اجرای نمای کامپوزیت چیست؟ + (انواع، قیمت، مزایا و معایب)
اجرای نمای کامپوزیت چیست و چرا اهمیت پیدا کرده است؟ در جواب به این سوال باید گفت که در دنیای معماری و ساخت‌وساز، نما تنها یک پوسته بیرونی نیست، بلکه هویت یک ساختمان است. امروزه نیز با پیشرفت تکنولوژی و مواد ساختمانی، نمای کامپوزیت به عنوان یکی از مدرن‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای زیباسازی و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها شناخته می‌شود. اما اجرای این نماها، فرآیندی است که نیازمند دقت، تخصص و خلاقیت است. از انتخاب مواد اولیه باکیفیت تا نصب دقیق و اصولی، هر مرحله می‌تواند تفاوتی چشمگیر در نتیجه نهایی ایجاد کند. در این محتوا، به دنیای اجرای نمای کامپوزیت سفر می‌کنیم و رازهای تبدیل یک ساختمان معمولی به یک شاهکار معماری را کشف خواهیم کرد.
نمای کامپوزیت چیست؟
نمای کامپوزیتی از ورقهای آلومینیوم تشکیل شده و به شکل پنل‌های مشخص با ابعاد تعیین‌شده توسط طراح، بر روی دیوارهای خارجی ساختمان نصب می‌شود. این نوع نما به‌طور تخصصی به عنوان نمای کامپوزیت شناخته می‌شود. امروزه سازندگان و پیمانکاران در فرآیند نماسازی ساختمان‌ها می‌توانند علاوه بر مصالحی نظیر آجر، سنگ یا سیمان، از نمای کامپوزیتی نیز بهره ببرند.
انواع نحوه اجرای نمای کامپوزیت
اجرای نمای کامپوزیت به چهار روش انجام می‌شود. این روش‌ها شامل:
- اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس
- اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ (ریلی)
- اجرای نمای کامپوزیت به روش H و L
- اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس هنگینگ
در ادامه، هر یک روش‌های اجرای نمای کامپوزیت را معرفی خواهیم کرد.
۱. کامپوزیت به روش فیکس
یکی از پرطرفدارترین روش‌های اجرای نمای کامپوزیت، روش فیکس است. این روش نه‌تنها ظاهری زیبا و منحصربه‌فرد به ساختمان می‌بخشد، بلکه به دلیل سرعت بالای اجرا، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های بزرگ و کوچک محسوب می‌شود. از ساختمان‌های اداری و تجاری گرفته تا بیمارستان‌ها، هتل‌ها و حتی دکوراسیون‌های داخلی، روش فیکس به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌ویژه در مواردی که امکان به‌کارگیری نمای خشک وجود دارد.
در این روش، پانل‌های کامپوزیت به‌صورت ثابت و با استفاده از پیچ و پرچ به سازه اصلی نما متصل می‌شوند. این اتصال محکم و دائمی، علاوه بر افزایش دوام نما، جلوه‌ای یکدست و مدرن به ساختمان می‌بخشد.
نحوه اجرای کامپوزیت به روش فیکس
برای اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس، ابتدا نیاز به تهیه نقشه‌های شاپ دراوینگ است. مهندسان محاسب و نقشه‌برداران با در نظر گرفتن نوع سازه اصلی و بودجه کارفرما، روش اجرایی، ابعاد، نوع مصالح و محل‌های استفاده از ورقهای کامپوزیت را مشخص می‌کنند تا فرآیند اجرا با کمترین مشکل پیش برود. پس از تهیه نقشه‌ها، مرحله زیرسازی آغاز می‌شود. در این مرحله، پروفیل‌های آهنی با مقطع ۴۰۴۰ میلی‌متر و پروفیل‌های فلزی با مقطع ۲۰۴۰ میلی‌متر به عنوان مدول‌هایی روی سازه اصلی نصب می‌شوند. همزمان، پانل‌های کامپوزیت با استفاده از دستگاه‌های گروف‌زنی برش داده شده و خم می‌خورند تا آماده نصب شوند.
در ادامه، براکت‌ها یا نبشی‌ها به پروفیل‌های آلومینیومی که در مرحله زیرسازی استفاده شده‌اند، توسط پیچ و پرچ متصل می‌شوند. سپس پانل‌های کامپوزیت که قبلاً خم‌خورده‌اند، به صورت کاستی روی زیرسازی قرار گرفته و با پیچ و پرچ ثابت می‌شوند. پس از نصب پانل‌ها، درزهای بین آن‌ها پر می‌شود. در گذشته، برای پر کردن این درزها (ژوئن‌ها) از تسمه‌های ورقهای یا لاستیک‌های سیلیکونی استفاده می‌شد. اما این مواد به دلیل انعطاف‌پذیری کم، عملکرد مناسبی در عایق‌بندی نداشتند و با گذشت زمان باعث سست شدن درزها و حتی افتادن پانل‌ها می‌شدند.
امروزه، به جای این مواد، از چسب‌های سیلیکونی (پلی اورتان) استفاده می‌شود. این چسب‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، دوام و پایداری بیشتری به پانل‌های کامپوزیت می‌بخشند و عملکرد بهتری در مقایسه با روش‌های سنتی دارند.
قیمت اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس
هزینه اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس حدوداً ۴۰۰ هزار تومان در مترمربع است. البته این قیمت تنها شامل هزینه‌های اجرایی بوده و هزینه‌های مربوط به تهیه ورقهای کامپوزیت و پروفیل‌ها را در بر نمی‌گیرد. برای محاسبه دقیق‌تر هزینه‌های این نوع نما، باید به عوامل متعددی توجه کرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- نوع پروفیل‌های زیرسازی
- برند و کیفیت ورقهای کامپوزیت
- رنگ و طرح پانل‌های کامپوزیت
- نوع عایق‌بندی استفاده‌شده
- کیفیت مصالح به‌کاررفته در زیرسازی
مزایای اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس
روش فیکس یکی از پرکاربردترین روش‌های اجرای نمای کامپوزیت است که مزایای قابل توجهی دارد:
- سرعت اجرای بالا: این روش به دلیل سادگی و عدم نیاز به فرآیندهای پیچیده، سریع‌تر اجرا می‌شود.
- تنوع در طرح و رنگ: امکان استفاده از ورقهای کامپوزیت با طرح‌ها و رنگ‌های متنوع وجود دارد.
- هزینه پایین: در مقایسه با برخی روش‌های دیگر، هزینه اجرای این روش کمتر است.
- تعویض آسان: در صورت نیاز، ورقهای کامپوزیت به راحتی قابل تعویض هستند.
- دسترسی آسان: دسترسی به سازه پشت ورق‌ها برای تعمیرات یا بازرسی ساده‌تر است.
معایب اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس
با وجود مزایای فراوان، روش فیکس معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شود:
- مقاومت کمتر در برابر زلزله: به دلیل ثابت بودن پانل‌ها، احتمال خرابی در زمان زلزله بیشتر است.
- دوام محدودتر: در مقایسه با برخی روش‌های دیگر، دوام کمتری دارد.
- نیاز به تیم متخصص: اجرای این روش نیازمند اکیپ مجرب و حرفه‌ای است تا از کیفیت کار اطمینان حاصل شود.
۲. کامپوزیت به روش هنگینگ (ریلی)
یکی از روش‌های پرطرفدار و کارآمد در اجرای نمای کامپوزیت، روش هنگینگ یا ریلی است. این روش نه‌تنها ظاهری زیبا و مدرن به ساختمان می‌بخشد، بلکه از استحکام و مقاومت بالایی نیز برخوردار است. به همین دلیل، در بسیاری از پروژه‌های بزرگ مانند ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی و سایر سازه‌های مهم، از این روش استفاده می‌شود. روش هنگینگ به دلیل مزایای فراوان، یکی از محبوب‌ترین و کاربردی‌ترین گزینه‌ها در اجرای نمای کامپوزیت محسوب می‌شود.
نحوه اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ (ریلی)
در اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ، پانل‌ها یا تایل‌های کامپوزیت به طور عمودی بر روی یک ریل یا وادار آلومینیومی نصب می‌شوند و ورقهای آلومینیومی با استفاده از ریل و براکت‌های گالوانیزه بر روی سازه اصلی ساختمان قرار می‌گیرند و به صورت آویزان به نما افزوده می‌شوند. این روش به دلیل انعطاف‌پذیری و سهولت در جابه‌جایی و تعویض ورق‌ها، به‌ویژه در پروژه‌هایی که طراحی آن‌ها به طور مکرر تغییر می‌کند یا نیاز به دسترسی به زیرسازی وجود دارد، از مزایای قابل توجهی برخوردار است.
قیمت اجرای نمای کامپوزیت به روش ریلی
هزینه اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ به ازای هر مترمربع حدود ۶۰۰ هزار تومان است. با این حال، قیمت نهایی نمای کامپوزیت تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. به عنوان مثال، ابعاد و کیفیت مواد به طور مستقیم بر هزینه تأثیر می‌گذارد؛ به طوری که هرچه کیفیت بهتر باشد، قیمت نیز افزایش می‌یابد. در ادامه به چند عامل مؤثر در قیمت نمای آلومینیومی اشاره می‌کنیم:
- برند ورق کامپوزیت
- نوع اتصالات
- طرح و رنگ ورق کامپوزیت
- کیفیت اتصالات
- ابعاد ورقهای کامپوزیت
- سازه اصلی ساختمان
- ابعاد اتصالات
مزایای اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ
روش هنگینگ به عنوان یک شیوه نصب قابل جابجایی و تعویض برای نمای کامپوزیت طراحی شده است و از ویژگی‌های انعطاف‌پذیری برخوردار است. برخی از مزایای این روش عبارتند از:
- جابجایی و تعویض سریع: ورق‌ها می‌توانند به راحتی و به سرعت جابجا یا تعویض شوند. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد در صورت نیاز به تغییرات طراحی یا آسیب به ورق، به سادگی اقدام کنند.
- عدم نیاز به پیچ و پرچ: بر خلاف برخی روش‌های نصب که نیاز به پیچ و پرچ دارند، روش هنگینگ این امکان را فراهم می‌کند که نما بدون نیاز به این اتصالات نصب شود.
- عدم نیاز به آب‌بندی: به دلیل ساختار منحصر به فرد این روش، نفوذ آب به زیرسازی امکان‌پذیر نیست و این موضوع نیاز به آب‌بندی مستقل را کاهش می‌دهد.
- ساختار انعطاف‌پذیر: استفاده از شیارهای زیرسازی برای جلوگیری از نفوذ آب به این روش اجازه می‌دهد تا در برابر تغییرات دما و حرکات طبیعی محیط، انعطاف‌پذیری بالایی داشته باشد.
معایب اجرای نمای کامپوزیت به روش هنگینگ
همچنین، در هر روش اجرایی ممکن است معایبی وجود داشته باشد. در زیر به برخی از معایب روش هنگینگ اشاره می‌شود که در مقایسه با روش نصب فیکس مطرح هستند:
- هزینه بالاتر: این روش معمولاً هزینه بیشتری نسبت به سایر شیوه‌های اجرایی دارد.
- پیچیدگی در اجرا: اجرای این روش نیازمند تخصص و مهارت بالایی است و نیاز به یک تیم اجرایی حرفه‌ای دارد.
- سرعت اجرایی پایین: به دلیل پیچیدگی‌های اجرایی، سرعت اجرای این روش نسبت به برخی دیگر از روش‌ها کمتر است.
۳. کامپوزیت به روش H و L
نصب کامپوزیت به روش اچ و ال در ایران ابداع شده و به طور خاص در این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش اجرایی با معایب متعددی همراه است و شباهت زیادی به اجرای کامپوزیت به روش فیکس دارد. از نظر زیرسازی، این دو روش کاملاً مشابه هستند، اما در روش اچ و ال پانل‌ها به طور مستقیم بر روی سازه اصلی نصب می‌شوند.
این شیوه در صنعت ساختمان‌سازی جهانی از رواج افتاده است، چرا که دارای مقاومت پایینی است. در این روش، ورقهای کامپوزیت به طور مستقیم و بدون هیچ خمی در نما قرار می‌گیرند، که این امر با مفهوم پانل کامپوزیت تناقض دارد.
نحوه اجرای نمای کامپوزیت به روش اچ و ال
این روش، یکی از رایج‌ترین شیوه‌های اجرای کامپوزیت در کشور ایران، به شمار می‌آید که از استانداردهای جهانی برخوردار نیست و به دلیل نداشتن استحکام و عایق‌بندی مناسب، دوام کمتری نسبت به روش‌های دیگر دارد.
همان‌طور که از نام این روش مشخص است، برای اجرای این نوع نما به زیرسازی با نبشی‌های H و L نیاز است. در این روش، نبشی‌های H در وسط ورقهای کامپوزیت و نبشی‌های L در لبه‌های آن‌ها نصب می‌شوند. همچنین برای اتصالات در کنج‌ها و گوشه‌های دیوار، از نبشی‌های V شکل استفاده می‌شود تا ورق‌ها به درستی کنار هم قرار گیرند. این نبشی‌ها علاوه بر نگهداری ورقهای کامپوزیت، به عنوان درزگیر نیز عمل می‌کنند.
از نظر زیرسازی، این روش شباهت زیادی به روش فیکس دارد، اما تفاوت آن در این است که ورقهای کامپوزیت به صورت مستقیم بر روی سازه‌های پشتیبان قرار می‌گیرند و هیچ برش یا خمی روی ورقهای آلومینیومی انجام نمی‌شود، که این موضوع با مفهوم پانل‌های کامپوزیت تناقض دارد.
قیمت اجرای نمای کامپوزیت به روش اچ و ال
هزینه اجرای نمای کامپوزیت به روش اچ و ال معمولاً کمتر از سایر روش‌های اجرایی است. با این حال، این روش از نظر دوام و پایداری نسبت به دیگر شیوه‌های نصب عملکرد کمتری دارد. در ادامه، به بررسی عوامل مؤثر بر قیمت این روش می‌پردازیم:
- جنس پروفیل‌های نگهدارنده
- طرح و رنگ ورقهای کامپوزیت
- کیفیت نبشی‌های مورد استفاده
- برند ورق کامپوزیت
- جنس سازه اصلی
- ابعاد ورقهای کامپوزیت
مزایای اجرای نمای کامپوزیت به روش اچ و ال
- سرعت اجرای بالا: این روش به دلیل سادگی و کارایی، زمان کمتری برای اجرا نیاز دارد.
- عدم وجود شیار و ژوئن: اگر کارفرما به زیبایی‌شناسی و عدم وجود شیارهای نمایان در سایر روش‌ها علاقه‌مند باشد، این روش گزینه مناسبی است.
- هزینه کمتر: اجرای این روش معمولاً هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.
- تنوع رنگ در نبشی‌ها: امکان استفاده از نبشی‌ها در رنگ‌های مختلف وجود دارد که به زیبایی نمای ساختمان کمک می‌کند.
معایب اجرای نمای کامپوزیت به روش اچ و ال
- مقاومت پایین: ورقهای کامپوزیت در این روش از استحکام کافی برخوردار نیستند.
- ظاهر نامناسب: به دلیل بیرون‌زدگی نبشی‌ها از درزها، نمای یکنواخت و زیبایی ایجاد نمی‌شود.
- عایق‌بندی ضعیف: این روش به عنوان عایق مؤثر عمل نمی‌کند.
- ناهمواری پانل‌ها: در صورت استفاده از پانل‌های بزرگ، ممکن است شکل آن‌ها به صورت نافرم درآید.
- عدم امکان تعویض: بعد از نصب، تعویض پانل‌ها دشوار است.
- عدم آب‌بندی: این روش به آب‌بندی مناسبی نیاز ندارد که می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
- صدای ناشی از باد: به دلیل عدم فیکس بودن پانل‌ها، با وزش باد و طوفان ممکن است صدای ناهنجاری تولید شود.
۴. کامپوزیت به روش فیکس هنگینگ
ترکیب دو روش اجرایی هنگینگ یا ریلینگ با روش فیکس منجر به ایجاد روش اجرایی فیکس ریلینگ شده است. زیرسازی این روش مشابه اجرای نمای کامپوزیت به روش ریلینگ است. با توجه به ادغام این دو روش، فیکس ریلینگ به عنوان یک گزینه بهتر و سبک‌تر نسبت به سایر روش‌ها شناخته می‌شود و بار مرده کمتری بر سازه اصلی وارد می‌کند. این روش مزایای بیشتری نسبت به روش‌های فیکس و هنگینگ دارد و در بسیاری از ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی و دکوراسیون داخلی که قابلیت نصب نمای خشک دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، این روش از استحکام بیشتری برخوردار است و سرعت اجرای بالاتری نسبت به روش هنگینگ دارد. همچنین، در مقایسه با روش ثابت، مقاومت بیشتری در برابر زلزله ارائه می‌دهد.
نحوه اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس هنگینگ
این روش اجرایی مانند سایر شیوه‌ها به زیرسازی نیاز دارد. برای زیرسازی، ابتدا از پروفیل‌های آهنی به ابعاد ۴۰×۸۰ میلی‌متر استفاده می‌شود که قابلیت تغییر ابعاد متناسب با سازه را دارند. سپس براکت‌های آلومینیومی (ناودانی) بر روی این پروفیل‌ها نصب می‌شوند.
در مرحله بعد، برای اتصال پروفیل‌های آهنی به براکت‌های آلومینیومی ابتدا نبشی‌های آهنی روی پروفیل‌ها قرار می‌گیرند و سپس نبشی‌های آلومینیومی نصب می‌شوند که وظیفه نگهداری قوطی آلومینیومی ۴۰×۴۰ را بر عهده دارند. تا این مرحله، نصب نبشی‌های آلومینیومی به شیوه مشابه روش هنگینگ انجام می‌شود و از اینجا به بعد، فرآیند به روش فیکس تغییر می‌کند.
پس از نصب قوطی آلومینیومی ۴۰×۴۰، نوبت به اتصال پانل‌های کامپوزیت می‌رسد. ورقهای کامپوزیت در ضلع عمودی (پچ و راست) به پین‌های داخل قوطی آلومینیومی متصل می‌شوند و در قسمت افقی (بالا و پایین) با استفاده از پیچ و پرچ به روش فیکس نصب می‌شوند. به همین دلیل، این روش به عنوان فیکس هنگینگ شناخته می‌شود.
ورقهای کامپوزیت که در دستگاه‌های گروف‌زنی برش و خم می‌شوند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در بخش عمودی دارای شیارهایی هستند که به پین‌های استیل درون قوطی آلومینیومی متصل می‌شوند. در بخش افقی، ورق‌ها دارای قسمتی اضافی هستند که به قسمت‌های بالایی با استفاده از پیچ و پرچ متصل می‌شوند. برای درزبندی در این روش، در قسمت‌های افقی که به شیوه فیکس نصب شده‌اند، از چسب‌های سیلیکونی (پلی اورتان) یا ورقه‌های تسمه‌ای به عنوان راه‌حل مشابه روش اجرایی فیکس در نمای کامپوزیت استفاده می‌شود.
قیمت اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس ریلینگ
هزینه اجرای نمای ساختمان با روش فیکس ریلینگ به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این بخش به بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر قیمت این نوع از روش‌های اجرایی می‌پردازیم:
- ابعاد پروفیل آهنی
- کیفیت نبشی‌ها
- برند کامپوزیت
- ابعاد قوطی
- رنگ و طرح پانل‌های کامپوزیت
مزایای اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس ریلینگ
این روش اجرایی مزایای قابل توجهی دارد که می‌تواند به شما در انتخاب مناسب‌ترین شیوه نصب ورقهای کامپوزیت کمک کند. برخی از این مزایا عبارتند از:
- سبکی بار مرده نسبت به روش هنگینگ
- امکان رگلاژ سازه نگهدارنده پانل‌های آلومینیومی
- مناسب برای انواع اقلیم‌ها
- سرعت اجرای بالاتر نسبت به روش کامپوزیت هنگینگ
- امکان تعویض پانل‌های کامپوزیت به راحتی
معایب اجرای نمای کامپوزیت به روش فیکس ریلینگ
با وجود مزایای ذکر شده، این روش نیز معایبی دارد:
- هزینه بالای اجرایی به دلیل استفاده از پروفیل‌های آلومینیومی
- نیاز به اکیپ اجرایی متخصص برای اجرای فیکس ریلینگ
مطالعه . مقاله راهنمای خرید سنگ نما می‌تواند برایتان مفید باشد.
پرسش و پاسخ در مورد اجرا و نصب نمای کامپوزیت
آیا نمای کامپوزیت عایق حرارتی و صوتی خوبی است؟
بله، نمای کامپوزیت دارای ویژگی‌های عایق حرارتی و صوتی مناسب است، که می‌تواند به بهبود مصرف انرژی و کاهش آلودگی صوتی در ساختمان کمک کند.
آیا نمای کامپوزیت نیاز به نگهداری خاصی دارد؟
نمای کامپوزیت به طور کلی نیاز به نگهداری کمی دارد. با این حال، برای حفظ زیبایی و عملکرد آن، توصیه می‌شود هر چند سال یک بار تمیز شود و بررسی‌های دوره‌ای انجام شود.
چه نوع اقلیمی برای نصب نمای کامپوزیت مناسب است؟
نمای کامپوزیت به دلیل مقاومت بالایی که دارد، در انواع اقلیم‌ها، از جمله مناطق گرم و خشک، سرد و مرطوب، و حتی مناطق زلزله‌خیز قابل استفاده است.
آیا نصب نمای کامپوزیت به تخصص خاصی نیاز دارد؟
بله، نصب نمای کامپوزیت نیاز به تخصص و تجربه دارد. بهتر است این کار توسط اکیپ‌های مجرب و کارآزموده انجام شود تا از کیفیت و ایمنی کار اطمینان حاصل شود.
در آخر، اجرای نمای کامپوزیت به عنوان یکی از روش‌های مدرن و کارآمد در طراحی و زیباسازی ساختمان‌ها، امروزه جایگاه ویژه‌ای در صنعت ساخت‌وساز پیدا کرده است. این نماها نه تنها به دلیل تنوع رنگ، طرح و بافت، امکان ایجاد ظاهری منحصربه‌فرد و هماهنگ با معماری ساختمان را فراهم می‌کنند، بلکه به دلیل ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر شرایط جوی، عایق حرارتی و صوتی، و همچنین وزن سبک، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های مختلف محسوب می‌شوند.
