدف پرورش نیروی کار ماهر و توانمند طراحی شده‌اند که با تمرکز بر نیازهای واقعی بازار کار و فناوری‌های نوظهور، تلاش می‌کند مهارت‌هایی را ارائه دهند که هم برای رشد حرفه‌ای فرد و هم برای توسعه اقتصادی جامعه مفید باشد.
